758 milyon kişi okuma-yazma bilmiyor

UNESCO, 8 Eylül Dünya Okuma Yazma Günü öncesinde yaptığı açıklamada, küresel çapta 15 yaş üzeri 758 milyon kişinin okuma yazma bilmediğini bildirdi. Bunların üçte ikisini gelişmekte olan ülkelerin kırsal kesimlerinde dezavantajlı durumda bulunan kadınlar oluşturuyor.

UNESCO verileirne göre 15 yaş üzerindeki kişilerde okuma-yazma oranı yüzde 86’ya ulaştı. Bu rakam 2000 yılından bu yana 15 yaş üzeri okuma yazma bilmeyenlerin oranının yüzde 4 artış gösterdiğini ortaya koyuyor.

Dünya, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nün UNESCO Bonn Komisyonu, 2030 yılına kadar küresel sürdürülebilir eğitim hedeflerine ulaşabilmek açısından gelişmenin yetersiz olduğuna dikkat çekiyor.

Ömür boyu eğitim

UNESCO, uluslararası topluluğa çağrıda bulunarak, insanların ömür boyu eğitimine yatırım yapılmasını istedi. Örgütün Yönetim Kurulu Üyesi Walter Hirche, "İnsanlar ancak okuma-yazma öğrendiklerinde kendi başlarına bilgi sahibi olma yeteneğine kavuşabilirler. Okuma-yazma becerisi, insanların yoksulluktan kurtulmasının, toplumsal yaşama katılabilmesinin, cinsler arası eşitliğin, barışın ve güvenliğin temelini oluşturur“ ifadelerini kullandı.

Fonksiyonel okuma-yazma bilmeyenler

UNESCO verilerine göre Almanya’da yaklaşık 7,5 milyon işlevsel okuma-yazma bilmeyen olduğu, bunların sadece bazı cümleleri yazıp-okuyabildiği kaydediliyor. Bunlar arasında 18 ile 64 yaş arasında olan 2 milyon 300 bin kişinin ise okuma ve yazmayı hiç bilmediği belirtiliyor. Walter Hirche, bu kişilerin doğum günü daveti, iş sözleşmesi ya da doktor raporu gibi gündelik belgelerde çok zorlandıklarını, bu durumun değişmesi için UNESCO'nun çaba gösterdiğini vurguluyor.

Türkiye'de de 7 milyonu aşkın kişinin okuma yazma bilmediği belirtiliyor. Bunların da çoğunu kız çocukları ve kadınlar oluşturuyor.

Güney Sahra'daki kadınlar hâlâ mağdur durumda

UNESCO verilerine göre yetişkin kadınlarda okuma-yazma oranı geçen 15 yıl içinde yüzde 77’den yüzde 83‘e yükselmiş durumda. Okuma-yazma bilen gençlerin sayısında da -okula gitme imkanlarının ve okula gitme yükümlülüğünün sürekli artış göstermesi nedeniyle- yükselme kaydediliyor. Bugün gençlerde okuma-yazma oranı yüzde 91 olarak saptanıyor. Bu duruma rağmen Afrika’nın güney Sahra bölgesinde ve güney Asya’da hâlâ okuma-yazma bilmeyen gençler bulunuyor. Güney Sahra bölgesinde okuma-yazma bilmeyen genç kadınların oranı ise yüzde 66. Bu da bu grubun son derece mağdur durumda olduğunu gözler önüne seriyor.

Unesco her yıl 8 Eylül Dünya Okuma-Yazma Günü’nde yenilikçi okuma-yazma projelerini ödüllendiriyor. Bu yıl toplam 100 bin dolar (yaklaşık 9 bin Euro) tutarındaki ödüller Hindistan, Güney Afrika, Tayland, Vietnam ve Senegal’den eğitim girişimlerine verilecek.