ABD'deki Erdoğan - Biden görüşmesinde neler konuşulacak?

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Washington ziyaretinde ilk olarak ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile görüştü. Görüşmenin ana konusu Suriye’ydi. Erdoğan’la ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden arasında bugün yapılacak olan görüşmenin gündemi de Türkiye-Suriye sınır güvenliğinin artırılması ve YPG’nin Suriye’de IŞİD’e karşı ilerleyişi olacak. ABD, YPG konusundaki farklılığın devam ettiğini söylerken, sorunun nasıl aşılacağına dair formül bulunamadı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Nükleer Güvenlik Zirvesi’ne katılmak için geldiği Washington’da, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’i Türkiye’nin Washington Büyükelçiliği Rezidansı’nda kabul etti. Suriye’nin ele alındığı görüşme 45 dakika sürdü.

Kabulde, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu, MİT Müsteşarı Hakan Fidan, Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Serdar Kılıç ve Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreter Yardımcısı İbrahim Kalın’ın yanı sıra ABD Başkanı Barack Obama’nın IŞİD ile mücadele özel temsilcisi Brett McGurk ve ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland da hazır bulundu.

Görüşme uzun sürecek

Hürriyet Gazetesi Washington Temsilcisi Tolga Tanış, bugün Beyaz Saray’da verilecek akşam yemeğiyle başlayacak zirve öncesi Erdoğan, önce ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’la bir saatlik resmi ikili toplantı gerçekleştireceğini ifade etti. Yarın da zirve sırasında ABD Başkanı Barack Obama ile kritik bir görüşme yapacak. Hürriyet’e bilgi veren Amerikalı kaynaklar, Obama’yla yapılacak ayaküstü toplantının normalden daha uzun olacağını ve Türk-Amerikan ilişkilerinin içinden geçtiği kritik dönemde Amerikan Dışişleri Bakanlığı’nın da görüşmeye kapsamlı biçimde hazırlandığını belirtirken, en önemli iki gündem maddesinin Türkiye-Suriye sınır güvenliği ve YPG’nin Kuzey Suriye’deki ileriyişi olduğu öğrenildi. Tarafların üzerinde uzlaşamadığı YPG konusu, görüşmelerde kilit meseleyi oluşturuyor.

"Birçok menfaat paylaşıyoruz"

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcısı Ben Rhodes, zirveye dair gazetecilerle düzenlediği telekonferansta Obama’nın Erdoğan’la yapacağı görüşmeye ilişkin “Birçok ortak menfaat paylaşıyoruz” dedi ve “Türkiye’nin IŞİD’e karşı mücadelede önemli bir rol oynadığını” söyledi. Rhodes, görüşmenin en can alıcı kısmı için şunları söyledi:

"Farklılıklarımız var"

“Kürt meselesiyle ilgili olarak Kuzey Irak ve Kuzey Suriye’deki değişik gruplara bağlı olarak açıkça farklılıklarımız ve ortak pozisyonlarımız var. Türk Hükümeti’nin PKK ve terörist faaliyetleri konusundaki endişelerini kesinlikle paylaşıyoruz. Aynı zamanda, hem Irak’ta hem Suriye’de, IŞİD’in toprak kazanımlarını geriletme işinde önemli olan Kürt savaşçılar var. Türkiye’ye dile getirdiğimiz bir konu da, Kuzey Suriye’de, Rakka’nın kuzeyi gibi yerlerde IŞİD’e baskı uygulayan Suriyeli Araplarla artan biçimde çalıştığımız. O yüzden bu karmaşık bir resim. (Türklerin) PKK’dan dolayı güvenlik endişelerini anlıyoruz. Onlara net biçimde söylediğimiz, onların (Türklerin) endişelerini dikkate alacağız ve onlarla (Kürtlerle) çok dikkatli bir şekilde çalışacağız ve böylece Suriyeli Arap savaşçıların yanında savaşan, IŞİD’den toprak almada etkin olduklarını kanıtlayan bazı Kürt savaşçılarla ortak olabiliriz.”

Türk kaynaklar, Türkiye’nin YPG’yi terör örgütü olarak gören pozisyonunda bir değişiklik olmadığını vurgularken, Rhodes’un açıklamaları için de “Yeni bir şey yok” yorumunu yaptı.

“Ustayı üzeni üzeriz”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Nükleer Güvenlik Zirvesi için gittiği Washington’da kalacağı St. Regis Oteli’nin önünde, bir grubun sevgi gösterisiyle karşılandı. Erdoğan için taşınan ‘Ant olsun ki, milletin son sesi ustayı üzeni, üzeceğiz’ dövizi dikkat çekti. Otel önünde Erdoğan’a yönelik protesto da vardı. Protestocular ile Erdoğan’a sevgi gösterisinde bulunanlar arasında önce sözlü atışma yaşandı ardından da arbede çıktı. Polisin müdahalesiyle olaylar büyümeden önlendi.

STK'larla görüştü

Cumhurbaşkanı Erdoğan, St. Regis Oteli’nde, bazı düşünce kuruluşlarının temsilcileriyle görüştü. Görüşmeye, ABD Başkanı Obama’nın eski özel asistanı Karen Donfried, Washington Enstitüsü yöneticisi Michael Singh, Woodrow Wilson Merkezi Başkanı Jane Harman, Georgetown Üniversitesi’nden Prof. Dr. Joel Hellman, SAIS/Johns Hopkins Üniversitesi’nden Prof. Vali Nasr’ın da aralarında bulunduğu çok sayıda düşünce kuruluşu temsilcisi ve akademisyen katıldı. Toplantıda konuşan Erdoğan, “Yönetilemeyen siyasi alanlarla dolu bir coğrafyada Türkiye olarak gelişmeleri bölgesel ve küresel barışa hizmet edecek şekilde yönlendirmeye çabalıyoruz. Bu çabamızda zaman zaman yalnız kaldığımızı hissetsek de ABD’nin bizi anladığını ve yanımızda olduğunu düşünmek istiyoruz. Suriye’de yaşanan trajedi ve Irak’ın içinde bulunduğu fiili bölünmüşlük sadece milyonlarca masum insanın hayatını etkilemekle kalmıyor aynı zamanda bölgeyi bir istikrarsızlık yumağına dönüştürüyor” dedi.

Yahudi temsilcileri kabul etti

Erdoğan daha sonra ABD’deki Yahudi kuruluşlarının temsilcilerini kabul etti. Batı’da ırkçılığın yükselişe geçtiğini belirten Erdoğan, “Maalesef anti-semitik, islamofobik ve yabancı düşmanı akımlar giderek siyasetin çeperinden merkezine yerleşiyor. Bunlara karşı ortak mücadele etmemiz şarttır” dedi.

Toplantı sonrası Yahudi lobi kuruluşu Anti Defomation League üyesi Ken Jacobson, “Ümit ediyoruz ki Türkiye ile İsrail arasındaki sorunlar ortadan kalkacak ve eskiden olduğu gibi iyi bir seviyeye gelecek. İki ülke arasında ortak çıkarlar var, aşırıcılık ve terörle mücadele bunlar arasında. Bu aynı zamanda ABD’nin de söz konusu ülkelerle ortak çıkarı” dedi.