ABD: Rehineler konusunda Türkiye’ye işbirliği önerdik, detaylara giremeyiz
49 Türk rehinenin IŞİD tarafından kaçırılmasıyla ilgili konuşan ABD Savunma Bakan Yardımcısı Derk Chollet, “ABD, Türkiye’nin rehine meselesiyle ilgili büyük bir sempati söz konusu. Rehinelerle ilgili durumun farkındayız. Durumun aciliyetini anladığımız bir konudur. Kendimiz de benzer bir sorun yaşadık ve ne yazık ki rehinelerden bazılarının IŞİD tarafından öldürüldüğünü basından gördük. Durumun aciliyetinin ve yarattığı tehlikenin farkındayız. İşbirliği önerdik, detaylarına giremem” dedi.
Milliyet Gazetesi Ankara Temsilcisi Serpil Çevikcan’a konuşan Chollet, ABD’nin IŞİD’e yönelik operasyonlarda İncirlik Üssü’nün kullanılıp kullanılmayacağıyla ilgili olarak “Bakanlığımız operasyonları nereden yapacağı konusunda yorum yapmaz, ben de yapamam” diye konuştu.
Chollet’in Serpil Çevikcan’ın sorularına verdiği yanıtlar özetle şöyle:
Türkiye ABD’nin ortağıdır
Bakan Hagel, Türkiye’ye gelmek istedi çünkü, Türkiye, ABD için vazgeçilmez bir müttefiktir. Dünyada karşı karşıya olduğumuz birçok sorunla ilgili, Irak’taki IŞİD’den tutun Ortadoğu’daki daha geniş sorunlara dek, Türkiye ABD’nin ortağıdır. Sayın Hagel ziyaretinden memnun kaldı. Çok iyi görüşmeler yaptık. Karşılaştığımız bazı kritik güvenlik konularında ilerleme kaydetme açısından iyi bir noktada olduğumuzu düşünüyorum.
Özel bir listeyle gelmedik
Bu ziyarete özel bir istek listesiyle gelmedik. Erdoğan ve Obama Galler’de çok iyi bir görüşme gerçekleştirdi. Bakan Hagel da o toplantıya katıldı. Özel bir istekle gelmedik ama öncelikle Suriye ve Irak’a, daha geniş olarak bölgeye dair gördüklerimizle ilgili perspektiflerimizi paylaşmaya geldik. IŞİD’e karşı küresel çabalarımızı nasıl genişletebileceğimizi konuştuk. Kerry ve Türk Dışişleri Bakanı Cidde’de önemli bir toplantıya katılacaklar. Son birkaç haftada yapılanlar, güçlü bir uluslararası konsensüs sağlanması amacıyla son birkaç haftada devam eden çabalardır.
Kısa vadeli çözüm yok
NATO zirvesinde yapılan toplantılar, Hagel’ın Türkiye’deki temasları, Türkiye’nin bölgedeki güvenlik konularında çok önemli bir ülke olduğunu ortaya koydu. Türkiye, Irak ve Suriye sınırında oturuyor. 1.3 milyon mülteci burada, bu ülkede. Tamamen anlıyoruz, IŞİD ile ilgili yaşananlar, Türkiye için çok önemli bir güvenlik sorunudur. Bu nedenle Türkiye’ye bir listeyle gelmedik, Türkiye’deki muhataplarımızla gerçekten birlikte çalışabileceğimiz yolları konuşmak için geldik. Birbirimize istekler iletmedik. Bu çok zor bir problem ve kısa vadeli bir çözümü yok. Başkan Obama bunun birçok ülkenin kaynaklarıyla katkılarıyla, uzun vadeli çaba gerektireceğini defalarca söyledi. NATO toplantısında görüştüğümüz, Cidde’de görüşeceğimiz bütün ülkelerin, hepimizin IŞİD problemiyle uğraşmak ve Ortadoğu’nun geçiş süreciyle ilgili çıkarı var.
