ABD'den 'Türkiye ve İsrail'i koruruz', CIA'den 'kimyasal kesin değil' mesajı

Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest, günlük basın toplantısında Suriye odaklı gelişmelere değindi. Başkan Barack Obama'nın olası operasyon kararı için acele etmeyeceğini söyleyen Earnest, "İsrail ve Türkiye'yi savunmaya yönelik taahhüdümüz var" ifadelerini kullandı. CIA, “Esad’ın kimyasal kullandığı yönündeki istihbarat hiç de güçlü değil, ‘not a slam dunk’, yani ‘smaç basket değil” deyince, dün başlaması beklenen operasyon bir hafta ertelendiği öne sürüldü.

Günlük basın toplantısında konuşan Earnest, Suriye'deki gelişmeler ve olası müdahaleye yönelik değerlendirmelerde bulundu.

Suriye'nin ABD'nin NATO müttefiki Türkiye'nin yanı sıra İsrail ve Ürdün ile komşu olduğunu hatırlatan Earnest, ülkede kimyasal silah kullanılmasının ABD'nin çıkarlarını da etkilediğini vurguladı.

Earnest, Suriye'de kimyasal silah kullanılmasına dair ABD istihbarat birimlerinin araştırmasının henüz sonuçlanmadığını ancak hafta sonuna kadar raporu açıklayabileceklerini söyledi.

"Esad kimyasal silahları Türkiye, İsrail veya Ürdün gibi ülkelere atarsa, ABD olarak tekrar gitmeye hazır olup olmadıklarına" yönelik soruya Earnest, şu yanıtı verdi: "Uluslararası normların korunması uluslararası toplumun önceliğidir. Türkiye ile savunma anlaşmamız var. Müttefikimiz Türkiye'yi savunmaya yönelik taahhüdümüz var. ABD'nin İsrail'in güvenliğine yönelik de taahhüdü var. Ürdün ile ilişkimiz biraz farklı ama bölgede kritik bir partner, birçok konuda işbirliği yaptığımız bir ülke."

'Obama acele etmeyecek' 

ABD Başkanı Barack Obama'nın, bugün Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Suriye konusunda telefonda görüştüğünü söyleyen Earnest, Kongre üyeleri ile yönetim arasında görüşmelerin devam ettiğini ve söyledi.

Obama'nın, karar vermek için acele etmeyeceğini ve iyice düşünülmüş bir karar vereceğini belirten Earnest, Obama'nın bu kararını ABD'nin ulusal güvenlik çıkarlarına göre vereceğini bildirdi. Earnest, Obama'nın ne zaman karara varacağına dair bir tarih veremeyeceğini kaydetti.

'Irak savaşından farklı' 

Suriye'ye olası bir yanıtın Irak savaşı ile aynı olmayacağını dile getiren Earnest, "Irak savaşında, bir yönetimin (Bush yönetimi) askeri müdahaleyi haklılaştırmak için kanıtlar araması vardı. Başka bir ülkeye, sonunda amacın rejim değişikliği olduğu uçu açık askeri müdahale vardı" dedi.

CIA ‘slam dunk değil’ dedi...

CIA, “Esad’ın kimyasal kullandığı yönündeki istihbarat hiç de güçlü değil, ‘not a slam dunk’, yani ‘smaç basket değil” deyince, dün başlaması beklenen operasyon bir hafta ertelendiği öne sürüldü.

Suriye’deki kimyasal saldırının ardından hem İngiltere Başbakanı David Cameron hem de ABD Başkanı Barack Obama olayın hemen ardından yaptıkları açıklamalarda Esad rejimini sorumlu tuttu ve bu tezi destekleyecek istihbarat bilgilerine sahip olduklarını da ilan etti.

Liderler köşeye sıkıştı

Ancak dün AP ajansına isim vermeden konuşan ABD’li istihbaratçılar, “Elimizdeki istihbarat hiç de güçlü değil” (not a slam dunk ‘smaç basket değil’) diyerek liderleri köşeye sıkıştırdı. Buna göre CIA’in elinde Esad’ın askerlerinin kimyasal silahların bulunduğu bir merkezden silahlar sandıklarını çıkarırken görüntüleri var. Ancak silahların olay yerine götürüldüğüne dair bir görüntü yok. Saldırı sonrasında Suriyeli yetkililer ile bir alt düzey subay arasında geçen telefon konuşması kimyasal katliamın Esad’ın işi olduğu sonucunu doğuruyor.

Sağlam delil bulunamadı

Ancak kayıt çok alt düzeyde isimlerin konuşmasını içeriyor ve kimyasal saldırı emrinin direkt olarak Esad ya da Esad’ın yakın kurmayları tarafından verildiğini ortaya koyacak bir delil yok. Daha da kötüsü, saldırının Esad’ın kimyasal silahlarını ele geçiren muhalifler tarafından yapılmadığını ortaya koyan bir istihbarat verisi de mevcut değil.

Parlamentolar karşı

İngiltere Başbakanı David Cameron'a, Birleşmiş Milletler raporunu beklemeden Suriye'ye askeri operasyon düzenleme izni çıkmadı. Parlamentoda yapılan oylamada 332 hayır oyuna karşın 220 evet oyu kullanıldı. Ancak bunun nihai karar olmadığı belirtildi.

ABD’de ise Temsilciler Meclisi Başkanı John Bainer, Obama’ya yazdığı mektupta, “Meclis’e danışmadan bir askeri operasyona gitmeyin” uyarısında bulundu. Daha önce operasyon konusunda çok daha emin konuşan Obama dün PBS’e yaptığı açıklamada, “Henüz müdahale için kararımı vermedim” dedi.