Türkiye’nin satın almak için son noktaya geldiğini duyurduğu Rus S-400 Hava Savunma Füze Sistemleri, ABD ile tartışmalı konular başlığına bir yenisinin ekledi. Daha önce bu sistemlerin alınmasına soğuk baktığını duyuran ABD, itirazının tonunu yükseltti. ABD Genelkurmay Başkanı Org. Joseph Dunford “Türkiye bu sistemi alırsa bizim için endişe kaynağı olur ama almadılar” dedi.
ABD, Türkiye ile Rusya arasında uzun süredir devam eden S-400 görüşmelerine ilişkin endişelerini dile getirdi. Kolorado’da düzenlenen Aspen Güvenlik Forumu’nda konuşan Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford şunları söyledi: “Basında doğru olmayan bir haber vardı, Türkiye Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi almadı. Alırlarsa bizim için endişe kaynağı olur ama almadılar.”
Rusya’nın askeri ihracat şirketi Rosoboronexport’un CEO’su Aleksandr Miheyev, Türkiye’yle S-400 füzesi anlaşması üzerinde uzlaşı sağlandığını ve kontratın hayata geçirileceğine inandıklarını söylemişti. Milli Savunma Bakanı Fikri Işık da S-400’lerin alımı için yapılan görüşmelerde sona gelindiğini açıklamıştı. Aslında Rus hava savunma füze sistemleri için Batı’dan gelen ilk olumsuz mesaj bu değil.
ABD Savunma Bakanı James Mattis, 15 Temmuz’da Pentagon’da yaptığı açıklamada Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri alıp almayacağına bağımsız bir biçimde karar vereceğini söylemiş ancak hemen ardından da “Bu sistemler NATO’nunkilerle hiçbir zaman uyumlu olmayacak. Türkler gerçekten S-400 füzeleri alacak mı? Bu sistemleri sadece bir bölgede mi kullanacaklar? Bu soruların cevaplarını beklemek gerek” diyerek olumsuz mesaj vermişti. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de sistemleri alma kararının Türkiye’nin bağımsız tercihi olacağını vurgulamış “Ama biz her zaman alınacak ekipmanların tüm NATO üyeleri arasında birlikte işlerlik esasına uygun olmasına odaklanırız. Benim bu konuyla ilgili mesajım budur” demişti.
Türkiye’nin satın almayı planladığı S-400’lerin bir eski modelleri olan S-200 ve S-300’leri kullanan NATO ülkeleri var. Bu sistemler Romanya, Bulgaristan ve hatta Almanya’da kullanılıyor. Ancak NATO üyeleri arasında şu anda S-400 füze savunma sistemi kullanan yok.
Ankara ile Moskova arasında S-400 hava savunma sistemi anlaşmasına dair süreç ilerlerken, Türk kaynaklar, söz konusu sisteme Türkiye’nin kendi bağımsız güvenliği için ihtiyaç duyulduğunu, bu durumun NATO’nun güvenliği açısından bir sıkıntı yaratmasının söz konusu olmadığını belirtiyor. İki ülkenin savunma bakanlarının imzasından sonra yürürlüğe girecek olan anlaşma uyarınca 2.5 milyar dolar karşılığında alınacağı belirtilen sistemin konuşlanması iki aşamalı olacak. Anlaşma uyarınca ilk iki sistem 2019’da Türkiye’ye teslim edilecek. Bu sistemler konuşlandıktan sonra Türkiye ile Rusya diğer iki sistemi ortak üretecek.
Türkiye ile Rusya arasında S-400 hava savunma füzesi sisteminin teslimatı anlaşmasının ne zaman imzalanacağı henüz belli olmazken, görüşmelere konu olan füze sayısı ise netleşti. Söz konusu anlaşmada 2.5 milyar dolar (8.9 milyar TL) 2 batarya için değil, 2 bölük füze sistemi için ödenecek. Bir füze bölüğünde 12 batarya yer alıyor. Dolayısıyla satın alınacak S-400 füzeleri 24 batarya ve toplam 96 uzun menzilli füzeden oluşacak. Her bölüğün ayrıca birer radar ve komuta merkezi aracı bulunuyor.