AB-Rusya ilişkileri kırılma eşiğinde

AP tarafından 135’e karşı 494 oyla kabul edilen “Rusya ile İlişkilerin Durumu” başlıklı kararda, Ukrayna krizi sonrasında Avrupa Birliği’ne (AB) Moskova ile ilişkileri yeniden değerlendirme çağrısında bulunuldu. AB’nin, Rusya’nın “agresif ve bölücü politikalarına karşı politika üretmesi gerektiği” görüşü dile getirildi. Rusya’nın Kırım’a el koyması ve Ukrayna’nın doğusunda savaşa doğrudan müdahalesi karşısında AB üyesi ülkelerin “birlik olmaları” gerektiği mesajı veren AP, üye devletlere Rusya ile “ikili ilişkileri gözden geçirmeleri” çağrısında da bulundu.

Rusya’nın AB ve AB dışındaki propaganda faaliyetlerinin özellikle eleştirildiği kararda, Avrupa Komisyonu’nun bu propagandaya karşı somut projeler finanse etmesi ve özellikle insan hakları alanında uzman Rus sivil toplumuna daha fazla maddi destek sağlaması istendi.

Rusya’nın AB içindeki “radikal ve aşırı uç” hareketlere son zamanlarda yaptığı yardımların da gündeme getirildiği kararda, Moskova’nın AB içindeki siyasi parti ve kuruluşlara tedarik ettiği söylenen finansal, teknik ve siyasi yardımların Avrupa Komisyonu tarafından takibe alınması talep edildi.

"Giriş yasağı keyfi"

Kararda, Moskova’nın çoğu siyasi ve üst düzey bürokrattan oluşan 89 kişiye yönelik “Rusya’ya giriş yasağı” da “keyfi” olarak nitelendi. Rusya’nın AB’ye misilleme olarak hazırladığı “kara listesi”nin “uluslararası hukuk ve evrensel değerlere aykırı olduğu” görüşü not edildi.

AP kararında, Rusya’yla ilişkilerin normalleşmesi için “Rusya’nın Kırım da dahil olmak üzere Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine saygı duyması, Minsk anlaşmalarını tam olarak yerine getirmesi ve AB sınırlarında istikrar bozucu askeri ve güvenlik faaliyetlerine son vermesi” gerektiği kaydedildi.

Karar metnini kaleme alan AP raportörü Litvanyalı parlamenter Gabrielius Landsbergis, oylama sonrası yaptığı açıklamada, “Ukrayna’ya saldırı ve Kırıma’a el konulmasının ardından Rus yöneticiler ilişkilerimizde bir yol ayrımına gelmiş bulunuyor. Kremlin şimdi işbirliği ile yalnızlaşma yönleri arasında seçim yapmak zorunda. Şahsen Rus halkının hepimiz gibi savaş değil barış istediğine inanıyorum. Rusya’da değişim içerden gelecektir” ifadelerini kullandı.

AP tarafından kabul edilen “Rusya’nın Kırım’a el koymasının ardından Karadeniz havzasındaki askeri-stratejik durum” başlıklı ikinci bir kararda ise NATO’nun Karadeniz'de deniz ve havada askeri üstünlüğe sahip olması gerektiği savunuldu. AP’nin Rumen üyelerinden Mircea Paşcu tarafından hazırlanan karar metninde, Rusya’nın Kırım Tatarlarına yönelik baskısı kınandı. Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi ve uluslararası kamuoyuna Ukrayna’nın doğrusundaki savaş suçları hakkında soruşturma başlatmaları çağrısında bulunuldu. Kararda, Ankara’nın Kırım politikası ise “muğlak” olarak tanımlandı.