Türkiye üzerinden Suriye'ye giden ABD yardımı 'yolsuzluk yüzünden' kesildi
Amerika hükümetinin uluslararası kalkınma kurumu USAID, Suriye’ye Türkiye üzerinden giden insani yardım faaliyetlerini durdurma kararı aldığını açıkladı. USAID yaptığı açıklamada; müfettişleri tarafından sistemli ve kapsamlı bir yolsuzluk yapıldığının belirlendiğini, yardımların askıya alındığını bildirdi.
Türkiye üzerinden Suriye’ye giden yardım malzemelerinin iletilmesi aşamasında bulunan bazı yardım kuruluşları ve çalışanları ile alışveriş yaptıkları Türk şirketleri yolsuzluk suçlamaları kapsamına alındı. Açıklama, geçtiğimiz hafta müfettişler tarafından bildirilen yolsuzluk soruşturmasının resmi olarak ilan edildiği anlamını taşıyor.
İnsani yardım faaliyetleri alternatif projelerle devam edecek
USAID sözcüsü Ben Edwars açıklamasında; “Amerikan vergi mükellefinin parasının yolsuzluk ve suistimal konusu olması karşısında politikamız, sıfır hoşgörüdür” diyerek; bu şekilde gerçekleşen harcamaların tazmini için her türlü yola başvuracaklarını ifade etti. Edwards, yardımların durdurulmasının insani yardım bekleyen Suriyeliler üzerindeki olumsuz etkisinin giderilmesi için alternatif projeler üretmek üzere çalışmalar yürütüldüğünü, yardımların ihtiyaç sahiplerine ulaştığını söyledi.
USAID'in yardımlarını kesmesinin milyonlarca dolarlık yardımı etkileneceğinin söylenmesine karşın; Amerikan hükümetinin Türkiye üzerinden ve yolsuzluk soruşturmasından etkilenen kuruluşlar kanalıyla Suriye'ye yaptığı insani yardımın mali boyutlarına dair ayrıntılı bilgi verilmiyor.
14 kuruluş ve kişiyle ilişkiler askıya alındı, ABD fonları kesti
Ağırlıklı olarak Türkiye, Ürdün ve Lübnan üzerinden Suriye'ye yardım çalışmalarını yürüten ABD, soruşturmada; faaliyetlerin Türkiye ayağında çok sayıda yardım kuruluşunda ciddi yolsuzluklar belirlendiği belirtilmişti. 14 kuruluş ve kişiyle ilişkilerin askıya alındığının belirtildiği 6 Mayıs tarihli açıklamada, Türkiye ile ilgili olarak; "Şu ana kadar yürütülen soruşturmada, Suriye'ye insanı yardım gönderilmesi için yapılan alım satım sözleşmelerinde ticari işletmeler, yardım kuruluşu çalışanları ve diğer kişilerin oluşturduğu bir ihale yolsuzluğu, rüşvet ve çıkar ağı kurulduğu belirlenmiştir" denilmişti.
Fonların kesildiğini açıklayan ABD hükümeti, yolsuzluk soruşturmasına adı karışan bazı çalışanların işine son verildiğini ifade etmişti. Soruşturma, fonlardan yararlanan bir kuruluşun, yolsuzluk sorunlarını farkedip ihbar etmesi üzerine başlamıştı.
Hürriyet Daily News'le konuşan bir ABD hükümeti yetkilisi, yolsuzluğa adı karışan isimleri soruşturmanın devam etmesi nedeniyle açıklayamayacaklarını belirtti. Fransız Ajansı AFP'de ise 10 Mayıs günü insani yardım kuruluşları kaynakları için verdiği Washington haberinde, yolsuzluk soruşturmasından etkilenen kuruluşlar arasında; International Medical Corps (IMC), eski İngiltere Dışişleri Bakanı David Miliband'ın başkanı olduğu International Rescue Committee (IRC) ve bir İrlanda yardım kuruluşu olan Goal'ın da bulunduğunu ifade edildi.
Suriye'ye yardımlar nasıl etkilenecek?
Açıklanan rakamlara göre; 2012 yılından bu yana Suriye'ye 4.5 milyar dolar yardım yapıldı. İnsani yardım çalışmalarıyla ilgili haberler yapan IRIN'ın sitesinde yayınlanan bir habere göre; sınır ötesi yardımların büyüklüğü en az 500 milyon dolar. Bu miktarın ne kadarının Türkiye'den ve Amerikan Hükümeti tarafından gerçekleştirildiği ve soruşturma nedeniyle durdurulduğu henüz net değil. Suriye'ye yönelik milyonlarca dolarlık kısmının etkileneceği bu soruşturmada, BBC'ye göre; bu durumu açıklamak için Türkiye'den Suriye'ye gönderilmek üzere sadece Birleşmiş Milletler bağlantılı yardım çalışmalarına yapılan alımların büyüklüğüne bakmak bile yeterli.
IRIN haber sitesine göre; Suriye'ye gönderilmek üzere Türkiye'den yalnızca BM bağlantılı kuruluşlar tarafından alımı yapılan yardım malzemesi 2012 yılında 90 milyon dolar iken 2014 yılında 339 milyon dolara dek yükselmiş.