Atatürk'ün ölmeden önce tasarladığı Cumhuriyet Köyü projesi, Danimarka'nın Brondby şehrinde uygulandı ve tüm dünyaya örnek oldu.
1/11
Atatürk imzası taşıyan en önemli projelerden biri olan İdeal Cumhuriyet Köyü Projesi, 1937 yılında Türkiye'nin tabandan kalkınması amacı ile hazırlanmıştı. "Köylü milletin efendisidir" sözünün de sahibi olan Ulu Önder, bu projesinde köylüye ve köylünün potansiyeline ne denli önem verdiğini de göstermektedir.
2/11
Atatürk'ün üzerinde çalışarak uygulanmasını istediği bu proje, Cumhuriyetin ilk tarih profesörlerinden Afet İnan'ın "Devletçilik İlkesi" ve "Cumhuriyetin Ellinci Yılı İçin Köylerimiz" adlı kitaplarında yer almıştı.
3/11
Proje Atatürk aramızdan ayrıldıktan sonra uygulanmaya çalışıldı ama maalesef başarılı olunamadı. Projeyi tanıtmak ve uygulanmasını sağlamak için bol efor harcayan Afet İnan, 70'li yıllarda Bayındırlık Bakanlığı ve valilere mektuplar yollayarak projenin önemini anlatmaya çalışmıştı. Ancak proje bir türlü hayata geçirilemedi.
4/11
Her detayında medeniyetin izleri görülen proje merkezden çevreye doğru helezonik bir biçimde genişler ve dört ayrı parçaya ayrılır. Eğer ki proje hayata geçebilseydi aşağı yukarı 40 yapıdan oluşacaktı ve bunlar arasında okul, spor alanları, tarım ve hayvancılık için üretim alanları, bahçe, fabrika ve sağlık tesislerinin yanında birçok bina ve tesis tasarlanmıştı. Bir köyden ziyade bir milletin ihtiyacı olabilecek her şey mükemmel konumlanmıştı.
5/11
Köyün merkezindeki anıt etrafında ise sosyal tesisler konumlanacaktı, insanlar ortak alanlarda sosyalleşebilsin diye. Ortaya çıktığı dönemde bile geleceği şekillendireceği belli olan bu 'geleceğin projesi' hedefi olan Türkiye'de gökdelenlerin yarattığı heyecanı yaratamadı ve gerekli kıymeti göremedi.
6/11
İşte Atatürk'ün, uygulandığı halde "feodal yapıyı" yok ederek, kalkınmayı ve aydınlanmayı tabandan, köyden başlatacak; merkezinde insan, hayvan ve doğa olan bir akıllı projesi bu şekilde idi. Günümüz projeleri ile kıyaslandığında hem çevre bilinci, hem de yaşayan halkın faydalanabileceği onlarca şeyi barındırması ile Atatürk'ün projesinin ne kadar muazzam olduğu su götürmez bir gerçek.
7/11
Bu proje hayata geçirilemediği gibi bir de avuçlarımızın içinden kayıp gitti. Şöyle ki; Atatürk'ün İdeal Cumhuriyet Köyü Projesi, dünya çapında bir hareket olan ve "Tüm insanlığın iyiliği için bilimsel yöntemlerle büyük bir sosyal kalkınmayı" savunan Zeitgeist Hareketi tarafından geleceğin "Venüs Projesi" olarak dünyaya sunuldu.
8/11
Brøndby'de banliyölerde tarımsal üretimin yapılabilmesi için insanların belli bir mevsimi geçirdiği böyle bir köy inşa edildi. Bu bölgede bir eve sahip olmak hiç kolay değil, öncelikle 20 kilometre yakınlarda evinizin olması gerekiyor. Bu kuralın sebebi ise insanların buraya mecburiyetten değil, isteyerek ve keyifle gelmesi.
9/11
Mikro tarım yapılabilmesi amacıyla devletin desteklediği bölgede insanlar kendileri üretiyor, tüketiyor ve daha da önemlisi satıyor. Tıpkı Atatürk'ün ortaya attığı proje gibi, kendi kendine yeten, bunun yanında kazancını da bu yapıdan çıkaran bir yer burası. Ayrıca tıpkı İdeal Cumhuriyet Köyü'nde olduğu gibi bu helezonik yapı insanların sosyalleşmesi için de müthiş bir zemin hazırlamış. Normal şartlarda yüz yüze bile gelmeyecek komşular bu mahallelerde her akşam karşılaşıyor, birbirlerini ziyaret ediyorlar, sosyal bağlarını kuvvetlendiriyorlar.
10/11
Şehirlerin çocuklara düşmanlaştığı bu yüzyılda bu yapılar müthiş bir oyun alanı aynı zamanda. Uygun fiyatlarla sosyal devletin etkilerinin hissedildiği bölge modern dünyanın içerisinde geleneksel detayların en güzeli olarak parlıyor resmen. Bunu sadece dışarıdan bakarak söylemiyoruz, yaşayanlar da anlatıyor.
11/11
Bölgedeki evlerin hepsi aynı boyutta, 50 metrekare. Kim olursanız olun fark etmiyor, bu köyde eşitsiniz. Buradaki eşitlik duygusu ve sosyal bağların da etkisiyle bölgeyi temsilen meşhur bir futbol takımı bile kurulmuş