5 soruda Clinton ile Trump tartışması
ABD'de Kasım ayındaki başkanlık seçimleri öncesinde Demokrat parti adayı Hillary Clinton ile Cumhuriyetçi rakibi Donald Trump arasında geçen televizyon tartışmasının yankıları sürüyor. Adayların canlı yayında milyonlarca seçmenin önünde kozlarını paylaştığı tartışma seçim yarışının önemli mihenk taşlarından.
ABD ve dünya basınının yakından incelediği tartışmaya yönelik öne çıkan sorular ve yanıtları şöyle:
Tartışmanın kazananı kim?
ABD medyasının yaptığı küçük çaplı araştırmalara ve yorumculara göre Demokrat partili Clinton bu tartışmada Trump karşısında üstünlük elde etti. CNN/ORC'nin tartışmayı izleyenler arasında yaptığı ankete göre tartışmayı Clinton'ın kazandığını düşünenlerin oranı yüzde 62. Trump'ın kazandığını düşünenler ise yüzde 27'de kaldı.
Politico internet gazetesinin Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasında yaptığı ankete göre de, Clinton, Trump karşında daha iyi bir performans gösterdi. Ankete katılan Demokratların yüzde 99'u ve Cumhuriyetçilerin yüzde 57'si Clinton'un kazandığını düşünüyor.
Buna rağmen Cumhuriyetçiler arasında Trump beklentilerin çoğunu karşılamış görünüyor. Cumhuriyetçi parti içinde Trump'ın performansını beğenenlerin oranı yüzde 68.
Trump ise tartışma sonrası CNN'e yaptığı açıklamada "Tahmin ettiğimden daha iyi gitti" diyerek kendi performansını beğendiğini belirtti.
Tartışmanın ana konuları neydi?
Canlı tartışmanın öne çıkan konuları arasında göç, ulusal güvenlik, terörizm, ekonomi, sağlık sistemi, ticaret, istihdam, suç oranı ve ırkçılık yer aldı.
Dış politikada "şahin" olarak bilinen Clinton, Irak işgalini ve Libya'da ABD hava saldırılarını savunmuştu. Clinton, ayrıca ABD'nin IŞİD'le mücadelede daha geniş roller oynaması gerektiğini düşünüyor. Clinton Afganistan'da ABD askeri varlığının sürmesinden yana.
Trump ise Irak savaşına başından beri karşı olduğunu söylüyor. Ancak Trump'ın önceki açıklamaları bunun aksini gösteriyor.
Cumhuriyetçi aday ABD'nin Orta Doğu'da askeri müdahalede bulunmasına karşı.
Öte yandan Rusya lideri Vladimir Putin ile daha yakın ilişkiler kurmayı düşündüğünü söylüyor. ABD dış politikasının Amerikan çıkarlarına öncelik vermesi gerektiğini savunan Trump, IŞİD'le mücadele için on binlerce ABD askerinin sahada savaşması gerektiğini belirtiyor.
Adayların zayıf noktaları neydi?
Yorumcular Clinton'ın Trump'ı mizacı, vergi beyannamesini açıklamaması, geçmişte kadınlar ve etnik ve dini gruplar üzerine yaptığı açıklamalar konusunda köşeye sıkıştırdığı görüşünde.
Clinton tartışmada "Bu adam kadınlara geçmişte domuz, pasaklı ve köpek demiş bir adam" diyerek Trump'ın Latin Amerika kökenli bir güzellik kraliçesine "Bayan Domuzcuk" ve "hizmetçi" olarak nitelemesini gündeme getirdi. Trump buna yanıt olarak "Bunu nereden buldun" demekle yetindi.
Trump'ın zayıf noktalarından biri de vergi beyannamesini hala kamuoyuna açıklamayı reddetmesi.
Clinton "Neden vergi beyannamesini açıklamıyor? Belki söylediği kadar zengin değildir. Belki iddia ettiği kadar yardımsever de değildir. Belki Amerikan halkına hiç vergi ödemediğini söylemek istemiyordur" dedi.
Trump ise son yıllarda vergi ödememiş olması konusunda "akıllıyım da ondan" dedi.
Analistler Clinton'ın Trump karşısında kontrollü, baskın, mizah yanı kuvvetli bir aday olarak çıktığı konusunda hemfikir. Ancak kimi yorumcular Clinton'ın kendinden fazla memnun göründüğünü ve ABD halkına ülkeye getireceği değişikleri iyi anlatamadığını belirtiyor.
Medyada öne çıkan yorumlardan biri de Clinton'un "daha yumuşak ve kibar" yüzünü gösteremediği, aksine sınıfın en çalışkan, en akıllı öğrencisi gibi davrandığı yönünde. Bunun da kimi seçmen için itici olacağı görüşü öne sürülüyor.
Kararsız seçmen tartışmadan nasıl etkilendi?
Clinton ve Trump'ın anketlerde başabaş gittiği seçim yarışında kararsız seçmen yeni başkanın kim olacağını belirleme konusunda önemli bir rol oynuyor.
Wall Street Journal gazetesinin haberine göre kararsız seçmenler Trump'a tartışma sırasında mesafeli yaklaştı.
Gazeteye konuşan bir grup kararsız seçmen her iki aday konusunda da çekinceleri olduğunu söyleyerek henüz kime oy vereceklerini bilmediklerini açıkladı.
Demokrat Parti'nin danışmanlarından Chris Kofinis Cleveland kentinde tartışma sonrası kararsız seçmenler arasında yaptıkları bir ankette 11 kişinin tartışmayı Clinton'ın kazandığını söylediğini aktardı. Buna karşın 17 kişi ise her iki adayın da kazanmadığını söyledi. Trump ise bu küçük anket grubunda destek bulamadı.
Uzmanlar son tartışmanın genel olarak seçmenlerin karar vermesini sağlama konusunda yeterli ivmeyi yaratmadığını düşünüyor.
Tartışmanın ertesinde seçim olsa kim kazanır?
ABD'deki son anketler Clinton'ın yüzde 46.7, Trump'ın ise yüzde 44.3 oranda destek bulduğunu gösteriyor.
Real Clear Politics isimli anket sitesinin ülke çapındaki anketlerin ortalamasını veren bu sayı gün içinde yeni anket sonuçlarına göre farklılık gösteriyor.
CNN televizyonunun anketine göreyse Clinton yüzde 44, Trump yüzde 42 ile başa baş yarışıyor.