ABD ile Türkiye arasındaki mutabakat zaptında iki plan
IŞİD’e karşı ABD ile Türkiye bir mutabakat zaptı imzaladı. Varılan mutabakatın uygulama detayları iki ülke orduları arasında imzalanacak 'harekât konsepti ve harekât planı' belgesinde yer alacak. Buna göre; ABD unsurları İncirlik'in yanı sıra Batman Diyarbakır ve Malatya'da konuşlanmak üzere Türkiye'ye getirilecek.
ABD'nin Türkiye'de konuşlu Patriot'ları çekme kararının ise İncirlik müzakereleri sırasında gündeme geldiği öne sürüldü. İddiaya göre Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel’in de Patriot sistemlerini ‘lüzumsuz’ olarak gördüğü için çekilmesine itiraz etmedi.
Hürriyet'in Ankara Temsilcisi Deniz Zeyrek'in haberine göre, Türkiye ile ABD arasında bir genel mutabakat zaptı imzalandı ve bir askeri harekât planı üzerinde çalışılıyor. Bunların dışında bir de halihazırda Türkiye’nin taraf olduğu bir ‘IŞİD’e karşı koalisyon harekat planı’ var ve bu plan çerçevesinde ABD uçakları İncirlik’ten kalkarak IŞİD’i bombaladı.
Önce temizleme
ABD ile imzalanan genel İncirlik Mutabakatı, Suriye’de Cerablus ile Mare arasındaki 98 kilometrelik güney istikametinde 45 kilometre derinlikte bir hattın önce temizlenmesini (Cleaning) ardından Özgür Suriye Ordusu tarafından tutulmasını (Hold) öngörüyor. “Cleaning” aşamasında Türkiye’ye ve ABD’ye ait savaş uçakları, IŞİD mevzilerine operasyon düzenleyecek, karadaki yerel muhalif güçlere destek verecek. Anlaşmada, bu bölgenin ÖSO unsurlarınca tutulmasının ardından Türkiye’de bulunan mültecilerin gönüllülük esasına dayalı olarak bu alanlara transferi ve o bölgedeki kamplarda tutulması da öngörülüyor.
Sadece Suriye değil
ABD ile mutabakatın esası IŞİD’i bölgeden temizlemek olduğundan, kapsamı Suriye ile de sınırlı tutulmadı. İncirlik’ten kalkan ABD uçakları, Irak’taki IŞİD hedeflerine de operasyon yapabilecek.
Patriot’tan etkili yığınak
Varılan mutabakatın uygulama detayları iki ülke orduları arasında imzalanacak bir ‘harekât konsepti ve harekât planı’ belgesinde yer alacak. Söz konusu konseptte ve planda, İncirlik’in yanı sıra Batman, Diyarbakır ve Malatya’da konuşlanmak üzere Türkiye’ye getirilecek ABD hava unsurlarının detayları ve hangi amaçla, ne tür görevler icra edecekleri de yer alacak. Bugüne dek ABD Hava Kuvvetlerinin 480’inci Filosu’ndan 26 uçağın ve 4 silahlı insansız hava aracının ve bazı istihbarat uçaklarının konuşlanacağı bilgisi kamuoyunda paylaşılmıştı. Üzerinde çalışılan harekât planında daha fazla uçak ve hava savunma sistemi unsurunun getirilmesi konusunda mutabakata varıldı. Bu sayede söz konusu üslerde, NATO kararı ile Türkiye’de görev yaptıktan sonra çekilen ABD ve Almanya Patriot sistemlerinden daha etkili bir hava savunma sisteminin de Türkiye’ye transfer edilmesi bekleniyor.
İlk operasyon koalisyon görevi
Türkiye ile ABD arasındaki genel mutabakat ve harekât planının dışında yürürlükte olan bir ‘koalisyon harekât planı’ bulunuyor. Türkiye de Genelkurmay’ın attığı imzayla koalisyonun aktif bir üyesi olarak söz konusu planın ortaklarından ve uygulayıcılarından biri olmuş. İncirlik’teki ABD hava unsurlarının IŞİD hedeflerine yönelik ilk operasyonunun bu plan dahilinde gerçekleştirildiği bildirildi. Türkiye ile ABD arasındaki ikili Harekat Planı Genelkurmay Başkanlarınca onaylanana dek, iki ülke hava kuvvetleri IŞİD’e karşı Koalisyon Harekât Planı’ çerçevesinde operasyon yapabilecek.
"Özel ‘lüzumsuz’ görüyor"
Bu arada ABD’nin patriotları çekmesinin, iki ülke arasındaki İncirlik Müzakereleri sırasında gündeme geldiği öğrenildi. Mutabakat sağlandığında Türkiye’ye daha etkili bir hava savunma sistemi konuşlandıracaklarını belirten ABD’li askeri yetkililer, ABD’nin Avrupa’daki Müttefik Kuvvetleri Saceur’un da Suriye’nin sahip olduğu füze sistemlerinin Patriot sistemlerini gerektirmediğini rapor ettiğine dikkat çekmiş. Bu çerçevede Patriotların çekilmesi konusunda iki ülke arasında bir uzlaşma sağlanmış. Yetkililer, ABD’nin bu görüşü bildirmesinden önce emekliye ayrılan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel’in de Patriot sistemlerini ‘lüzumsuz’ olarak gördüğünü ve çekilmesi fikrine itiraz etmediğini vurguladılar.
PYD’ye ilişkin yazılı değil sözlü mutabakat var
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Barack Obama tarafından da onaylanan yazılı mutabakatta PYD’ye ilişkin herhangi bir unsur bulunmuyor. Ancak, iki ülke heyetleri, PYD’nin Fırat Nehri’nin batısına geçmemesi ve IŞİD’den boşalacak alanlara PYD ya da Rejim güçlerinin yerleşmemesi konusunda şifai bir anlaşma sağlanmış. Ayrıca ABD’ye ve PYD’ye “Türkiye’yi hedef alması (saldırması beklenmeden) ve Fırat’ın batısına geçmesi halinde” PYD’ye müdahale edileceği de iletildi. ABD de PYD’ye bu konuda net bir uyarıda bulundu.