2009'da 'halkı yanlış yönlendirmek'le suçlanan uzmanlar, bu kez depremi 48 saat önceden bildiler
İtalya'da uzmanlar cuma günü "deprem gelebilir" diye uyardı. Ülke dün 6.6 ile sarsıldı.
İtalya’da 6 Nisan 2009’da L’Aqulia kentinde 309 kişinin öldüğü 6.3 büyüklüğündeki depremden sonra, halkı yanlış yönlendirmekle suçlanan yedi İtalyan bilim insanı, altışar sene hapis cezasına çarptırılmıştı.
Savcılığın “halka yanlış, eksik ve çelişkili bilgi vermekle” itham ettiği bilim insanları, depremlerin önceden tahmin edilemeyeceğini belirterek kendilerini savunmuşlardı.
Dava, bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı, “Burada yargılanan, yedi İtalyan bilim insanı değil, bilimin ta kendisi” yorumları yapıldı.
Birçok bilim insanı, emsal teşkil edebilecek bu davanın, yargılanmaktan hatta hapse girmekten korkabilecek deprem uzmanlarını, ellerindeki bilgileri kamuoyuyla paylaşmamaya sürükleyebileceğini öne sürdü.
Davanın tutarlılığını savunan makamlar ise suçlamaların, depremi önceden tahmin etmekle ilgili olmadığını; öncü sarsıntılara rağmen, mevcut risk yanlış yorumlanarak halka rahatlatıcı açıklamalar yapıldığını belirtti.
Dava tüm bu tartışmalar ışığında temyize taşındı ve 2012 yılında verilen hapis kararı 2014’te bozularak, yedi İtalyan bilim insanı beraat etti.
Aynı komisyon bu defa hayat kurtardı
Yargılanan yedi bilim insanı da “Büyük Riskler Komisyonu” üyesiydi. O dönem halkı yanlış yönlendirmekle suçlanan ulusal komisyon, bugünkü depremden yaklaşık 48 saat önce bir açıklama yaptı ve belki de yüzlerce insanın hayatını kurtardı.
Büyük Riskler Komisyonu’ndan Cuma günü yapılan uyarıda, tam da bugün sarsılan bölgede, 6-7 büyüklüğünde depremler meydana gelebileceği belirtildi.
Komisyonun açıklamasında, söz konusu sarsıntıların, 24 Ağustos’ta 297 kişinin ölümüne neden olan 6.2’lik depremden daha şiddetli olabileceği ifade edildi.
“Şu an sismik dizinin sona erdiğine dair bir kanıt yok. 24 Ağustos’tan sonra üç bölgenin yeni sismik aktivite riski taşıdığını tespit ettik. Bu bölgeler son dönemde büyük bir deprem görmedi. 6-7 büyüklüğünde sarsıntılar tetiklenebilir” uyarısını yapan komisyon, “Çarşamba günkü 5.5 ve 6.1 büyüklüğündeki depremler, tespit ettiğimiz bölgelerden birini harekete geçirdi. Ancak diğer iki bölge halen sessiz” diye ekledi.
Büyük Riskler Komisyonu, her iki bölgenin de Apenin Dağları’nın orta kesimlerinde olduğunu ve “bölgedeki yeni depremlerin kaynağı olabileceklerini” ifade etti.
Komisyon özellikle de Umbria ve Marche bölgelerinin sınırındaki Bove Dağı ve Vettore Dağı’ndaki sismik hareketliliğin sürebileceğini duyurdu. Ancak açıklamada herhangi bir zaman aralığı belirtilmedi.
Tam isabet
Komisyonun açıklamasından yaklaşık 48 saat sonra ise tam da belirtilen bölgede 6.6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.
Depremin merkez üssü olarak açıklanan Norcia kasabası, komisyonun açıklamasında dikkat çekilen Apenin Dağları’nın yamacında ve Umbria bölgesinde bulunuyor.
Depremin 24 Ağustos’ta 300 kişinin ölümüne neden olan depremden daha şiddetli olduğu, ancak hem uzmanlar tarafından yapılan uyarılar hem de son günlerde yaşanan sarsıntılar nedeniyle insanlar evlerinde uyumadıkları için can kaybı yaşanmadı.
Böylece İtalya’da yaklaşık 3 bin kişinin hayatını kaybettiği 1980 yılındaki 6.9’luk depremden sonraki en şiddetli deprem şu ana kadar kayıpsız atlatılmış oldu.