ABD Batı'yı küçük mü düşürdü, tuzak mı kuruyor, savaşsız çözüm mü istiyor?
İngiliz basını, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin ve ardından Rus mevkidaşı Sergey Lavrov’un Şam yönetimine ‘kimyasal silahları uluslararası denetime açmaları ve daha sonra imha etmeleri’ yönündeki çağrılarına ilişkin yorumlar yer aldı. Guardian gazetesinin deneyimli muhabirlerinden Julian Borger, “Rusya Suriye’yi silahsızlanmaya itebilir mi?” sorusuna yanıt aradı. Times gazetesi diplomasi editörü Roger Boyes ise Kerry’nin Şam’a yaptığı teklifi eleştirip ‘Batı’nın küçük düşürülebileceği’ yorumunu yaptı. ABD Başkanı Barack Obama, ''Rusya'nın, Suriye'nin kimyasal silahlarla ilgili teklifi ABD'nin olası askeri eylemini önler mi'' sorusu üzerine, ''Eğer gerçekse olabilir'' dedi.
Borger, “Rusya Suriye’yi kimyasal silahları teslim etmeye ikna ederse, bu doğrudan bir ABD askeri müdahale tehdidini en azından birkaç ay ertelemiş olur. Ama aynı zamanda Şam’ı yeni bir uluslararası yükümlülük tuzağına düşürüp, kuralları ihlal etmesi durumunda dışarıdan müdahale ihtimalini güçlendirmiş olur” yorumunu yapıyor.
Süreç işlerken Obama’nın Suriye’ye yönelik askeri müdahalede bulunması ihtimalinin siyasi açıdan hem ülke içinde hem de ülke dışında çok güç olacağını belirten yazar, “Diğer yandan, her geçen gün Suriye’nin yasal yükümlülükleri de derinleşebilir” diyor.
Guardian yazarı Julian Borger, “Suriye ciddiyse, Beşar Esad’ın ilk adımı Kimyasal Silahlar Sözleşmesini imzalamayı kabul etmek olabilir… Sözleşme bağlayıcı olduğunda da her tür kimyasal madde veya silah kullanımı yasadışı olacaktır, ülke de kuralları ihlal etmekle suçlandığı andan itibaren 24 saat içinde acil denetim başvurusunda bulunmalıdır” diye ekliyor.
Yazıda, daha önce Arnavutluk, Hindistan, ABD, Rusya, Japonya, Libya ve Güney Kore olduğu tahmin edilen ama açıklanmayan bir ülkenin daha önce kimyasal silahları imha ettiği veya imha etme sürecinde olduğu hatırlatılıyor.
'Kerry, Batı'yı küçük düşürdü'
Times gazetesi diplomasi editörü Roger Boyes ise Kerry’nin Şam’a yaptığı teklifi eleştirip ‘Batı’nın küçük düşürülebileceği’ yorumunu yapıyor.
Kerry’nin, Şam’a ‘kimyasal silahları teslim etmesi’ yönündeki çağrısını eleştiren Boyes, “ABD ve Rusya arasındaki büyük Ortadoğu satrancında John Kerry, Devlet Başkanı Esad’a yardım eli uzatabilecek stratejik bir hata yaptı” diyor.
Rusya’nın da bu çağrıya destek vermesini Boyes şu sözlerle yorumluyor:
“Moskova’nın ABD saldırısını geciktirmek için bir yol bulduğu, Ortadoğu’daki konumunu güçlendirmek ve Avrupa kamuoyunu ayrıştırmak için açıkça ortaya çıktı.”
“Moskova, Ortadoğu’da kalan tek müttefikinin diktatörülüğünü uzatmak için bu ciddi meseleyi kendine yonttu ve yoğun diplomasiyle geçen yaz döneminden yorgun düştüğü açıkça görülen Kerry ise buna izin verdi.”
Obama'dan 'savaşsız çözüm' açıklaması!
