'100 milyon dolarlık' Leonardo da Vinci tablosunun çözülemeyen gizemi
Ünlü İtalyan ressam ve bilim insanı Leonardo da Vinci'nin yeni keşfedilen ve 100 milyon dolar satış fiyatına ulaşması beklenen tablosu hakkında soru işaretleri, satışına birkaç hafta kala gündem oldu.
The Salvator Mundi (Dünyanın Kurtarıcısı) isimli tabloda İsa Peygamber bir eliyle kutsama işareti yaparken diğer eliyle de bir Kristal küre tutuyor.
Sanatçıya ait olduğu yalnızca 6 yıl önce ilan edilen tablo, 15 Kasım'da New York'ta açık artırmaya çıkarılacak.
Ancak Walter Isaacson tarafından kaleme alınan yeni bir da Vinci biyografisi, ünlü sanatçı ve bilim dehasının, "kristal küreyi" tasvir ederken neden sanat ve bilimi birleştirmekten kaçındığı sorusu üzerine yoğunlaşıyor.
Isaacson'un biyografisinde konu ile ilgili şu cümleler yer alıyor;
"Resimdeki küre bilimsel hassasiyet gözetilerek çok güzel çizilmiş. Ancak Leonardo burada, saydam bir küreye bakıldığında arkasında bulunan cismin, ışık nedeniyle alabileceği şekil bozukluğunu tasvir etmiyor.
"Cam ya da kristal, küre veya lensten bir görüntüye bakıldığında bu cisimler büyüyecek, değişecek, tersleşecektir. Ancak bu prensipler yerine Leonardo, küreyi sanki içinden geçen ışığı bozmayan boş bir cam baloncuk gibi çizdi."
Isaacson kitabında, "eğer da Vinci, bozulmayı doğru bir şekilde tasvir etseydi, İsa'nın elbisesi ve kolu ayna efekti ile bozulmalıydı" diyor.
Walter Isaacson, tablonun gerçekliği üzerindeki tartışmaları artıracak şu bilgiye de kitabında yer veriyor:
"Leonardo o dönemde optik çalışmalara kendini vermişti. Işığın nasıl yansıdığı ve kırıldığını anlamak onda bir takıntı halini almıştı."
Yazar, Leonardo'nun not defterlerinin ışığın değişik açılardan nasıl sıçradığı konusunda şemalarla dolu olduğunu söyleyerek, sanatçının resimde bu detaya yer vermemesi ile ilgili iki teoriyi de ortaya koyuyor:
"Leonardo, bunun dikkat dağıtıcak bir şey olacağını düşündü ya da kurnazca İsa'ya ve küresine mucizevi bir özellik katmak istemiş olabilir"
2011 yılında dünya çapındaki uzmanlar tarafından yapılan uzun araştırmalar sonrası tablo da Vinci resmi olarak onaylanmıştı.
Ancak tablonun gerçekliği üzerinde şüpheleri olan uzmanlardan, Leipzig Üniversitesi'nden Frank Zöllner bunun da Vinci'nin sınıfında bulunan bir ressamın yüksek kalite resmi olabileceğini belirtiyor.
Isaacson biyografisinde, ArtWatch UK'den Michael Delay'in sözlerine özellikle ilgi gösteriyor:
"Bunun Leonardo'nun olduğunu iddia edecek yeterli kanıt yok. Salvator Mundi isimli resimdeki modellemede onun figürlerinde görülen derinlik yok, ifadesiz. Bir başka acaiplik de figürün yanlardan sert bir şekilde kesilmiş olması."
New York'taki açık artırmanın gerçekleşeceği Christie's müzayede evinin sözcüsü ise, da Vinci resimlerinin gizemleri ile bilindiğinin altını çiziyor:
"Eğer Leonardo görüntüyü optik doğruluk içinde çizseydi, arka plan bozulacaktı. Bizim görüşümüze göre, o, çizmemeyi tercih etti çünkü bu dikkati resmin konusu olan kişiden uzaklaştıracaktı "
Bu arada Paramount Pictures isimli yapım şirketi, Isaacson'un kitabının film haklarını satın aldı ve Leonardo DiCaprio'nun bu kitap üzerinden bir biyografik film yapmayı planladığı aktarılıyor.
Bilinen 20'den az Leonardo da Vinci resminden biri olarak kabul edilen tablo, aynı zamanda resmi kurum envanterinde olmayan tek örnekti.