'20. yüzyılın son büyük maestrosu' Bernardo Bertolucci hayatını kaybetti

*Övgü Pınar

Ünlü İtalyan film yönetmeni Bernardo Bertolucci 77 yaşında Roma'da yaşamını yitirdi. Uzun süredir tekerlekli sandalyede yaşayan Bertolucci'nin ölüm haberi İtalyan basını tarafından "20. yüzyılın son büyük maestrosu öldü", "İtalyan sinemasının büyük maestrosu hayatını kaybetti" gibi ifadelerle duyuruldu.

İtalyan medyasında çıkan ölüm haberleri üzerine, yayıncısı Flavia Schiavi, Bertolucci'nin bu sabah Roma'daki evinde, kanser sonucu yaşamını yitirdiğini doğruladı.

Bernardo Bertolucci; sadece İtalyan değil dünya sinemasının da dev yönetmenleri arasında görülüyordu.

9 dalda Oscar

Paris'te Son Tango, 1900, Konformist, Çölde Çay, Küçük Buda, 'Düşler, Tutkular ve Suçlar' ve Son İmparator, Bernardo Bertolucci'nin unutulmaz filmleri arasında yer alıyordu.

Bertolucci aynı zamanda En İyi Film dalında Oscar kazanan tek İtalyan yönetmen. Ona bu ödülü 1987'de unutulmaz filmi Son İmparator getirmişti.

Bertolucci aynı filmle En İyi Yönetmen kategorisinde de Oscar kazanmış, film toplam 9 dalda Oscar'a layık görülmüştü.

Onursal Altın Palmiye Ödülü

Bertolucci'nin aldığı son ödüller arasında, 2011'de Cannes Film Festivali'nde sinemaya hizmetlerinden dolayı kendisine verilen Onursal Altın Palmiye Ödülü de yer alıyordu.

Bertolucci'nin en çok konuşulan filmleri arasındaki Paris'te Son Tango'nun baş aktristi Maria Schneider 19 yaşındaydı.

Maria Schneider'in rızası dışında bir tecavüz sahnesinde oynamaya mecbur bırakıldığı iddiası yönetmene tepki gösterilmesine neden olmuştu.

Dedesi yapımcı, babası şairdi

16 Mart 1941'de İtalya'nın Parma kentinde doğan Bernardo Bertolucci, şair Attilio Bertolucci ile Ninetta Giovanardi'nin iki oğlundan biriydi.

Sinema yapımcısı dedeleri Giovanni Bertolucci sayesinde bu sektörün içinde büyüyen Bernardo Bertolucci'nin kardeşi Giuseppe de sinema ve tiyatro dünyasında tanınan bir isim.

Roma'daki Sapienza Üniversitesi'nde Modern Edebiyat Bölümü'ne giren Bernardo Bertolucci, kariyerine şair olarak başlamış ve 20 yaşındayken bir kitap yayınlamıştı.

Bertolucci'nin, ve dolayısıyla İtalyan sinemasının, kaderini değiştirense Pier Paolo Pasolini olmuştu. Babasının arkadaşı ve komşuları olan Pasolini, ilk filmi "Dilenci"yi (Accattone) çekerken Bertolucci'den yönetmen asistanlığını yapmasını istemişti.

Bertolucci bir mülakatında bu anı şöyle anlatmıştı:

"Ona, 'Fakat Pier Paolo, ben daha önce hiç yönetmen yardımcılığı yapmadım' dedim. O da bana, 'E ben de daha önce hiç film yönetmedim' dedi."

Tekerlekli sandalyedeydi

Bertolucci son yıllarında, yaşadığı Trastevere mahallesinde sıklıkla tekerlekli sandalyesiyle görülüyordu.

2003'te geçirdiği bir ameliyat nedeniyle tekerlekli sandalye kullanmaya başlayan Bertolucci, tarihi Trastevere mahallesinin "sampietrini" olarak anılan sokak taşlarının bakımsızlık nedeniyle sokakları engebeli hale getirdiğinden ve hareket kabiliyetini kısıtladığından şikayet ediyordu.

Bertolucci 2013'te bu şikayetini "Scarpette Rosse" (Kırmızı Ayakkabılar) isimli bir kısa metraj filme yanstımıştı.

Roma Belediye Başkanı Virginia Raggi sosyal medyada paylaştığı mesajında, "Büyük maestro Bernardo Bertolucci'ye veda. Eserleri ve başyapıtlarıyla dünya sineması tarihinde sonsuza dek iz bıraktı. Tüm İtalya ona saygılarını sunuyor" dedi.