"15 Temmuz darbesi 12 Eylül'de başlamış"

Hürriyet yazarı Sedat Ergin, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) içindeki cunta yapılanması tarafından düzenlenen darbe girişimine ilişkin olarak "15 Temmuz 2016 darbesinde ne olmuş bakalım derken, bakın kendimizi birden 12 Eylül’de bulduk. O günlerde atılan Atatürk nutukları hâlâ kulaklarınızda çınlıyor mu?" dedi. 

Sedat Ergin'in "15 Temmuz darbesi 12 Eylül'de başlamış" başlığıyla yayımlanan (23 Eylül 2017) yazısı şöyle:

Geçen temmuz ayı başlarında Akıncı Üssü iddianamesini okumaya başladığımda, bu okumanın beni bugünkü yazımda vardığım sonuca taşıyacağı, doğrusu o an aklımdan geçen bir düşünce değildi.

Sanıklarla ilgili delillere bakarken, darbe girişiminde daha kilit konumda olan generallerin durumu özellikle merakımı çekti.

Kimdiler? Nasıl bir kariyer çizgisinden geliyorlardı? Ne zaman general olmuşlardı? Daha önemlisi, ne zaman Hava Harp Okulu’na (HHO) adım atmışlardı?

Askeri liselere katılma faktörünü bu analizin dışında tuttum. Çünkü meselenin bu boyutu başlı başına ayrı bir analiz gerektiriyor.

Okumalarım ilerledikçe flu bir fotoğrafın ağır ağır netleşmeye başlaması sürecinde olduğu gibi önümdeki tablo yavaş yavaş şekillenmeye başladı. Bugün bu tablodaki görüntüde anlamlı gördüğüm bazı bulguları, yönelişleri paylaşmak istiyorum.

*

Önce yöntem. Bu analizi yaparken, 15 Temmuz 2016 tarihi itibarıyla Hava Kuvvetleri’nde general kadrosunda olup FETÖ/PDY bağlantılı görüldüğü ve darbeye karıştığı gerekçesiyle kanun hükmünde kararnamelerle ihraç edilen (31 kişi), istifası istenen (7 kişi) ya da YAŞ’ta emekliye sevk edilen (6 kişi) toplam 44 askerden 43’ünün durumunu değerlendirmeye aldım. Hava Harp Okulu’ndan 1973 mezunu olan Orgeneral Akın Öztürk’ü diğerleriyle arasındaki kuşak farkı nedeniyle bu analizin dışında tutuyorum.

Bu 43 kişilik liste içinde olup ilk kez general kadrosuna (2006 yılında) terfi etmiş olan asker, HHO’ya 1978 girişli olup dört yıllık eğitimin ardından 1982 yılında mezun olan Korgeneral Hasan Hüseyin Demirarslan’dır. 1978 girişli olan bir diğer isim ise İzmir’de görevli olduğu halde darbe gecesi Akıncı Üssü’nde ortaya çıkan Tümgeneral Kubilay Selçuk’tur (2008’de general oldu). Okula 1979 girişli olan İsmail Yalçın’ı da hesaba katarsak, Hava Harp Okulu’na 1980 öncesi kaydolmuş 3 kişi var bu 43 kişilik listeden.

*

Bu listede asıl anlamlı kalıp 1980 yılından itibaren belirmeye başlıyor. 1980 yılında HHO’ya ayak basan, 1984 yılında teğmen rütbesiyle mezun olan 4 asker, 2016 yılındaki darbe girişimi sonrasında yaptırım görerek sistem dışına çıkarılmış. Yani, sözünü ettiğimiz 43 kişilik listenin içinde yer alıyorlar.

