12 Eylül mağduru dernekler açılacak mı?
Hülya Karabağlı - T24/ ANKARA CHP Kırklareli Milletvekili Turgut Dibek, 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra kapatılan derneklerin yeniden açılması için kanun teklifi verdi. Teklif, çalışmadan alıkonulan, kapatılan ve münfesih sayılan mesleki dernek ve kuruluşların yeniden açılmasını ve Hazine'ye devredilen taşınmazlarının iadesini öngörüyor.
Teklifin gerekçesinde, 12 Eylül askeri darbesi sonucunda, siyasi partiler, sendikalar, derneklerin kapatıldığı ve mallarına el konulduğu belirtilerek, "Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu'nun bile statüleri değiştirilmiştir" denildi ve “Kapatılan dernekler arasında Kırklareli Öğretmeler Yardımlaşma Derneği gibi bir çok dernek vardır. 1983 yılında yürürlüğe giren Dernekler Kanunun geçici 1. Maddesi gereği 6 ay içinde tüzük tadilatı yapmaları halinde derneklerin faaliyetlerine geri dönecekleri yasalaşmıştır. Ancak, Kırklareli Öğretmeler Yardımlaşma Derneği gibi bir çok dernek Valilik makamına derneğin faaliyetlerine müsaade edilip edilmeyeceği, tüzük kurultayı yapılabilmesi için dernek evrak defterinin, dernek karar defterinin verilip verilmeyeceği hususundaki başvuru dilekçelerine Valilikler tarafından yanıt verilmemiştir. Dilekçelerine karşılık alamayan derneklerin Milli Eğitim Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı’na verdikleri dilekçelerden de sonuç alınamamış. Yasanın öngördüğü 6 aylık süre geçmiştir. Dernek fesh edilmiş, mallarına el konmuştur. 12 Eylül sonrası kapatılan siyasi parti ve sendikalar yeniden açılmış ve hazineye devredilen malvarlıkları iade edilmiştir. Ancak dernekler ve diğer kuruluşlara bu hak tanınmamış. Dernek ve diğer kuruluşların yasal talepleri yok sayılmıştır."Kanun teklifiyle istenilen düzenleme şöyle: 12 Eylül 1980 tarihinden sonra, çalışmadan alıkonulan, kapatılmasına karar verilmiş ya da münfesih sayılan mesleki dernek ve kuruluşlar, Genel Yönetim Kurulu üyelerince aynı ad, rumuz, amblem ve son tüzük hükümlerine göre yeniden açılacak. Bu durumda çalışmadan alıkonulan, kapatılan ve münfesih sayılan mesleki dernek ve kuruluşların Hazine'ye devredilen taşınmaz malları, iade tarihindeki durumlarına ve değerlerine göre işlem görerek, dernek yada kuruluşların açılmasına karar verildiği tarihten başlayarak en geç 3 ay içerisinde Hazinece ya da Hazine tarafından tahsis edilen kurumlarca geri verilecek.
Teklifin gerekçesinde, 12 Eylül askeri darbesi sonucunda, siyasi partiler, sendikalar, derneklerin kapatıldığı ve mallarına el konulduğu belirtilerek, "Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu'nun bile statüleri değiştirilmiştir" denildi ve “Kapatılan dernekler arasında Kırklareli Öğretmeler Yardımlaşma Derneği gibi bir çok dernek vardır. 1983 yılında yürürlüğe giren Dernekler Kanunun geçici 1. Maddesi gereği 6 ay içinde tüzük tadilatı yapmaları halinde derneklerin faaliyetlerine geri dönecekleri yasalaşmıştır. Ancak, Kırklareli Öğretmeler Yardımlaşma Derneği gibi bir çok dernek Valilik makamına derneğin faaliyetlerine müsaade edilip edilmeyeceği, tüzük kurultayı yapılabilmesi için dernek evrak defterinin, dernek karar defterinin verilip verilmeyeceği hususundaki başvuru dilekçelerine Valilikler tarafından yanıt verilmemiştir. Dilekçelerine karşılık alamayan derneklerin Milli Eğitim Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı’na verdikleri dilekçelerden de sonuç alınamamış. Yasanın öngördüğü 6 aylık süre geçmiştir. Dernek fesh edilmiş, mallarına el konmuştur. 12 Eylül sonrası kapatılan siyasi parti ve sendikalar yeniden açılmış ve hazineye devredilen malvarlıkları iade edilmiştir. Ancak dernekler ve diğer kuruluşlara bu hak tanınmamış. Dernek ve diğer kuruluşların yasal talepleri yok sayılmıştır."Kanun teklifiyle istenilen düzenleme şöyle: 12 Eylül 1980 tarihinden sonra, çalışmadan alıkonulan, kapatılmasına karar verilmiş ya da münfesih sayılan mesleki dernek ve kuruluşlar, Genel Yönetim Kurulu üyelerince aynı ad, rumuz, amblem ve son tüzük hükümlerine göre yeniden açılacak. Bu durumda çalışmadan alıkonulan, kapatılan ve münfesih sayılan mesleki dernek ve kuruluşların Hazine'ye devredilen taşınmaz malları, iade tarihindeki durumlarına ve değerlerine göre işlem görerek, dernek yada kuruluşların açılmasına karar verildiği tarihten başlayarak en geç 3 ay içerisinde Hazinece ya da Hazine tarafından tahsis edilen kurumlarca geri verilecek.