ABD'nin Afganistan stratejisi değişir mi?

T24- ABD Başkanı Barack Obama, bu hafta içinde Afganistan'daki yeni savaş stratejisini açıklayacak. Ancak Lizbon Konferansı'nda geri çekilme takviminin ana hatları belirlenen savaşla ilgili köklü bir değişiklik beklemek anlamsız olur. Obama’nın geçtiğimiz yıl gündeme getirdiği Taliban’ı zayıflatma ve ABD askerlerini ülkeden çekme planı, Afganistan'la ilgili savaş stratejilerini değiştirdi. Afganistan’daki komutanlar, özellikle ülkenin güneyindeki Taliban noktalarına düzenlenen başarılı operasyonlarda Obama’nın asker sayısını artırma kararının önemine değinirken, bahar aylarında artacak çatışmalara karşı da uyarıda bulunuyor. Hürriyet gazetesinde yayımlanan haber şöyle: Dahası, güvenliğin yerel kuvvetlere devredilmesi en iyi ihtimalle en az dört yıl alacak. Bu hafta içinde 12 ay önce belirlenen Afganistan stratejisini masaya yatıracak olan Obama, planda çok büyük değişiklikler yapmayacağının sinyalini verdi.   Obama, Aralık ayında Afganistan'a ek 30 bin asker göndereceğini açıkladığı zaman, bunu ABD güçlerinin ülkeden geri çekilmesini hızlandıracak şartları sağlamak için yaptığını belirtti. Ancak asker sayısının artırılmasının ardından, Temmuz 2011’de başlaması düşünülen geri çekilme tarihinin ertelenmesi konuşulmaya başlandı.  Askeri yetkililer, ek gücün etkisini hemen göstermeye başlamayacağını belirtti. Ardından, Afganistan’daki ABD güçlerinin komutanı Stanley McChrystal, görevini General David Petraeus’a devretti. Kandahar ve Helmand eyaletindeki askeri operasyonlar planlanandan daha geç başladı. Kasım ayında düzenlenen Lizbon Konferansı öncesinde 2011’in geçersiz bir tarih olduğu ortaya çıktı ve konferansta geri çekilme tarihi 2014’ün sonuna çekildi.  OBAMA NEYİ DEĞİŞTİRECEK? Şimdi sorulan soru, tarih belirlendikten sonra bu hafta yapılacak değerlendirmenin ne anlam taşıdığı. Bu yıl içinde operasyonlar güney bölgelerde yoğunlaşsa da, Taliban doğudaki sınır bölgelerinde etkili oldu ve buralardan ülkenin içlerine sızmayı başardı. Kuzeydeki Taliban yoğunluğu bu bölgelerde asker sayısının artırılmasını gerektirebilir. Ayrıca nüfusun çok dağınık olduğu güney bölgelerinde daha iyi askeri taktik ve sivil planlama uygulanması gerekiyor.  Diğer yandan, ABD’den milyarlarca dolar yardım alan ancak militanların halen sınırlarında barındığı Pakistan var. Kısaca, stratejik hesapların nasıl yapılması gerektiği önemli bir soru.  Afgan cephesinde ise yetkililer yerel güçlerin Taliban’la savaşmak için eğitilmesini ve yolsuzluğa odaklanılması gerektiğini belirtti. Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai’nin hükümetindeki yetkililer, Wikileaks belgelerinde ortaya dökülen yolsuzluk iddialarının değişim için yeterli etkiyi yapmadığını belirtti. Afgan halkı koalisyon güçlerinin hükümetlerini desteklediğini düşünüyor ancak Batılı müttefikler aynı zamanda yolsuzluğa bulaşan yetkililere ve bozuk adalet sistemine göz yumuyor.  ZAMAN VE KAYNAK KAYBI Dokuz yıldan beri süren savaş, askeri güçten daha önemli olan Afgan halkının Taliban’a karşı verdiği desteği yıprattı. En son yapılan ankete göre, Afgan halkının yüzde 55’i koalisyon güçlerinin en kısa zamanda ülkeyi terk etmesini istiyor. Sadece yüzde 36’sı, Batılı güçlere güvenliklerini emanet etme konusunda güveniyor.  Öte yandan, halkın sadece yüzde 9’u Taliban rejimini istediğini belirtirken, neredeyse üçte ikisi militanlarla uzlaşmaya varılmasını istiyor.  Ancak ABD öncülüğündeki koalisyon güçleri en az dört sene daha Afganistan’a kilitlenmiş durumda. Petreaus’un geçen hafta belirttiği gibi, temel amaç yerel güçlerin 2014’te koalisyon güçlerinin yerini alması.  ABD ve Afganistan’ın savaş direnci azalmaya, zayiatların ise artmaya devam edeceği yıllarda, ABD’nin en uzun süreli savaşında daha fazla zaman ve kaynak harcamak, zafer için yeterli olmayabilir.