10 soruda 12 Eylül referandumu

T24 - Türk seçmeni, 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un halkoyuna sunulmasıyla bugün halk oylaması için sandık başına gidiyor.- 12 Eylül 2010 referandumunda kaç kişi oy kullanacak?Referandumda sandık başına çağrılan seçmenlerin sayısı 49 milyon 446 bin 269. Yani 12 Eylül’de bütün seçmenlerin sandığa gideceği varsayılsa tarafların hedefi 24 milyon 723 bin 135 oya ulaşmak olacak.- Referandumda neyi oylayacağız?Anayasada değişiklik öngören 26 maddelik kanun bir bütün olarak oylanacak. Temel hak ve özgürlükleri ilgilendiren çok sayıda maddenin yanısıra obbusmanlık, Anayasa Mahkemesi ve HSYK’nın yapısı başta olmak üzere yargıya ilişkin düzenlemeler, oylanacak kanunun kritik düzenlemelerini oluşturuyor. Kanuna “Hayır” oyu kullanılmasını isteyen muhalefet de temel hak ve özgürlüklere ilişkin düzenlemelere itiraz etmiyor. “Hayır” kampanyasının gerekçesini büyük ölçüde yargıya ilişkin düzenlemeler oluşturuyor.Nasıl oy kullanacağız?Sandık başına giden seçmenlere beyaz zemin üzerinde “Evet” ve kahverengi zemin üzerinde “Hayır” yazılı tek bir birleşik oy pusulası verilecek. Seçmen tercihine göre ilgili bölüme mühür basacak. YSK mühürlerin çok büyük bir bölümünün üzerinde “Tercih” yazacağını bildirmişti. Üzerinde “Evet” yazılı mühürler ise “Tercih” mühürlerinin yetmediği yerlerde kullanılacak.- Seçmen kendisini nasıl tanıtacak?Seçmenler üzerinde TC Kimlik numarası (Vatandaşlık Numarası) bulunan nufus cüzdanlarının yanısıra pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi ve avukatlık kimlik belgesi gibi, kimlik numarası, soğuk damgası olan ve seçmenin kimliğini tereddütsüz ortaya koyan resimli belgeler de sandık başında geçerli sayılacak. Belediye ve İktisadi Devlet Teşekküllerinin verdiği kimlik kartlarıyla oy kullanılamayacak.- Nüfus müdürlüklükleri hafta sonu da çalışacak mı?İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün talimatı gereği, referandumda kimliklerinin belirlenmesinde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası taşıyan belgelerin ibrazının Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığının kararıyla zorunlu kılındığı için hüfus müdürlükleri 12 Eylül’e kadar Cumartesi ve Pazar günü hizmet verecek.- Mükerrer oy nasıl önlenecek?Referandumda daha önce sıkca eleştiri konusu olan parmağa çıkmaz mürekkep sürülmesi uygulaması bu referandumda yapılmayacak. Seçmenler TC kimlik numaralarını ibraz ederek oy kullanacağı için mükerrer oy kullanılmayacağı savunuluyor.- Oy kullanmamanın cezası ne kadar?YSK, kanunda yazılı sandığa gitmemenin cezasını Maliye Bakanlığı’nın yeniden değerleme oranlarına göre 22 TL olarak hesapladı. Bu miktar, Maliye’nin takip edeceği alacakların alt sınırını belirleyen tebliğlerindeki 20 liranın üzerinde olduğu için sandığa gitmeyen vatandaşlardan tahsil edilmesi bekleniyor.- Görme engelliler nasıl oy kullanacak?Oylamaya çok sayıda engelli katılamayacak. Katılanlarsa bir başkasının yardımına muhtaç kalacak. Nedeni, oy pusululalarında onlar için “Evet” ve “Hayır” kabartmaları konulmaması. Bu düzenleme yapılmadığı için görme engelliler Sandık Kurul’larının inisiyatifyle yardım alarak oy kullanabilecekler. - Doğudaki iller ile batıdaki iller hangi saatler arasında oy kullanacak?Referandum sonuçlarının resmi olarak saat 21.00’dan önce YSK’nın izni olmadan açıklanmaması gerekiyor. Ancak YSK geçtiğimiz birçok seçimde bu yasağı daha önce kaldırdığı için bu referandumda da ilk sonuçların saat 19.00 itibariyle televizyon ekranlarına düşmesi bekleniyor.YSK, oy verme saatlerini bazı illerde güneşin doğuş ve batış saatindeki farklılıklar nedeniyle yeniden belirledi. Buna göre, saat 07.00 ile 16.00 arasında oy verecek iller Adıyaman, Ağrı, Artvın, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şşanlıurfa, Van, Bbayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis olarak belirlendi. Bunlar dışında kalan illerde ise 08.00 - 17.00 saatleri arasında oy kullanılabilecek.- Geçersiz oylar sayılacak mı? Refarandumun sonunda sandığa giderek oy kullanan seçmenlerin geçerli oyları sayılacak. Geçersiz oylar ve sandığa gitmeyen vatandaşlar sonuca etki etmeyecekler. Kullanılan geçerli oyların sonucunda yarıdan bir fazla oy alan “Evet yada “Hayır” neticeyi belirleyecek.Vatan