24 Haziran'da seçmenler nasıl oy kullanacak, nelere dikkat edilmeli?
Cumhurbaşkanlığı ve 27. dönem Milletvekilliği seçimleri MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin işareti ile 24 Haziran'a çekildi. Yeni bir siyasal rejimin, Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin uygulamaya girmesinin ilk adımını oluşturacak bu seçimler de parlamentonun belirlenmesinde de bir yenilik olacak.
TIKLAYIN - YSK, örnek oy pusulalarını paylaştı; oylar hangi durumda geçersiz ya da ittifaka sayılacak?
AKP ve MHP, BBP'nin desteğiyle Cumhur İttifakı olarak; CHP, İyi Parti ve Saadet Partisi, DP'nin desteğiyle Millet İttifakı olarak seçimlere giriyor. Peki seçmenler yeni usüllerin uygulanacağı bu seçimde nasıl oy kullanacak ve nelere dikkat etmeleri gerekiyor?
Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçimi için geri sayım sürüyor. Cumhurbaşkanı seçiminde kullanılacak oy pusulalarının basımı tamamlandı. Pusulada adayların fotoğrafları isimleri ve bunların hemen altında "EVET" mührünün basılacağı alan bulunuyor. Cumhurbaşkanı adayları için hazırlanan oy pusulasında birinci sırada CHP'nin adayı Muharrem İnce, ikinci sırada İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener, üçüncü sırada Cumhur İttifakı'nın adayı Tayyip Erdoğan, dördüncü sırada HDP'nin adayı Selahattin Demirtaş, beşinci sırada Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, altıncı sırada da Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek yer alıyor. Pusulada adayların fotoğrafları isimleri ve bunların hemen altında "EVET" mührünün basılacağı alan bulunuyor.
Siyasi partilerin oy pusulasında ise AKP ve MHP'nin oluşturduğu, BBP'nin destek verdiği "Cumhur İttifakı" ilk, CHP, İyi Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Partinin (DP) kurduğu "Millet İttifakı" son sırada. Pusulada HÜDA PAR ikinci, Vatan Partisi üçüncü, HDP dördüncü sırada yer alıyor.
İttifak yapan partiler, oy pusulasında ittifak unvanları altında yan yana bulunuyor. Partilerin logoları, isimleri, genel başkanlarının adları belirtiliyor. Yurt içindeki pusulalarda partiler için ayrılan her sütunun altında, milletvekili adaylarının isimleri de bulunacak.
Seçmen, cumhurbaşkanına ve milletvekillerine yönelik tercihte bulundukları iki ayrı oy pusulasını aynı zarfa koyarak sandığa atacak.
Birleşik oy pusulasında tercih edilen cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak veya bağımsız aday için ayrılan bölümden dışarı taşırmamak suretiyle ''TERCİH'' veya ''EVET'' mührü basılması gerekecek.
Oy pusulasına, ''TERCİH'' veya ''EVET'' mührü dışında, herhangi bir yerine imza atılması veya işaret konulması halinde oy geçersiz sayılacak.
Birleşik oy pusulasından başka, zarfa hiçbir şey konulmayacak, aksi halde kullanılan oy geçersiz olacak. Seçmene birleşik oy pusulası verildikten sonra hata veya başka bir neden ileri sürülerek yeni bir birleşik oy pusulası verilmeyecek.
İttifak alanı içerisinde, "EVET" mührünün, bir siyasi partiye ayrılan alana, hem bir siyasi partiye ayrılan alana hem de ittifak unvanı bölümüne, ittifak unvanı bölümüne taşacak şekilde bir siyasi partiye ayrılan alana basılması halinde, bu oy pusulaları geçerli kabul edilecek ve sayım döküm cetvelinde o siyasi partinin cetveldeki sütununa işaretlenecek.
Bu haller dışında, yalnız ittifak alanı içerisine "EVET" mührünün basıldığı her durumda, bu oy pusulaları da geçerli kabul edilecek ve sayım döküm cetvelinde ittifakın ortak oyları sütununa rakamlar birden başlamak üzere, sırasına göre çizilmek suretiyle ayrı ayrı işaretlenecek.
Seçmenlerin aklını kurcalayan çeşitli sorular var:
-Yalnızca ittifaka oy atabilir miyiz?
-Hem ittifaka, hem de bir partiye oy kullanabilir miyiz?
-Bu seçeneğe yöneldiğimizde, ittifakla birlikte en çok kaç parti için oy verebiliriz?
-Mührü ittifaka değil de, ittifak bünyesindeki birden çok partiye basabilir miyiz?
Oy kabinine giren seçmenler, sandık kurulu tarafından kendilerine verilmiş olan oy pusulasında üstünde "Cumhur İttifakı" ve "Millet İttifakı’ olmak üzere iki hane ve ayrıca bunların altında partilere ayrılmış bölümlerle karşılaşacak.
Oy pusulalarında "ittifak alanı" denilen bir alan var. Yani, ittifak unvanı bölümü ile aralarındaki boşluk dâhil ittifak yapan siyasi partilerin sütunlarının tamamını oluşturan bölüm. İttifaka oy verecek seçmenlerin bu alana mühür basması durumunda oylar geçerli olacak. Seçmen "ittifak alanında" mührünü isterse yalnızca tek bir partiye basabilir, isterse yalnızca ittifak bölümüne... Ayrıca, hem ittifak bölümüne, aynı zamanda bunun altındaki parti alanlarına da basabilir mührü. Mühür bu alanda birden fazla defa basılsa bile "oy tektir" ilkesi nedeniyle, oy geçerli olacak. Pusulada yalnızca tek bir partiye mühür basılmışsa, sayım aşamasında oy o partiye yazılıyor. Pusulada yalnızca ittifaka mühür vurulmuşsa, oy "ittifak ortak oyları" sütununa yazılıyor. Pusulada hem ittifaka, hem de tek bir partiye mühür vurulmuşsa, oy o partiye atılmış sayılıyor. Pusulada mühür ittifak bölümüne taşacak şekilde parti alanına vurulmuşsa, oy yine partiye sayılıyor.