ABD'den Irak'a "Fed" tehdidi iddiası
Washington’un Irak Başbakanı Abdulmehdi’yi ülkenin ABD merkez bankası Fed'deki hesabını bloke etmekle tehdit ettiği ileri sürüldü. Irak'ın petrol gelirlerinin bulunduğu hesap, ulusal bütçesinin yüzde 90’ını oluşturuyor.
Fransız haber ajansı AFP'ye konuşan iki Iraklı yetkili Washington'un daha önce tehditte bulunduğu yaptırımları devreye sokması halinde ülkenin ekonomik bir "çöküş" yaşayacağını söyledi. Yetkililer Washington'un Irak hükümetinin petrol gelirlerinden oluşan ve ülkenin ulusal bütçesinin yüzde 90'ını oluşturan ABD merkez bankası Federal Reserve (Fed) hesabını bloke etme tehdidinde bulunduğunu söyledi.
Irak meclisi, İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin ABD'nin Bağdat'a yönelik hava operasyonunda öldürülmesinin ardından 5 Ocak tarihinde olağanüstü toplanmıştı. Parlamentoda yapılan oylamada ülkedeki yaklaşık 5 bin 200 Amerikan askeri de dâhil olmak üzere yabancı güçlerin çıkartılması yönünde tavsiye kararı alınmıştı.
"Askerleri çıkartırsanız banka hesabınızı bloke ederiz"
ABD Başkanı Donald Trump karara büyük tepki göstermiş, Amerikan askerlerinden ülkeyi terk etmelerinin istenmesi durumunda Irak'a "daha önce görülmemiş yaptırımlar uygulayacaklarını" açıklamıştı. Ancak bu yaptırımların içeriği kamuoyuna yansımamıştı. Konuyla ilgili iki Iraklı yetkili Fransız haber ajansı AFP’ye konuştu. Yetkililer Başbakan Adil Abdulmehdi'nin Washington'dan doğrudan arandığını ve "ABD askerlerinin def edilmesi halinde biz de sizin New York’ta Federal Reserve'deki hesabınızı bloke ederiz" şeklinde tehdit edildiğini söyledi.
Irak Merkez Bankası'nın söz konusu banka hesabı, ABD'nin Saddam Hüseyin'in devrilmesiyle sonuçlanan 2003 yılındaki Irak işgali sonrasında açılmıştı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1483 sayılı kararı uyarınca Irak'ın Kuveyt işgali sonrası ülkeye uygulanan yaptırımlar ve petrol ambargosu kaldırılmış, Irak'ın petrol satışlarından elde edilen tüm gelirler de bu hesaba aktarılmaya başlamıştı.
Irak, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) içindeki ikinci büyük ham petrol üreticisi ve bütçesinin yüzde 90’ını petrol gelirleri oluşturuyor. 2019 yılı itibarı ile Irak bütçesi 112 milyar dolar olarak belirlendi. Irak yetkililerinin AFP'ye verdiği bilgilere göre petrol gelirleri Federal Reserve'e günlük olarak dolar bazında ödeniyor ve hesaptaki miktarın halihazırda 35 milyar dolar dolayında olduğu kaydediliyor. Irak hükümeti her ay bu hesaptan 1 ila 2 milyar doları resmi ve ticari işlemler için kullanıyor.
"Irak için çöküş anlamına gelir"
AFP'ye konuşan bir yetkili "Petrol üreten bir ülkeyiz. Bu hesaplar dolar bazında. Bunlara erişimin kesilmesi musluğun tamamen kesilmesi anlamına geliyor" dedi. Diğer yetkili de söz konusu tehdidin hayata geçmesi halinde hükümetin ücret ödeme gibi günlük faaliyetlerini yerine getiremeyeceğini ve Irak para biriminin değer kaybedeceğini söyledi. Yetkili "Bu da Irak için çöküş anlamına gelir" diye konuştu.
Fed konuyla ilgili henüz bir yorum yapmış değil. ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili ise Fed hesabına erişimin kısıtlanması ihtimalinin "gündeme geldiğini" söylemekle yetindi. Yetkili AFP'ye yaptığı açıklamada "Neden olduğunu tahmin edebilirsiniz, eğer birlikler çıkartılacak olursa, bankalar Bağdat'a büyük miktarlarda para gönderme konusunda kaygılı hale gelebilir" diye konuştu.
"Politizasyon bankayı endişelendiriyor"
Fed’in dış politikadan bağımsız olduğu varsayıldığı için ABD hükümetinin iddia edilen tehdidinin hayata geçmeyeceği varsayılıyor. "Dolar transferlerini politize etme girişimi bankayı (Fed) endişelendiriyor zira müşterileriyle ilişkilerinde prestij ve sağlamlığını etkiliyor" diyen ABD Dışişleri yetkilisi "Trump açık bir biçimde her şeyi politize etmek istiyor" diye konuştu.
ABD'nin Bağdat Büyükelçiliği'ndeki üst düzey bir diplomat da Temmuz ayında ajansa Washington'un "İran’a gelen nakit parayı kısıtlamayı" düşündüğünü söylemişti.
Washington hâlihazırda Tahran ile ilişkili çeşitli Irak vatandaşlarına, silahlı gruplara ve bankalara yaptırım uyguluyor. Petrol gelirlerine dokunulması hainde ise bunun ABD'nin müttefiki olarak görülen bir ülke açısından tahrip edici olacağı belirtiliyor.