6 Nisan dünya basını

İNGİLİZ BASINI Kuzey Kore'nin, uyarılara rağmen, dün uzaya uzun menzilli bir roket fırlatması hemen tüm gazetelerin manşetinde yer alıyor. Guardian, Kuzey Kore'nin bu girişimiyle Obama'nın kararlılığını sınadığını belirtiyor: "Kuzey Kore, nükleer savaş başlığı taşıma kapasitesine sahip uzun menzilli bir roket fırlatarak iki aylık Amerikan Başkanı Obama'nın tepkisini sınadı." "Pyongyang, bu girişimiyle, Obama'nın Prag'da nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya vizyonunu anlattığı konuşmasını gölgeledi. Sabahın dört-buçuğunda uyandırılarak gelişmeden haberdar edilen Obama, Kuzey Kore'nin durdurulması çağrısında bulundu." 'Kuzey Kore füze denedi' Kuzey Kore, roketin uzaya deneme amaçlı bir iletişim uydusu yerleştirdiğini hatta uydudan devrim marşları yayınlanmaya başladığını savunuyor. Amerika Birleşik Devletleri ise girişimin başarısız olduğunu, roket ve yükünün Büyük Okyanus'a düştüğünü öne sürüyor. Ancak Financial Times, bu girişimin Kuzey Kore'nin şimdiye kadarki en başarılı füze denemesi olabileceğine dikkat çekiyor: "Pentagon, roketin birinci katının Japon denizine, ikinci katının ve yükünün de Büyük Okyanus'a düştüğünü söylüyor. ABD, bu girişimi Kuzey Kore'nin öne sürdüğü gibi uzaya uydu yerleştirme çabası olarak değil, uzun menzilli füze denemesi olarak görüyor." "Pyongyang'ın 2006'da uzun menzilli balistik Taepodong-2 füzesiyle yaptığı deneme başarısız olmuştu. Uzmanlar, dün Taepodong-2'nin yeni bir versiyonun denendiğini, uzaya uydu yerleştiremese de füzenin ilk kez bu kadar uzağa gittiğini söylüyor." "Daha geniş kapsamlı bir füze savunma sistemi oluşturulması için çaba harcayan Defense Advocacy Alliance adlı örgütün başkanı Rikki Ellison, 'Kuzey Kore en az 2 bin kilometre uzağa füze fırlatabileceğini gösterdi. Bu Kuzey Kore'ye ileriki hedefleri için büyük fayda sağlayacak." "Bazı uzmanlara göre, Kuzey Kore'nin girişimi özellikle Çin'i öfkelendirdi. Pekin bu girişimin Japonya'yı yeniden silahlanmaya ve nükleer silah geliştirmeye sevk edebileceğinden kaygı duyuyor." 'Obama'nın desteği Sarkozy'yi kızdırdı' Daily Telegraph, Obama'nın Prag'da Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliğine destek belirtmesinin Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin tepkisine neden olduğunu yazıyor: Sarkozy, "Başkan Obama'yla yakın işbirliği içindeyiz. Fakat, Avrupa Birliği söz konusu olduğunda buna karar vermek üye ülkelere düşer" dedi. Türkiye'nin üyeliğine hep karşı olduğunu ve tavrının değişmediğini vurgulayan Sarkozy, Avrupa Birliği üyesi ülkelerin çoğunun Fransa'nın görüşünü paylaştığını söyledi. 'Obama Ermenilere sözünü tutacak mı?' Independent yazarı Robert Fisk "Obama Ermeni soykırımına dair sözünü tutacak mı?" başlıklı yazısında şöyle diyor: "Belki soykırım sözcüğü Türkiye'de ayağına dolanmasa bile, Obama, seçim kampanyasında verdiği sözü tutmak zorunda olduğu 24 Nisan'da daha kötü bir mayın tarlamasında yürümek mecburiyetinde kalacak." "Obama Ocak 2008'de 'Ermeni soykırımı bir iddia, kişisel bir görüş ya da bakış açısı değil, tarihsel kanıtlarla desteklenen bir gerçektir. Amerika Ermeni soykırımı hakkında cesurca konuşabilen ve tüm soykırımlara güçlü tepki gösteren bir lideri hakediyor. Ben işte o başkan olmak istiyorum' demişti. Clinton ve oğul Bush da Ermeni oyları için aynı sözü vermişti. Ama Türk generaller üsler ve ihaleler konusunda tehditte bulununca bu sözlerini tutamadılar." Robert Fisk, Obama'nın bu konuda büyük bir açmazla karşı karşıya olduğuna dikkat çekerek şöyle devam ediyor: "Bu tarihle tehlikeli bir yüzleşme. Obama ya onuruyla yoluna devam edecek, ya da utançla geri çekilecek. Tüm Orta Doğu da sonuçlarını yakından izleyecek. Bu özellikle de, ironik bir şekilde Osmanlı dönemindeki katiller gibi Sünni Müslüman olan Filistinliler için yaşamsal bir konu." "Obama 94 yıllık bir zulümde bile Türk müttefiklerini incitme riskini alamıyorsa, Amerika'nın daha güçlü bir müttefikini; İsrail'i incitmesi mümkün mü? Obama Filistin topraklarının işgalini, Batı Şeria'da giderek genişleyen Yahudi yerleşimlerini ve Filistinlilerin evlerinin yerle bir edilmesini kınayabilir mi? Ama şimdiden Obama yönetiminden sözden cayma işaretleri gelmeye başladı." "1915 katliamıyla İsrail'in Filistinlilere muamelesi arasında tam bir siyasi paralellik yok ama İsrail bunu kullanabilir. Fakat Amerika için daha acil konular var. Türk yetkililer şimdiden Ankara'nın Amerika'nın Irak'tan çekilmesine nasıl yardımcı olabileceğini tartışıyorlar. Bush döneminin açtığı yaraları sarmaya çalışan Obama da İslam dünyasıyla yakınlaşabilmek için Türkiye'nin yardımını istiyor." 'Euro'ya geçiş kolaylaştırılmalı' Financial Times'a göre, Uluslararası Para Fonu IMF, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin derhal euro'ya geçmesi tavsiyesinde bulundu. "IMF'ye göre, resmen olmasa bile, bu ülkeler, döviz borç yükü sorununu aşmak, belirsizliği ortadan kaldırmak ve güven tesis etmek için kendi paralarından vazgeçerek euro'yu benimsemeli." "Yaklaşık bir ay önce hazırlanan gizli bir raporda yer alan bu öneri, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerine yardım stratejileri konusundaki tartışmayı alevlendirebilir. Liderler, geçen hafta Londra'da yapılan G20 zirvesinin başarılı olduğunu söylüyorlar. Ama Doğu Avrupa'daki zorluklar devam ediyor. Halihazırda IMF programları uygulayan iki ülke; Ukrayna ve Letonya kurumun dayattığı reformlara ayak diredi." "Üçüncü bir ülke Macaristan da bu tür reformları hayata geçirebilecek bir hükümet arayışı içinde. IMF raporu, Dünya Bankası ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası'yla birlikte geliştirilen ve Avrupa Birliği'yle Doğu Avrupa ülkelerini bölgesel krizle mücadele stratejisine ikna için hazırlandı." "Bu stratejiye destek toplama çabaları hem Batı hem de Doğu Avrupa'nın muhalefeti nedeniyle sonuçsuz kalmıştı. Para birimi olarak euro'yu kullanan ülkeler ve Avrupa Merkez Bankası euroya geçiş kurallarının hafifletilmesine karşı çıkıyor."