2014-2017: 'Geçersiz oy' tartışmasının başladığı Doğu ve Güneydoğu'da Erdoğan'a destek arttı mı, azaldı mı?
T24*
Türkiye'de parlamenter sistemi sona erdiren "cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi" dün (16 Nisan 2017) yüzde 51.4 "evet" oyuyla kabul edilirken Yüksek Seçim Kurulu'nun, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'da geçersiz sayılan mühürsüz pusula ve zarfları son anda geçerli sayması büyük bir hukuk tartışması başlattı. Eş genel başkanlar Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ dâhil 13 milletvekili tutuklu olan HDP'nin seçmenlerinin yoğun olarak yaşadığı ve belediyelerinin büyük bir bölümüne kayyım atanan Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde, anayasa değişikliği teklifine desteğin, 2014 yılında yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerine kıyasla arttığı görüldü. Diyarbakır, Batman ve Malatya'da ise Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde sürdürülen "Evet" kampanyasına destek, 2014'teki cumhurbaşkanlığı seçimine kıyasla azaldı.
Türkiye, 10 Ağustos 2014'te cumhuriyet tarihinde ilk kez cumhurbaşkanını seçmek için sandık başına gitti. Dönemin başbakanı Tayyip Erdoğan, CHP ile MHP'nin ortak adayı Ekmeleddin İhsanoğlu ve Selahattin Demirtaş’ın yarıştığı seçimde toplam 165 bin 108 sandıkta 52 milyon 894 bin 115 kayıtlı seçmen yer aldı. Oyların yüzde 51,7'sini alan Tayyip Erdoğan, halkoyuyla seçilen ilk cumhurbaşkanı oldu.
2014'te yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Erdoğan'a verilen desteğin yüzde 16.34 olarak belirlendiği Hakkari'de, partili cumhurbaşkanlığı sistemini öngören anayasa değişikliği teklifine "Evet" diyenlerin oranı yüzde 32.42 oldu.
Halk oylamasında "hayır" oylarının en fazla çıktığı illerden biri olan Tunceli'de de bu oran arttı. 2014 yılında Erdoğan'a yüzde 14.36 oranında oy çıkan Tunceli'de, "evet" oyu kullananların oranı yüzde 19.59.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Demirtaş'a yüzde 83.17 oy oranı ile destek veren Şırnak'ta, anayasa değişikliği teklifine "Evet" diyenlerin oranı yüzde 28.30 oldu. Şırnak'ta 2014 yılında Erdoğan'a çıkan oyların oranı ise yüzde 14.78'di.
Ülkelerindeki iç savaş sebebiyle Türkiye'ye sığınan Suriyeli ve Iraklılar için "geçici barınma merkezleri"nin kurulduğu Gaziantep, Şanlıurfa, Mardin, Kahramanmaraş, Adıyaman'da da partili cumhurbaşkanlığı sistemine verilen destek, cumhurbaşkanlığı seçimlerine göre ortalama yüzde iki ila dört arasında arttı.
Cumhurbaşkanlığı seçimleri ile 2017 referandumunun Doğu ve Güneydoğu bölgelerini kapsayan karşılaştırmalı listesi şöyle:
