5 bin ışık yılı uzaklıkta yıldız doğumu
Avrupa Güney Gözlemevi’nin (ESO) Şili’deki La Silla Gözlemevi’nde bulunan 1.54-metrelik Danimarka teleskobu, NGC 6559 adlı yıldızlar-arası bulut içinde, yıldızların oluştuğu anı yakaladı.
Gökbilimciler, yıldızların oluşumuna ait büyüleyici bir kare yakalamayı başardı. Yıldız oluşumu, yeryüzünden yaklaşık 5000 ışık-yılı uzaklıkta, Yay takımyıldızı doğrultusunda yer alan gaz ve toz bulutu NGC 6559’da gözlemlendi.
Fotoğrafta parıldayan bölge, NGC 6559’un 100 ışık-yılı genişliğindeki ünlü komşusu Denizkulağı Buutsusu’na (Messier 8, eso0936) göre sadece bir kaç ışık yılı boyunda. Ünlü komşusundan dolayı genellikle gözden kaçsa da, NGC 6559 bu yeni görüntüde daha ön planda yer alıyor.
NGC 6559’un bulutlarındaki gaz, genellikle yıldız oluşumu için hammadde görevi gören hidrojenden oluşuyor. Bulutsu içerisindeki bölge yeterince madde kazandığında, kendi kütleçekimi altında çökmeye başlıyor.
Bulutun merkezi, yıldız doğuncaya ve termo-nükleer füzyon başlayıncaya kadar giderek yoğunlaşıp ve ısınıyor. Hidrojen atomları birleşerek helyum atomlarını oluşturuyor ve yıldızların parlamasını sağlayan enerji ortaya çıkıyor.
Yaşlı yıldızlar arka planda
Buluttan meydana gelen bu parlak sıcak genç yıldızlar, hala çevrelerinde bulunan bulutsudaki hidrojen gazına enerji sağlıyor. Gaz bu enerjiyi tekrar dışarıya atarak görüntünün merkezine yakın yerde iplik şeklindeki kırmızı bulutu meydana getiriyor. Bu nesne, salma bulutsusu olarak da biliniyor.
Ancak NGC 6559 sadece hidrojenden oluşmuyor. Hidrojenin yanı sıra karbon, demir veya silikon gibi daha ağır katı toz parçacıkları da içeriyor. Kırmızı salma bulutsusunun yanındaki mavimsi bölge, bulutsu içerisindeki mikroskopik parçacıkların yeni oluşan yıldızdan çıkan ışığı, birçok farklı yöne yansıtmasıyla ortaya çıktı. Gökbilimciler buna ‘yansıtma bulutsusu’ adını verir, bu tür nesneler genellikle mavi renkli görünürler. Bunun sebebi, yayılmanın, ışığın bu kısa dalgaboylarında daha etkili olmasıdır.
Çok yoğun bölgelerde, toz arkasındaki ışığı tamamen engeller. Teleskobun elde ettiği fotoğrafta, bu tür bölgeler sağ ve sol alt taraftaki karanlık ve dolambaçlı ayrık bölgeler olarak belirdi. Bulutsu boyunca gözlem yapmak ve arka taraftaki nesneleri görebilmek için bulutsunun, soğurulmayan daha uzun dalgaboylarında gözlemlenmesi gerekiyor.
Samanyolu sayısız sarımsı yaşlı yıldızıyla görüntünün arka planını dolduruyor. Bunlardan bazıları NGC 6559’daki toz nedeniyle daha sönük ve kırmızımsı görünüyor.
Bu göz alıcı yıldız oluşumu bölgesi, Şili La Silla’da bulunan 1.54-metre çapındaki Danimarka Teleskopu üzerinde bulunan Danimarka Sönük Nesne Tayfçeker ve Kamerası ile görüntülendi. La Sill’da 1979’dan bu yana kullanımda olan ulusal teleskop, günümüzde yenilenerek uzaktan kontrol edilen bir son teknoloji ürünü teleskopa dönüştürüldü.