ABD medyası: Trump hükûmeti, Kongre'ye mevcut yaptırım tasarısına karşı çıkan bir not gönderdi
T24 Dış haberler
The Daily Beast, ulaştığı bir belgeye dayandırdığı haberinde ABD'de Donald Trump yönetiminin Senato Dış İlişkiler Komitesi'nden geçen ve Genel Kurul'da görüşülecek "Türkiye yaptırım tasarısıyla" mücadele ettiğini ifade etti.
Betsy Swan'ın haberine göre ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan Senato'da tasarıya önderlik eden senatörlere gönderilen 7 sayfalık notta, bahsi geçen yaptırımların uygulanmasının Türkiye ile Rusya'yı yakınlaştıracağı ifade ediliyor. Dışişleri Bakanlığı, gönderilen notta yasa tasarısındaki değişikliklerden memnun olmadıklarını ve tavsiyelerine uyulmadığı sürece yaptırımlara destek vermeyeceklerini ifade etti. Bakanlık, mevcut tasarıya "ciddi anlamda" karşı olduklarını ifade etti.
Senatörlere gönderilen notta bazı maddelerden vazgeçilmemesi durumunda ABD'lilerin iş imkanlarının ve ulusal güvenliğinin etkileneceği belirtildi. Dışişleri Bakanlığı, bu duruma örnek olarak 312. maddeyi gösterdi ve her türlü savunma ticaretinin Kongre'den geçmesi talebinin iki ülke arasındaki savunma ticaretini bitireceğini savundu. "Hükümet bu hükmün NATO'yu baltalayacağını ve Türkiye'nin Rusya ve diğer silah sağlayıcılarına bel bağlamasına sebep olacağına inanıyor. İki sonuç da ABD'nin ulusal güvenlik çıkarlarına aykırıdır" şeklindeki endişelerini aktaran ABD Dışişleri Bakanlığı, 202,312,313,322,323,324,325 ve 326. maddelerin tasarıdan çıkarılmasını istedi. Mevut tasarının, ABD savunma sektöründeki iş imkanlarını etkileyebileceği ifade edildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı kaldırılmasını istediği bazı maddelerin "Yazarın niyeti ne olursa olsun Türkiye'nin Rusya'ya ve diğer hasımlara itimatını hızlandıracağını" ifade etti ve "NATO müttefiki için korkunç bir örnek oluşturacağını" bildirdi. 312. maddenin NATO'nun kolektif savunmasını etkileyebileceğinin belirtildiği notta, ticaret konusundaki yeni kısıtlamaların ABD-Türkiye savunma ilişkisini "mahvedeceği" değerlendirmesinde bulunuldu. Bahsi geçen maddenin "Türkiye'ye NATO'nun paryası" gibi davranılmasına sebep olacağını ifade eden bakanlık, Rusya'nın bu durumu çıkarları için kullanacağını yazdı.
"Savunma Bakanlığı'nın NDAA raporunda bildirdiği gibi, S-400'ler F-16'lara güvenlik tehditi oluşturmuyor" denen notta, Türkiye'ye F-16 güncellemelerinin verilmeye devam edilmesinin Ankara'yı Rusya ile savunma ticaretinden vazgeçireceği savunuldu.
ABD Dışişleri Bakanlığı, "yönetimin Türkiye'yi Suriye'ye operasyon yapmaktan defalarca caydırmaya çalıştığını" ve "IŞİD'in yenilgisini sürdürmeye bağlı olduklarını" vurgularken, bunu hükümetin ABD-Türkiye ilişkilerini zayıflatmadan veya baltalamadan yapmaya çalıştığını ifade etti. Notta bu kapsamda tasarıdaki bazı maddelerin, hükümetin mevcut girişimlerinin bir tekrarı olduğu ifade edildi.
