49 yıl sonra 'Çocuk gelin'e dur dediler

11 yaşında Mithat Keskin'le evlenerek gelin olan Sabiha Keskin çocuk gelin geleneğini yaşayanlardan. Keskin çifti bu geleneğe tam 49 yıl sonra son verdi. Mitham Keskin, eşinin abisinden hem başlık parasını hem ‘çocuk gelin’ geleneğine son vermenin simgesi alacalı koçu aldı.

Hürriyet'ten Gülden Aydın'ın haberine göre Mİthat Keskin (70), 1965’te askerden geldiğinde, kuzeni Sabiha Keskin (60) ile nişanlandı. O zaman 11 yaşında olan Sabiha’nın babası, evlenebilmesi için 5 bin 500 lira başlık parası istedi. Parayı bulmak için Mithat, blulaşıkçılık, inşaat işçiliği yaptı, olmadı. Annesi devreye girdi; dayılarından topladığı parayı denkleştirip verince, Sabiha ile evlendi. Belçika’ya işçi olarak gitti. Yıllar sonra Sabiha’yı da yanına aldı. Üç çocukları, 15 torunları oldu. Emekli olduktan sonra köye döndüler.

'Avrupa uyandırdı'

Mithat ve Sabiha Keskin çifti, Avrupa yıllarında çok değiştiler. Köylerinde yüzyıllardır değişmeyen gelenek olan kızların çocuk yaşta evlendirilmesine ve başlık parasına isyan ettiler. Beş yıl önce Mithat Keskin, kayınbabası hayatta olmadığı için, eşinin ağabeyi Mahmut Öztürk’ten, 49 yıl önce verdiği 5 bin 500 lira başlık parasını geri istedi. Öztürk, ikna oldu ve geçtiğimiz çarşamba parayı iade etti. Ayrıca kız kardeşine verilen yüzgörümlüğünü temsilen, çifte bir de koç verdi.

Aşiret reisi: Bu ilk

Mithat Keskin, yıllar önce verdiği başlık parasıyla eşine bilezik ve kolye aldı. Hüsolar Aşireti’nin reisi ve Çağ Termal Yönetim Kurulu Başkan Vekili Lütfi Keskin, alkışlar eşliğinde bileziği Sabiha’nın bileğine taktı. Keskin, “Kürtlerin yaşadığı İç Anadolu’da başlık parasının iadesi bir ilk. Aile olarak ilkleri temsil edelim dedik. Cumhuriyet’in 100’üncü yılına yaklaşıyoruz. Çocuk kızların başlık parası karşılığında satılmalarının aileler için düşündürücü olmasını istedik. Bu davranışımız, karanlığa mum yakmanın umudu olsun. Kadınlardan miras hakkını esirgeyen feodal geleneği de ailemizden 1983’te kaldırmıştık” dedi.

‘Çok korkmuştum’

SABİHA Keskin, 49 yıl önce, evlendiği günü şöyle hatırlıyor: “Küçücük bir çocuktum. Gelin edeceklerini duyunca çok ağlayıp korkmuştum. Sevgi yoktu ki. Üç çocuğumdan biri kız. Şimdi 20 yaşında ve bekâr. Çünkü Belçika’da yaşıyor. Burada olsaydı benimle aynı kaderi paylaşırdı.”

Damat: Feodal hata

Mithat Keskin’de şunları söylüyor: “Babam kör, annem astım oldu. Ben askerdeydim. İş gücüne ihtiyaç vardı. Verdiğim başlık parasıyla o zaman Haymana’da 5 daire ya da üç kız alınırdı. Bu benim değil, feodal geleneklerin hatası.”

Köy ikiye bölündü

Ataköy köyü’nde başlık parası “Kızın güzelliğine göre” 10 bin TL’den başlıyor. Üniversite eğitimi oranının yüzde 5 olduğu köyde kızlar 11-12 yaşına geldiğinde nişanlanıyor. Hüsolar Aşireti, Keskin ailesinin bu geleneğe karşı çıkmasıyla ikiye bölündü. Destekleyenlerin büyük bölümü, erkek tarafı. “Bundan sonra ne başlık parası veririz ne de çocuk gelin kabul ederiz. Komşu köyde kızlar 20’sinden önce evlenmiyor zaten. Onlara talip oluruz” diyorlar.

Hüsolar Aşireti reisi Lütfi Keskin, iade edilen başlık parasıyla alınan bileziği, alacalı koçu tutan abi Mahmut Öztürk ve Mithat Keskin’in şahitliğinde Sabiha’ya taktı. Köyün gençleri de, başlık parası ve çocuk gelin geleneğine son veren töreni coşkuyla alkışladı..