HHO’ya 1981 girişliler içinde bu sayı 2’ye düşüyor. Anlamlı artış 1982’de okula kaydolanlarda karşımıza çıkıyor. Bu devreden 7 kişi darbe girişiminden sonra sistem dışına çıkarıldı. Bu 7 havacıdan 5’i, 2011 YAŞ’ında tuğgeneralliğe terfi etmiş. İlginç bir not, bunlardan üçü 15 Temmuz’da Moda Deniz Kulübü’ndeki düğünde pek çok general darbeciler tarafından derdest edilip Akıncı Üssü’ne götürülürken, Fenerbahçe Orduevi’nde ağırlanan ekipten (Ahmet Cural, Serdar Gülbaş, Şaban Umut).

Hava Harp Okulu’na 1983 girişliler darbe girişiminden sonra yaptırım görenler içindeki en kalabalık gruplardan biri. Bu dönemde girenlerden tam 8 kişi 15 Temmuz’da FETÖ/PDY ve darbe gerekçesiyle sistem dışına çıkarılmış. Bunlar arasında 15 Temmuz’da ve öncesinde yoğun bir darbe faaliyetine sahne olan Hava Harp Okulu’nun komutanı Tümgeneral Fethi Alpay da var.

HHO’ya 1984 girişliler içinde 15 Temmuz sonrasında yaptırım gören 4 kişi var. Bunlardan dördü de bugün tutuklu. Bu devreden kamuoyunun en yakından tanıdığı isim darbenin merkezi olan Akıncı Üssü’nün komutanı Hakan Evrim. Üstelik Evrim, devresinden bir yıl önce erken terfi almış ve 2012 YAŞ’ında general olmuş.

Analize baz aldığımız 43 kişilik liste içinde olan generaller içinde en kalabalık grup HHO’ya 1985 yılında girenler. Tam 10 kişi bu kategoriye giriyor. Bu grup özellikle 2013 ve 2014 yıllarındaki YAŞ toplantılarında tuğgeneralliğe yükselmiş. Üstelik içlerinde 2012 yılında erken terfi alan sürpriz bir isim var: Darbe gecesi iki tanker uçağı kaldırıp Ankara ve İstanbul’a gönderen İncirlik Üssü Komutanı Bekir Ercan Van...

1986 girişliler içinde üç general 15 Temmuz sonrası sistem dışına çıkarılmış. Bu üçlü içinde yurtdışında firari olarak yaşayan ve CNN International’a verdiği mülakatla gündeme gelen Mehmet Yalınalp de yer alıyor.

1987 ve 1988 girişlilerden sadece birer general darbe sonrası yaptırıma uğramış. Her ikisi de 2015 YAŞ’ında terfi etmişler.

Ve sonrasında 15 Temmuz darbe girişimi gerçekleşiyor...

*

Bu değerlendirmeye konu olan generallerden 38’i bugün tutuklu bulunuyor. Buraya kadar anlattıklarımızdan bazı sonuçlara varmamız gerekirse, şu noktayı vurgulayabiliriz:

FETÖ/PDY üyesi olup 15 Temmuz darbe girişimine katıldığı gerekçesiyle yaptırım gören askerlerin orduya katılmaları -HHO’ya kayıt ölçüt alınırsa- ağırlıklı olarak 12 Eylül darbesi sonrası dönemde başlamış. Analizdeki 43 generalden 21’i, 1980-1983 aralığında Hava Harp Okulu’na adım atmıştır. Bunlardan 19’unun katılışı ise Özal’lı yılların ilk dönemine denk geliyor. Üçünün girişi ise 1980 öncesidir.

Kuşkusuz bu 43 kişilik listedeki sanıkların kesin durumları hukuken yargılama süreci sonunda kesinlik kazanacaktır. Ancak yine de şu gözlemi belirtmekte bir beis yoktur: Fetullahçı gizli örgütün Hava Kuvvetleri içinde nüfuz etmeye başlaması 12 Eylül askeri yönetimi döneminde belirginleşen bir olgudur.

15 Temmuz 2016 darbesinde ne olmuş bakalım derken, bakın kendimizi birden 12 Eylül’de bulduk...

O günlerde atılan Atatürk nutukları hâlâ kulaklarınızda çınlıyor mu?