3 bin yıllık mumyanın sesi yeniden hayata döndürüldü
Bilim insanları, mumyalanmış Mısırlı bir rahibin sesini yapay ses telleriyle hayata döndürdü.
Rahibin, XI. Ramses'in şiddet dolu hükümdarlığı sırasında yaşadığı biliniyor.
Antik Mısır'ın Waset şehrinde rahiplik yapan Nesyamun, şarkı söylemeyi de içeren dini ritüeller için güçlü bir sese ihtiyaç duyuyordu.
Nesyamun öldüğünde sesi de susmuş oldu, ancak ölümünden 3 bin yıl sonra bilim insanlarından oluşan bir ekip, sesini hayata döndürmeyi başardı.
Bilim insanları, Nesyamun'un ses yolunu üç boyutlu yazıcı ile kopyalayarak günümüze taşıdılar.
Araştırmacılar çalışmaları neticesinde 'e' sesli harfi benzeri bir ses elde etmeyi başardılar.
Ölü bir insanın sesinin ilk kez bilim aracılığıyla hayata döndürüldüğü düşünülüyor. Bilim insanları gelecekte bilgisayar programları aracılığıyla, Nesyamun'un sesinden tüm cümleler elde etmeyi umuyor.
Londra Üniversitesi, York Üniversitesi ve Leeds Şehir Müzesi tarafından yürütülen araştırma, Perşembe günü Scientific Reports dergisinde yayımlandı.
Araştırmacılardan York Üniversitesi Arkeoloji Profesörü Joann Fletcher, "Sesi yeniden yaratma tekniği bize uzun zamandır ölü olan bir kişinin sesini yeniden duyma imkanı verdi" diyor.
Profesör Fletcher, BBC'ye yaptığı açıklamada, Nesyamun'un ölümden sonra sesinin duyulmasının hayattayken dile getirdiği isteklerinden biri olduğunu söylüyor.
"Tabutunda bu isteği yazılı. İstediği buydu" diyor. "Bir nevi bu dileğini yerine getirmiş olduk."
Bilim insanları Nesyamun'un sesini nasıl hayata döndürdüler?
İnsanlarda sesin oluşması için akciğerlerden gelen havanın gırtlak, burun veya ağızda izlediği yol, ses yolu olarak biliniyor.
Bu ses, 'ses kutusu' olarak da bilinen gırtlakta üretiliyor, ancak, ses yolundan geçtiği zaman onu duymamız mümkün oluyor.
Nesyamun'un sesini hayata döndürebilmek için, onun ses yolunun birebir ölçüleri üç boyutlu yazıcıya yansıtıldı.
Ancak bu yöntemi kullanmak ancak bir insanın ses yolundaki yumuşak dokunun bozulmamış olması halinde mümkün olabiliyor.
Yumuşak dokunun bozulmadığı, bir CT tarayıcısıyla elde edilen veriler aracılığıyla teyit edildi.
Nesyamun'un mumyalanmış vücudunun iyi korunmuş olması, bu yöntemin uugulanmasına olanak sağladı.
Nesyamun kimdir?
Nesyamun, Nil Nehri kıyısındaki günümüzün El Uksur şehrinde bulunan Karnak kasabasındaki Amun Tapınağı'nın üst düzey bir rahibiydi.
Araştırmalar, Nesyamun'un diş eti hastalığından ve diş çürümesinden muzdarip olduğunu ortaya koydu. Bilim insanları muhtemelen alerjik bir reaksiyondan ötürü 50'lerinde öldüğünü tahmin ediyorlar.
XI Ramses döneminden kalan tek mumya olması nedeniyle Nesyamun, antik Mısır'ın daha iyi anlaşılması için önemli bir bilimsel kanıt niteliği taşıyor.
Nesyamun'un mumyalanmış kalıntıları İngiltere'deki Leeds Şehir Müzesi'nde sergileniyor.