Perspektiflerimiz örtüşüyor
(Perspektiflerimiz örtüşüyor mu sorusu üzerine) Kesinlikle.(Yüzde yüz mü sorusu üzerine) Kimse bunu yüzde yüz olarak görmez ama ABD ve Türkiye bu bölgede çok fazla ortak tehdit görüyor. NATO zirvesindeki delegasyonumuz için, müttefiklerimizle bu konuda benzer bir durumda olmak etkileyiciydi.
Yabancı savaşçılar ortak sorun
Yabancı savaşçılar meselesi tartışıldı. Çünkü Başkan Obama bu konuda BM Güvenlik Konseyi’nde zirve gerçekleştirecek. Tasarı görüşmelerimizde gündeme gelmedi, fakat biz yabancı savaşçılar konusunda çok yoğunlaştık. Biliyorum ki Türkiye’deki hükümet de birçok Avrupalı müttefik de bu konuya çok fazla yoğunlaşmış. Hagel geçen ay Avustralya’daydı, onlar da bu konuda çok hassas. Güvenlik Konseyi’nde konuşulacak şey de bölgede IŞİD’e karşı birlikte savaşmanın yolunu bulmak olacak.
İncirlik’e yanıt yok
(Operasyonlarınızda İncirlik Üssü’nü kullanmak istiyor musunuz sorusu üzerine) Bakanlığımız operasyonları nereden yapacağı konusunda yorum yapmaz, ben de yapamam.
Biz IŞİD otobanı demedik
(ABD basınında Türkiye-Suriye sınırı için kullanılan ‘IŞİD otobanı’ tarifi) benim daha önce duyduğum bir tarif değil. Bizim kullandığımız bir ifade değil. IŞİD konusu Ankara’da çok tartıştığımız, ortaklarımızla birlikte nasıl bir işbirliği yapabileceğimizi konuştuğumuz bir konudur. Başkan Obama da bu konuda konuşacak. Kerry, Cidde’de konuşacak.
Sınır için yardımı konuşuyoruz
(Türkiye’nin sınırlarının IŞİD tarafından kullanıldığını düşünüyor musunuz sorusu üzerine) Sınır güvenliği genel olarak, sadece Türkiye’de değil, bütün bölgede, Irak-Suriye, Irak-Ürdün, Mısır-Libya arasında yönetilmesi çok zor bir sorundur. Bu nedenle sınır güvenliğini artırmak için nasıl yardım edebileceğimizi konuşuyoruz. ABD ve Türkiye arasındaki tekil bir konu değil.
Rehineler için işbirliği önerdik
ABD, Türkiye’nin rehine meselesiyle ilgili büyük bir sempati söz konusu. Rehinelerle ilgili durumun farkındayız. Durumun aciliyetini anladığımız bir konudur. Kendimiz de benzer bir sorun yaşadık ve ne yazık ki rehinelerden bazılarının IŞİD tarafından öldürüldüğünü basından gördük. Durumun aciliyetinin ve yarattığı tehlikenin farkındayız. İşbirliği önerdik, detaylarına giremem.
Silahların yanlış ellere geçmesi son isteğimiz
Bildiğiniz gibi, ABD ve birçok ülke, son birkaç haftada IŞİD ile mücadele eden Irak güvenlik güçleri ve peşmerge güçlerini IŞID tehdidine karşı mücadele ederken ihtiyaç duydukları silahlar ve diğer unsurlar konusunda desteklemek amacıyla çalışıyor. Bunu çabaları çok ciddiye alıyoruz ve her zaman silahların son durağı konusunda endişe ediyoruz. Dolayısıyla, bu mesele dikkatli kontrol ettiğimiz, yakından gözlediğimiz bir mesele. Çünkü İstediğimiz son şey kesinlikle sağladığımız silahların yanlış ellere geçmesidir.
Çin füzesi kaygısı
Çin füzesi de görüşmelerde gündeme geldi. ABD ve diğer müttefikler kaygılarını dile getirdiler. ABD pozisyonunu çok açık bir şekilde ortaya koydu.