ABD Başkanı Barack Obama, ''Rusya'nın, Suriye'nin kimyasal silahlarla ilgili teklifi ABD'nin olası askeri eylemini önler mi'' sorusu üzerine, ''Eğer gerçekse olabilir'' dedi
ABD Başkanı Barack Obama, Rusya'nın Suriye'nin kimyasal silahlarına yönelik teklifiyle ilgili olarak, "Eğer gerçekse, olabilir. Olumlu bir gelişme potansiyeli taşıyor" dedi. Obama, CNN'de Wolf Blitzer'in sorularını yanıtladı. Blitzer'in, Rusya'nın teklifinin ABD'nin askeri eylemini önleyip önlemeyeceğine yönelik sorusu üzerine Obama, "Eğer gerçekse, olabilir. Kimyasal silahlarla baş edebilme doğrultusunda hem Rusya hem de Suriye jest yaptığında, bu gerçekten olumlu bir gelişme. Bu bizim sadece birkaç haftadır değil, birkaç yıldır istediğimiz bir şey. Çünkü bu kimyasal silahlar tüm uluslara, özellikle de ABD'ye önemli bir tehdit yaratıyor. O nedenle olumlu bir gelişme potansiyeli taşıyor" ifadesini kullandı. Kredibilitesi olan bir askeri eylem tehdidi olmasaydı bu noktaya varılamayacağını hatırlatan Obama, ulusal güvenlik ekibinin ciddi ve yürürlüğe konulabilir bir sonuca varılıp varılamayacağını görmek için Ruslar ve uluslararası toplumla temasa geçeceğini dile getirdi. Obama, Suriye konusunu Rusya Devlet Başkanı Viladimir Putin ile St. Petersburg'daki G20 zirvesinde konuştuklarını ifade ederek, "Bu tip bir jesti bu zamana kadar görmedik. ABD yönetimi ve ben bu konuda ciddi olduğumuzu göstermemiz, bu tip konuşmalara başlattı" diye konuştu. Obama, Rusya'nın teklifinin önemli bir ilerlemeye yöneltebilme ihtimali taşıdığını ama konunun takip edilmesi gerektiğini ve bunun bir geciktirici taktik olmasını istemediklerini kaydetti. Bu nedenle Esad'e yönelik baskının devam etmesi gerektiğini bildiren Obama, "Bu nedenle yarın ulusa planlanan seslenişimi yapacağım" değerlendirmesinde bulundu. Obama, kendisinin kimyasal silahların kullanımının engellenmesini, askeri eylem olmadan başarmayı tercih edebileceğini belirterek, "Ama diğer yandan da eğer baskıyı korumazsak ve ciddi bir askeri tehdit olmadan ilerlersek, görmek istediğimiz bir anlaşmaya varabileceğimizi sanmıyorum" ifadesini kullandı. Obama, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'in, ABD'nin askeri eylemi olması halinde buna karşılık verebileceklerine yönelik sözleriyle ilgili olarak da "Esad'in çok fazla kapasitesi yok. Onun kapasitesi çocuklara yönelik, hala organize olmaya çalışan ve profesyonel savaşçı olmayan muhalefete yönelik. ABD'yi tehdit etmeye yönelik herhangi bir kredibilitesi yok" dedi.
‘Sadece güvenmek yetmez, bunu teyit de etmeliyiz’
ABD Başkanı Barack Obama, Rusya'nın Suriye'nin kimyasal silahlarına yönelik teklifiyle ilgili olarak, "Sadece güvenmek yetmez, bunu teyit de etmeliyiz" dedi. Obama, altı farklı Amerikan medya organına Suriye konusunda röportaj verdi. Kimyasal silahlar konusunda Rusya ve Suriye'nin son adımını değerlendiren Obama, bu teklifin ancak ABD'nin ciddi bir askeri tehdidi ve kendilerine uluslararası desteğin ardından geldiğine işaret etti. Ulusal güvenlik ekibinin Rusya ile görüşeceğini belirten Obama, Esed rejimine yönelik şüphelerinin devam ettiğini ama tüm diplomatik yolları tüketmeye bakacaklarını dile getirdi. Ancak bir yandan da Esed yönetimine yönelik baskının sürdürülmesi gerektiğini ifade eden Obama, eski başkanlardan Ronald Reagan'ın sözüne atıfta bulunarak, "Sadece güvenmek yetmez, bunu teyit de etmeliyiz" diye konuştu.
‘Esed'in kapasitesi ancak çocuklara yeter bizimle eşleşemez’
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'in, ABD'nin olası askeri müdahalesine karşılık verebileceğine yönelik sözlerinin sorulması üzerine, Esad'in kapasitesinin ancak çocuklara ve profesyonel savaşçı olmayan muhalefete yeteceğini vurgulayarak, "Suriye'nin askeri gücü bizimkiyle eşleşemez" diye konuştu.
İran ve Hizbullah'tan "asimetrik saldırılar" gelebileceğini belirten Obama, İran ve Hizbullah'ın da ancak kendi çıkarlarına ciddi bir tehdit gördüğünde karşı atağa geçebileceğini ama müttefiklerinin bile Esad'in çizgiyi aştığının farkında olduğunu kaydetti. Obama, İran'ın bile zamanında Saddam Hüseyin'in kimyasal silahlarına maruz kaldığını anımsatarak, böylesi bir olasılığı çok fazla görmediğinin işaretlerini verdi. Suriye'nin kimyasal silahlar konusunun askeri olmayan yollarla çözülmesini kendisinin de umduğunu ve tercih ettiğini ifade eden Obama, "Ama uluslararası normlara yönelik söylediklerimizin ne anlama geldiğini anladıklarından emin olma noktasında yine de pedaldan ayağımızı çekmemek önemli" ifadesini kullandı. Obama, kimyasal silahların çözüme kavuşturulması halinde bunun Suriye'deki iç savaşa da çözüm sağlamayacağını ama ülkede siyasi bir çözüme ulaşılması bağlamında altyapı yaratabileceğini dile getirdi. Obama, teklifin ciddi olduğu konusunu da hızlı biçimde ele alacaklarını bildirdi.
‘Kongre onaylamazsa ne yapacağıma henüz karar vermedim’
Suriye'de kimyasal silahların kullanıldığı güne ilişkin videolarla ilgili olarak da Obama, "Onları görünce kalbim paramparça oldu. Her gün dünyanın her yerinde korkunç şeyler oluyor, Suriye'de de oluyor ama öyle birkaç şey vardır ki bunlar insanlık için çok önemlidir. Kimyasal silahlar dünyanın en korkunç silahları" dedi. Obama, Kongre'den askeri güç yetki izni çıkmazsa sonraki adımının ne olacağıyla ilgili soruyu da "Ne yapacağıma henüz karar vermedim" diye yanıtladı.