10 soruda 'Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele' yasası
T24 - Kadına yönelik şiddetle mücadele amacıyla hazırlanan yasa uzun tartışmaların ardından 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde Meclis’te kabul edildi. Elektronik kelepçe, mobil cihazla takip gibi yenilikler getiren yasayı olumlu karşılayanlar gibi, yasayı yetersiz bulanlar da var.
Radikal'in haberine göre, kadına şiddeti engellemeyi hedefleyen yasa Meclis'ten geçti.Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin, yasanın tam da 8 Mart’ta çıkacağını ve kadınlara hediye olacağını söylemişti. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün onaylaması halinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek olan yasa, muhalefet ve sivil toplum örgütlerince bazı eksiklikleri dile getirilse de destekleniyor. İktidar, uygulamada ortaya çıkacak sorunlar çerçevesinde daha sonra da değişiklik yapılabileceği görüşünde.
10 soruda yasa nasıl uygulanacak
YASADAN KİMLER YARARLANACAK - Şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kadınlar, çocuklar, aile bireyleri ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişiler yasa kapsamında. Mağdur, koca ve çocuk ise onlar da kanun hükümlerin yararlanabilecek.
HANGİ DAVRANIŞ VE TUTUMLAR ŞİDDET SAYILIYOR - Şiddet, kişinin fiziksel, cinsel, ekonomik veya psikolojik açıdan zarar görmesiyle veya acı çekmesiyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel hareketler olarak tanımlanıyor. Özgürlüğün keyfi engellenmesi, fiziksel, cinsel, psikolojik, sözlü veya ekonomik her türlü tutum ve davranış bu kapsamda.
ŞİDDETİ HERKES İHBAR EDEBİLECEK Mİ - Evet. Şiddet veya şiddet uygulanma tehlikesinin varlığı halinde, sadece şiddet gören değil, bunu duyan, bilen herkes bu durumu resmi makam veya mercilere ihbar edebilecek.
ŞİDDET GÖREN KİŞİ BUNU BELGELEMEK ZORUNDA MI - Hayır. Şiddet göreni korumak için önleyici tedbir kararı, geciktirilmeksizin verilecek. Başvurularla verilen kararların icra ve infazı için yapılan işlemlerden yargılama giderleri, harç, posta gideri ve benzeri hiçbir ad altında masraf alınmayacak. Hakkında tedbir kararı verilen kişiler Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınacak.
ŞİDDETE KARŞI ‘KORUMA TEDBİRLERİ’Nİ KİM, NASIL ALACAK - Öncelikle şiddet ihbarını alan kamu görevlisinin vakit kaybetmeden durumu yetkililere bildirmesi gerek. Kanuna göre, ‘mülki amirler’ yani valiler, yardımcıları ve kaymakamlar koruyucu tedbir kararları alabiliyor. Mesela, barınma yeri ve geçici maddi yardım sağlayabilirler. Eğer konu hâkim önüne geldiyse ‘şiddete uğrayanan iş yerinin değiştirilmesi, müşterek yerleşim yerinden ayrı yerleşim yeri belirlenmesi, tapu kütüğüne aile konutu şerhi konulması, can güvenliğinin tehlikede olması halinde kimlik ve ilgili diğer bilgi ve belgelerinin değiştirilmesi’ gibi tedbirleri hâkim alabilir. Çok acil durumlarda bu tedbirler kolluk amirlerince de alınabiliyor. Yani şiddet gören kişi vali, kaymakam, hâkim ve kolluk amirlerinden ‘tedbir kararı’ isteyebilir.
ŞİDDET UYGULAYAN KİŞİYE NE YAPILACAK - İlk olarak tedbir kararı verilecek. Örneğin, şiddet gösteren kişi müşterek konuttan veya bulunduğu yerden uzaklaştırılacak, korunan kişilere yaklaşamayacak. Hatta iletişim araçlarıyla bağlantı dahi kuramayacak. Bu kişi hakkındaki karar, yine hâkim kararıyla takip edilecek. Konuşmaları dinleme, izleme ve kayıt altına alma gibi işlemler bu kapsamda değil. Bu yöntem, kişinin bulunduğu yerin tespiti ve yerinin elektronik ortamda izlenmesiyle sınırlı kalacak. Teknik takip , şiddet uygulayan veya uygulama ihtimali olan kişiye yönelik olarak elektronik kelepçe veya bileklik, mağdure için de ev dışında da kullanılabilen telefon görünümlü mobil cihazın kullanılmasıyla yapılabilecek.
TEDBİR KARARINA UYULMAMASININ CEZASI NE - Uzaklaştırıldığı halde mağdura yaklaşmaya ya da iletişim kurmaya çalışan kişi hapse atılacak. Bu kişiler için yasada 3 günden 10 güne kadar zorlama hapis yer alıyor. İhlal durumu tekrarlanırsa zorlama hapsin süresi 15 günden 30 güne kadar olacak. Ancak zorlama hapsin toplam süresi 6 ayı geçmeyecek.
GEÇİCİ MADDİ YARDIM NE KADAR OLACAK - Şiddete uğrayan ve koruma altına alınan kişi Bakanlığa ait veya bakanlığın gözetim ve denetimi altında bulunan yerlere yerleştirilecek. Geçici maddi yardım yapılmasına karar verilmesi halinde, 16 yaşından büyükler için her yıl belirlenen aylık net asgari ücret tutarının otuzda birine kadar günlük ödeme yapılacak. Bu durumda en yüksek günlük 23 lira verilecek, bu da aylık 690 liraya denk gelecek. Korunan kişi birden fazlaysa ilave her bir kişi için bu tutarın yüzde 20’si oranında ayrıca ödeme yapılacak.
KORUNAN KİŞİNİN ÇOCUKLARI İÇİN BİR ÖNLEM VAR MI - Evet. Gerekli olması halinde, korunan kişinin çocukları varsa çalışma yaşamına katılımını desteklemek üzere 4 ay, kişinin çalışması halinde ise 2 aylık süre ile sınırlı olmak kaydıyla, on altı yaşından büyükler için her yıl belirlenen aylık net asgari ücret tutarının yarısını geçmemek ve belgelendirilmek kaydıyla bakanlık bütçesinden karşılanmak suretiyle kreş imkânı sağlanacak.
BAKANLIK ŞİDDETLE İLGİLİ DAVALARA KATILABİLECEK Mİ - Evet. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, gerekli görmesi halinde kadın, çocuk ve aile bireylerine yönelik uygulanan şiddet veya şiddet uygulanması ihtimali dolayısıyla açılan idari, cezai, hukuki her türlü davaya katılabilecek.