ABD'de 'terörle mücade' için Türkiye'ye hangi tavsiyede bulundu?
ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Martin Dempsey’in “terörle mücadele” tavsiyede bulundu. Dempsey," Emniyet, Genelkurmay, MİT ve Dışişleri arasında çok iyi koordinasyon sağlanmalı" dedi
ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Martin Dempsey’in, gerek Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel gerekse Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz ile yaptığı görüşmelerde, terörle mücadele konusunda kurumlararası koordinasyonun daha fazla başarı getirdiğine işaret ettiği ortaya çıktı. Geçen hafta başında Türkiye’ye gelen Dempsey, Ankara’ya bu alanda işbirliğini etkin haline getirmesi tavsiyesinde bulundu.
Taraf gazetesinden yer alana habere göre, Dempsey, gerek mevkidaşı Orgeneral Özel’e, gerekse Yılmaz’a, terörle mücadelede kurumlararası işbirliğinin daha fazla başarı getireceğini ABD’nin politikalarından örnek vererek tavsiye ederken, Türkçe karşılığı “soba borusu” olan İngilizcedeki “stove pipes”ın mecazi anlamına atıfta bulunmuş. Dempsey’in dile getirdiği soba borusu, mecazi olarak kurumların kendi içlerinde etkin olmakla birlikte birbirleri arasındaki eşgüdüm kuramamaları anlamına geliyor.
Amerikalı komutanın, terörle mücadelede koordinasyonun yetersiz kaldığını söylediği kurumlar, Genelkurmay Başkanlığı, İçişleri Bakanlığı, MİT ve Dışişleri Bakanlığı yani diplomasi.
Dempsey, “ABD’de biz bütün bu kurumları biraraya getirip etkin politika üretmeyi sağlıyoruz. Bu yolla terörle mücadelede başarı şansı artar” demiş. Terörle mücadelede diplomasinin oynayacağı en önemli rol ise, PKK’nın, terörü finanse ettiği Batılı ülkelerdeki para kaynaklarını kesmek için bu ülke hükümetleri nezdinde daha etkin mücadele edilmesi.
PKK’yı bölme taktiği
Hükümet, Temmuz 2011’deki Silvan saldırısının ardından strateji değişikliğine giderek, polis özel harekâtını da askerî birliklerle birlikte PKK ile mücadelede kırsalda görevlendirirken ilk kez bu mücadelede askerin siyasi yönlendirmesini üstlenmişti. Ancak hükümet, Jandarma’nın siyasi iradeye bağlanması gibi yapısal değişiklikleri gerçekleştirmediği için eskiden kalma bir alışkanlık olan ilgili kurumlar arasındaki koordinasyon eksikliği ve hatta bu kurumların rakip gruplar gibi hareket etmesi alışkanlığı devam ediyor.
Dolayısıyla, bugün PKK ile çatışmalarda güvenlik güçlerinin pusuya düşürülmesi, asker sevkiyatında yaşanan ciddi ihmaller, ve yüksek can kaybı, ilgili kurumlar arasındaki koordinasyonun yetersizliğini ortaya koyuyor.
Diğer yandan, istihbarat uzmanlarının, Kürt vatandaşlarının desteğini elinden almak için PKK’yı bölme taktiği üzerinde durdukları belirtiliyor. İngiltere örneğini veren uzmanlar, silahları bıraktığını açıklayan IRA’nın, kendi içinde otomatik olarak bölünmüş olduğuna dikkat çekerken, PKK içindeki bölünmenin de bir şekilde sağlanması gerektiğini belirtiyorlar.
En etkin silahın, PKK ile Kürt vatandaşlar arasındaki bağı koparmak olduğuna işaret eden istihbarat uzmanları, Kürtlerin, siyasi yöntemlerle Kürt sorununun çözümüne odaklanacak bir lidere ihtiyaç duyduğunu belirtiyorlar.
Diğer yandan Adalet Bakanı Sadullah Ergin’in, önceki gün yaptığı açıklamada, Kürt sorununa kalıcı çözüm üretmek için yoğun bir çaba içinde olduklarını söyleyerek, sürece Öcalan’ın da dahil edilebeceğini belirtmiş olmasına rağmen, Kürtleri PKK’dan koparacak lider ismin Öcalan olmayabileceği aynı uzmanlarca dile getiriliyor.
'Soba borusu hali' ne demektir
Amerikan istihbaratı jargonunda “soba borusu hali” (stove piping), elde edilen bilgilerin kusurlu değerlendirildiğini anlatmak için sık sık başvurulan bir deyim. İstihbarat uzmanları bu deyimle, soba borularının birbirleriyle hiçbir bağlantısı olmayan ve sadece tek bir soba için işlev gören nesneler olmasına gönderme yaparak, farklı yerlerden edinilen bilgilerin başka kaynaklardan elde edilen bilgilerle karşılaştırılmaksızın değerlendirilmesini ifade ediyor. Bir başka deyişle, “soba borusu hali” doğrudan istihbarat bilgilerinin mutlaka yanlış olduğu anlamını taşımıyor. Aksine istihbaratçılar, bu mecazi ifadeyi, toplanan bazı yararlı bilgilerin, farklı istihbarat birimleriyle koordineli bir şekilde genel konjonktür ışığında analiz edilmediğini anlatmak için kullanıyor. Ancak yine de bir bilginin farklı kaynaklardan gelen bilgilerle birlikte değerlendirilmemesi, devleti yanlışa götürme riskini arttırıyor.
“Soba borusu hali” 2003’teki İkinci Körfez Savaşı öncesinde George W. Bush yönetiminin kusurlu istihbarat çalışmaları için de kullanılmıştı. Bush yönetiminin Savunma Bakanlığı bünyesinde kurduğu “Özel Planlar Ofisi”nin elde ettiği bazı bilgilerin enine boyuna analizi yapılmadan doğrudan karar alıcılara verilmesi bu şekilde yorumlanmıştı.