Tüm Ermeniler Gatoğigosu Karekin II, yayımladığı iki açıklamayla, 2015’e dair önemli mesajlar verdi. Yeni yıl mesajında ve tüm Ermeni kiliselerine gönderdiği genelgede, 2015’in 1915 katliamının kurbanlarını anma yılı olduğunu hatırlatan Başpatrik, 1915’te hayatını kaybeden kurbanların ‘Aziz’ ilan edileceğini açıkladı. Öte yandan, resmî olmayan kaynaklara göre, Papalık da, 12 Nisan’da Vatikan’da soykırım kurbanları anısına bir ayin düzenleyecek.
Karekin II, 23 Nisan’da Kutsal Eçmiyadzin’de yapılacak olan ayinde, soykırım kurbanlarının Aziz mertebesine yükseleceğini duyurdu. Agos’tan Fatih Gökhan Diler’in haberine göre, Başpatrik, 24 Nisan 2015 tarihinin ise, “Soykırımın Kutsal Şehitlerini Anma Günü” ilan edildiğini açıkladı.
Karekin II’nin açıklamalarının satır başları şöyle:
“Ermeni Soykırımı’nın yüzüncü yılının arifesindeyiz, ruhlarımız, adaletle hakikate doğru, susmayacak bir çağrıyla yankılanıyor.
2015’in her günü, insanlarımız için bir hatırlama ve bağlılık günü, anayurtla Diaspora’da, şehitlerimizin anısına doğru yollanan bir ruhani seyahattir.
Osmanlı Türkiyesi, 1915 ve sonraki senelerde halkımıza soykırım yapmıştır. Batı Ermenistan’da, Ermenilerin anayurdu ve Türkiye’deki Ermeni toplumlarında, bir ila bir buçuk milyon kızımız ve oğlumuz, katliama, açlığa ve hastalığa maruz kaldı, sürülüp zorla ölümüne yürütüldüler.
Adalet adına, davamızda zafere ulaşana dek, Kilise, Ulus ve Devlet, birlikte yılmadan mücadelemizi sürdüreceğiz.
Soykırıma kurban gitmiş bir ila bir buçuk milyon şehidimizin hatırasına, Ermeni Soykırımı’nı tanıyıp mahkûm etme cesaretini gösteren milletlere, organizasyonlara ve kişilere şükranlarımızı ifade ederiz.
Ermenilerin Başpatriği olarak, 23 Nisan 2015 günü, Kutsal Kilise’nin, ‘inançları ve anayurtları için’ şehit düşmüş olan kızlarını ve oğullarını azizlik mertebesine yükseltmek için bir Badarak Ayini düzenleyeceğini bildirmeyi bir borç biliriz. 24 Nisan’sa “Soykırımın Kutsal Şehitlerini Anma Günü” olacak.
Öte yandan İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tarafından düzenlenen “19-20. Yüzyıllarda Türk-Ermeni İlişkileri: Kaynaşma, Kırgınlık, Ayrılık, Yeni Arayışlar” başlıklı uluslararası sempozyumda konuşma yapan Başepiskopos Aram Ateşyan, 1915’te yaşananların yabancı devletler ve ‘dış mihraklar’ tarafından kullanıldığını vurguladı. Ateşyan’ın konuşmasının, “Ermeni Soykırımı, uluslararası bir yalandır” sloganıyla dikkat çeken İşçi Partisi çevrelerinden övgü alması dikkat çekti.
Yabancı devletlerin Ermeni Sorunu’nu bir “joker” olarak kullandığını söyleyen Ateşyan, “Türk-Ermeni ilişkileri söz konusu olunca, Türkiye Cumhuriyeti’ne vatandaşlık bağıyla bağlı Ermeni vatandaşların teşkil ettiği Türkiye Ermenileri cemaatinin, Ermeni Diasporası’nın ve Ermenistan Cumhuriyeti’nin farklı hukuki oluşumlar olduğunun göz ardı edilmemesinin yararlı olacağı kanaatindeyim” dedi.
“I. Dünya Savaşı’nı Türkler veya Ermeniler çıkarmadı. Tıpkı, Osmanlı Devleti’nin duraklama, gerileme ve yıkılış dönemlerinin sorumlusunun Ermeniler olmadığı gibi. Fakat bir gerçek var. Osmanlı Devleti’nin devlet otoritesinin zaafa uğramasından Ermeniler zarar gördüler” diyen Ateşyan, parlamentoların görevinin tarih yazmak değil, yasama faaliyetinde bulunmak olduğunu söyleyerek, “Anadolu’da cereyan ettiği anlatılan olayların kökeninde, Osmanlı Devleti’ni zaafa uğratan dış mihrakların olumsuz etkilerinin yok sayılmasının, birçok sorunun irdelenmesinde yardımcı olamayacağı gibi, sorunları daha da çözümsüz ve karmaşık hâle getireceği muhakkaktır” dedi.