ABD'nin İran yaptırımları başlıyor

Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, ülkesinin İran'a karşı uygulamaya koyacağı yeni yaptırımların bu hafta başlatılacağını duyurdu.

Asya'daki temaslarının ardından ülkesine dönüş yolunda uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlayan Pompeo, "İran'ın zararlı eylemlerini püskürtmek için çabalarımızın önemli bir parçası" sözleriyle nitelendirdiği yaptırımların, "davranış şeklini" değiştirmeyen İran'ın "normal bir ülke gibi davranmasını" hedeflediğini ifade etti.

Reuters haber ajansına konuşan ve ismini vermeyen bir ABD Hazine Bakanlığı yetkilisi ise yaptırımların Salı günü TSİ 07:01 itibarıyla yürürlüğe gireceğini söyledi.

Ticaret hedefte

ABD'nin, kamuoyunda nükleer anlaşma olarak bilinen ve Tahran yönetiminin nükleer programını denetime açması karşılığında ülkenin karşı karşıya kaldığı uluslararası yaptırım rejimini esnetmeyi hedefleyen uzlaşıdan çekilmesi ile birlikte getirilen yeni yaptırımlarla, İran'ın ABD doları alımına, altın ve diğer değerli metal ticaretine ve sanayiye ilişkin yazılım alımına engeller getirilmesi öngörülüyor. Ek olarak İran'ın otomotiv sektörü de hedef alınıyor.

Kasım ayında başlaması planlanan ikinci yaptırım dalgasında ise ülkenin petrol ticareti ve merkez bankası hedef alınacak.

Washington yönetimi özellikle Kasım ayında başlayacak ve petrol ticaretini hedef alan yaptırımlar konusunda, İran'la bu alanda ticaret yapan ülkelerden ticaretlerini kesmeleri talebinde bulunuyor.

Ham petrol ihtiyacının yarısından fazlasını İran'dan karşılayan Türkiye'nin ise bu çağrıya uyması durumunda büyük bir ekonomik kayba uğrayacağı tahmin ediliyor. Bu doğrultuda İran'a uygulanacak yeni yaptırımları görüşmek üzere ABD Hazine ve Dışişleri bakanlıklarından bir heyet Temmuz ayında Ankara'yı ziyaret ederek Türkiye'den beklentilerini dile getirmişti.

Ruhani: Anlaşmanın iptali yasadışı

ABD'nin yürürlüğe koyacağı yeni yaptırımlar öncesi geçen hafta konuşan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD Başkanı Donald Trump'ın anlaşmadan çekilmesinin yasa dışı olduğunu ve ülkesinin boyun eğmeyeceğini söylemişti.

Pazar günü İran devlet televizyonundan yapılan açıklamaya göre, ülkede devam eden ekonomik kriz ve riyalin Nisan ayından bu yana yarıdan fazla değer kaybı nedeniyle döviz alım satım rejiminin esnetileceği bildirildi.

İran'da süren ekonomik kriz ve bunun yarattığı protesto gösterileriyle ilgili de konuşan Pompeo, "İran halkı mutlu değil. Mutlu olmamalarının nedeni Amerikalılar değil, kendi liderleri. Kendi liderlerinin yaptıkları ekonomik vaatleri yerine getirememesinden dolayı mutsuzlar" şeklinde konuştu.

Nükleer anlaşma belirsizliği

2015 tarihli anlaşmanın taraflarından birisi olan Amerika Birleşik Devletleri, Donald Trump yönetiminde Mayıs ayında protokolden çekildiğini ve yaptırımların bir kısmının geri geleceğini açıklamıştı.

Her ne kadar İran, protokolün diğer imzacıları olan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi daimi üyeleri, Almanya ve Avrupa Birliği ile anlaşmayı hayatta tutmaya çalışsa da, ABD'nin çekilmesi ve yeni yaptırımları uygulamaya sokacak olması nedeniyle nükleer anlaşmanın geleceği bakımından belirsizlikler bulunuyor.

DW,rtr,dpa,AP/ÇÖ,BÖ

© Deutsche Welle Türkçe