2011'de Irak'tan çıkan ABD, Erbil’e dayanan IŞİD’i nasıl vurdu?
ABD ilk kez terör örgütü Irak Şam İslam Devleti’ni (IŞİD) doğrudan hedef aldı. Ezidi ve Hıristiyanlara yönelik olası soykırım tehdidi ve ABD’nin müttefiki Irak Kürt Bölgesi’nin başkenti Erbil’in tehlikeye girmesi üzerine ABD Başkanı Barack Obama, Pentagon’a ‘vur’ yetkisi verdi. IŞİD’in Erbil yakınlarında Kürt ve Amerikalıları tehdit etmesi üzerine Basra’dan kalkan Amerikan jetleri, Erbil civarında IŞİD mevzilerini vurdu. Irak Dışişleri Bakanı Zebari, "IŞİD'i yenilgiye uğratmamız an meselesi" dedi.
Amerikan savaş uçakları dün Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin başkenti Erbil çevresindeki IŞİD mevzilerini bombaladı. Böylece 15 Aralık 2011’de Irak’taki işgali sonlandırmasından bu yana ABD, ilk kez bu ülkeye yönelik bir askeri operasyon gerçekleştirmiş oldu.
Pentagon Sözcüsü Tuğamiral John Kirby, dün Twitter’dan açıklamasında Erbil’i savunan Peşmerge güçlerine IŞİD topçusunun ateş açması ve bu bölgedeki ABD’lilerin tehdit altında kalması üzerine uçakların bunları vurduğunu söyledi. Saldırı Türkiye saati ile 13.45’te gerçekleşti.
2. saldırıda konvoy vuruldu
Basra Körfezi’nde USS George H.W. Bush uçak gemisinden kalkan ‘Eşekarısı’ diye bilinen iki F/A-18 Hornet tipi savaş uçağından atılan lazer güdümlü 226’şar kiloluk bombalar Erbil çevresindeki bir IŞİD seyyar topçu bataryasını vurdu.
Kürtler, saldırının Erbil’e 45 km uzaklıktaki Mahmur’da olduğunu belirtti. ABD, ilk saldırının ardından IŞİD hedeflerine iki ayrı operasyon daha düzenledi. Akşam saatlerinde yine Erbil çevresinde gerçekleşen saldırılara jetlerin yanı sıra insansız hava araçları da katıldı.
Pentagon, 1 saat arayla gerçekleşen iki operasyonda IŞİD’e ait iki havan topunu, çevresindeki militanları ve 7 araçlık bir IŞİD konvoyunu vurduğunu açıkladı.
Zebari ve Hüseyin'den basın toplantısı
Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari ve Bölgesel Yönetimin Başkanlık Divanı Başkanı Fuad Hüseyin, Erbil'de bir basın toplantısı düzenleyerek son durum hakkında bilgi verdi.
Zebari, ABD'ye operasyon kararından dolayı teşekkür ederken, IŞİD'in peşmergeyle çatışması için Suriye'den militan getirdiğini söyledi. IŞİD'i yenilgiye uğratmamız an meselesi diyen Zebari, "IŞİD, hareket halinde bir güç. Hassas bölgelere, barajlara ve petrol bölgelerine saldırıyorlar
Türkiye, İran ve Fransa'ya yardımlarından dolayı teşekkür eden Fuad Hüseyin de "IŞİD'in elindeki silahlar bizdeki silahlardan daha ileri düzeyde" dedi. Hüseyin Ezidi ve Hristiyanların evlerine geri dönebileceğini belirtti. Fuad Hüseyin, Haziran ayından bu yana çatışmalarda ölen peşmerge sayısının 150 olduğunu belirtti ve 500 peşmergenin de yaralandığını söyledi.
Mahmur'a bombardıman
ABD uçaklarının hedefindeki bölgeler arasında IŞİD'in ele geçirdiği Mahmur kenti de var. Al Jazeera'ye konuşan yerel kaynaklar, uçakların kentin merkezindeki IŞİD mevzilerini bombaladığını ancak bombardımana rağmen IŞİD üyelerinin hâlâ Mahmur'da olduğunu söyledi.
Kentte, PKK'lılarla IŞİD üyeleri arasında da yer yer çtışmalar yaşanıyor. PKK'lı bir grup IŞİD'in karargah olarak kullandığı bir noktaya saldırı düzenledi. Çıkan çatışmada 4 IŞİD üyesi ölürken, IŞİD'e ait 4 araç da tahrip edildi. PKK'lı grup daha sonra geri çekildi.
Sincar’a insani yardım
Pentagon, Ezidilerin yaşadığı Sincar’da IŞİD’den kaçanlara yapılan havadan yardım faaliyetinin ABD Merkez Komutanlığı’nın bünyesindeki birden fazla hava üssünden gerçekleştirildiğini bildirdi. İlk aşamada Sincar Dağı’nda mahsur kalan binlerce Ezidi için 8 bin kumanya ve 200 bin litre içme suyu bırakıldı.
İngiltere: Erbil'i terk edin
İngiltere Dışişleri Bakanlığı, Irak'ın Kürt Bölgesi'nde yaşanan çatışmalar nedeniyle İngiliz vatandaşlarına Erbil'in de içinde olduğu civar bölgeleri terk etmesi çağrısında bulundu.