Bakanlıkça kaleme alınan notta, tasarıdaki bazı maddelerin uygulanmasının "imkansız" olduğu ve tasarının Atlantik ötesi müttefiklerle uyumsuz olduğu görüşüne de yer verildi. Notta Avrupalı müttefiklerin aynı önlemleri almayacağı belirtirken, AB'nin Türkiye'ye silah ambargosu uygulamadığını hatırlattı.
Notun ilerleyen bölümlerinde Ankara'ya uygulanması öngörülen finansal yaptırımların üzerine Türkiye Hazine ve Maliye Bakanı'nın yaptırım listesine alınmasının ABD şirketlerinin çıkarlarını kötü etkileyeceği bildirildi. Ayrıca Türk yetkililere getirilmesi öngörülen vize kısıtlandırmalarının da "oldukça problematik" olduğu değerlendirmesinde bulunuldu.
Rus yapımı hava savunma sisteminin alınması ve Suriye'nin kuzeyine düzenlenen 'Barış Pınarı Harekâtı' sebebiyle Türkiye'ye yaptırım öngören "ABD Ulusal Güvenliğini Teşvik Eden ve IŞİD'in Tekrar Oluşmasını Önleyen Girişim" isimli yasa tasarısı, 11 Aralık'ta ABD yasama sisteminin üst meclisi Senato'nun Dış İlişkiler Komitesi'nde 18 evet oyuna karşı 4 ile kabul edilmişti. Komite'den önce alt meclis olan Temsilciler Meclisi'nde de kabul edilen yasa, Senato Genel Kurulu'nda oylanacak. Tasarı buradan da geçerse veto edilemez çoğunluğa ulaşmadığı sürece Trump'a sunulacak.
Trump, geçen hafta Türkiye'ye yaptırım da içeren bütçe tasarısına imzasını atmıştı.
Yaptırımlarda neler vardı?
Hazırlanan yasa tasarısına göre şu liderlere yaptırımlar uygulanacak:
Cumhurbaşkanı Tayyip ErdoğanCumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat OktayMillî Savunma Bakanı Hulusi AkarDışişleri Bakanı Mevlüt ÇavuşoğluHazine ve Maliye Bakanı Berat AlbayrakTicaret Bakanı Ruhsar PekcanEnerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez
Tasarının ordu işlemlerine uygulanması planlanan yaptırımlar ile ilgili bölümü şöyle:
"Türk ordusuyla bilinçli olarak işlem yapan, satış yapan veya finansal destek sağlayan, teknolojik destek veren yabancı kişilere yaptırım uygulanacaktır. Bunlara şunlar da dahildir:
Türk ordusu tarafından kullanılmış uçak veya uçak parçaları, makine aksamıOtomotiv ekipmanları ve Türkiye kara ve deniz güçleri tarafından değerlendirilmiş servisler ve Türk ordusu tarafından kullanılmış silahlar veya savunma teçhizatları"
Tasarının Türkiye enerji sektörüne uygulanması planlanan yaptırımlar ile ilgili bölümü şöyle:
"Türkiye'nin silahlı kuvvetleri tarafından kullanılması için yerel petrol üretimine ve doğal gaz üretimine madde, servis, teknoloji, bilgi veya başka türlü destek sağlayan yabancı kişi veya gruplara yaptırım uygulanacaktır."
Yaptırımların dördüncü maddesine göre tasarı yürürlüğe girerse ABD ordusunun TSK'ya mermi satması veya paylaşması da engellenecek. ABD ordusu ayrıca Türkiye'ye savunma teçhizatları, hizmetleri ve materyalleri satamayacak.
Yasa tasarısında bir kez daha Türkiye'ye Rus yapımı hava savunma sistemi S-400'lerin alımı sebebiyle CAATSA yaptırımları uygulanması gerektiği savunuldu.
6. maddeye göre insani yardım, sağlık yardımı, demokrasi teşviki ve seçim desteği, istihbarat desteği yaptırım dışı tutulacak."
Yasa tasarısı Türk liderlere ABD vizesi ambargosu uygulanmasını talep ederken, Erdoğan'ın mal varlığı hakkında da bir rapor istendi.