Bakanlığın açıklamasına gerekçe olarak bölgedeki güvenlik koşullarının kötüleşmesi gösterildi.
IŞİD Sincar'a takviye yapıyor
IŞİD örgütü cuma günü Kerkük kırsalında bulunan bazı güçlerini Musul'un Sincar ilçesine kaydırmak üzere geri çekti.
Kerkük'ün ilçelerinden sorumlu polis müdürü Tuğgeneral Serhad Kadir, "IŞİD'e bağlı bazı güçler, Kerkük'teki Reşadiye ve Havice bölgelerinden çekilerek Peşmerge güçleriyle yoğun çatışmaların yaşandığı Musul'un Sincar ilçesine yöneldi" dedi.
IŞİD, Yezidilerin "Şengal" diye adlandırdıkları Musul'un Sincar ilçesini 3 Ağustos'ta ele geçirmişti.
IŞİD'in saldırısı üzerine Peşmerge çekilmek zorunda kalırken, binlerce Yezidi, Sincar Dağı'nda mahsur kalmıştı.
Aralarında AFAD ve Kızılay'ın da gıda kolilerinin bulunduğu yardımlar, helikopterlerle dağdaki Yezidilere ulaştırılmıştı.
Gazeteci Deniz Fırat hayatını kaybetti
IŞİD üyeleri ile PKK'lıların çatıştığı Mahmur'da bulunan gazeteci Deniz Fırat, IŞİD üyelerinin açtığı ateşte hayatını kaybetti.
Obama’dan yeşil ışık
Önceki gece yaptığı konuşmada ABD Başkanı Obama, hava operasyonunun IŞİD tehdidi altındaki Ezidilerin ve Hıristiyanların soykırıma maruz kalması veya Erbil’deki ABD personelinin hedef alınması halinde gerçekleştirileceğini bildirmişti. Obama, IŞİD’in Ezidileri sistematik şekilde imha etme çağrısında bulunduğunu, bunun soykırım olacağını dile getirmişti. Barack Obama, 2011’de ABD askerini Irak’tan çekerken, şimdiye kadar yaşanan krizlerde müdahale taleplerini geri çevirmişti.
Operasyon neden şimdi yapılıyor
Uluslararası toplumun Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütünün 9 Haziran’da Musul’u ele geçirmesinin ardından artırdığı baskılara rağmen, ABD’nin IŞİD karargâhlarını vurmak için neden düne kadar beklediği tartışma konusu oldu.
Soykırımın engellenmesi: IŞİD’in kontrolü altına aldığı bölgelerde azınlık mensuplarını “İslam’a dönün ya da ölümü göze alın” diye tehdit ettiği öne sürülüyor. Ezidi ve Hıristiyanların soykırım tehdidiyle karşı karşıya kalması ABD Yönetimi’ni harekete geçiren en önemli nedenlerden biri. Nitekim Obama, “Soykırımı engellemeye yönelik yeteneğimiz varsa, ABD bunu yok sayamaz” dedi.
Amerikalıları ve Erbil: ABD’nin Erbil’de 90’ı danışman olmak üzere 245 askeri personeli ve konsolosluk görevlisi bulunuyor. Ayrıca Erbil, ABD’nin Irak’taki en önemli müttefiki Irak Kürt Yönetimi’nin başkenti. Zaten, Pentagon Basın Sözcüsü John Kirby, “IŞİD’in Peşmerge’ye karşı kullandığı toplarının bulunduğu noktanın ABD personelinin yer aldığı Erbil yakınlarında yer aldığını” belirtti.
IŞİD’in vurulması: ABD’nin operasyon gerekçeleri içinde IŞİD’in doğrudan hedef olması en sonda yer alıyor. 2011’de Irak’tan askerini geri çeken Obama Yönetimi, kesinlikle Irak’a askeri müdahaleye karşı çıkıyordu.
İncirlik kullanılmadı
Amerikan jetlerinin IŞİD’i vurduğunu açıklaması, Türkiye Hava Sahası’nın kullanıp kullanılmadığı sorusunu da gündeme getirdi. Türk askeri kaynakları, “Hiçbir şekilde Türkiye Hava Sahası kullanılmadı. İncirlik de kullanılmadı. Bilgi, ABD uçaklarının Katar üzerinden geçiş yapıp harekat yaptıkları yönünde. Basra Körfezi’ndeki uçak gemisinde bulunan uçaklar olabilir. ABD’nin operasyon yapacağı bekleniyordu” dediler.
Operasyonun bitiş tarihi belirlenmedi
Beyaz Saray sözcüsü Josh Earnest, Obama’nın IŞİD’e yönelik operasyonların sona ermesi için herhangi bir tarih belirlemediğini açıkladı. Earnest, “Değerlendirmelerde Amerikalı personelin güvenlik durumunu, Kürt ve Iraklı güçlere desteğimizi ele alıyoruz” dedi.
Güvenlik kaygıları gerekçesiyle ABD havayolu şirketlerinin Irak hava sahasında uçması yasaklandı. THY de Erbil seferlerini iptal etti. Bu arada, Kürt gazeteci Deniz Fırat, Mahmur’da IŞİD saldırısında hayatını kaybetti.