‘Açgözlü yatırımcı tuzağını' tanımanın yolları neler?

Hürriyet yazarı Uğur Gürses, son dönemlerde Çiftlikbank, Anadolu Farm şirketlerinin dolandırıcılık faaliyetleriyle binlerce insanı yüksek kazanç umuduyla dolandırılmasına ilişkin "‘Açgözlü yatırımcı tuzağını’ tanımanın işaretlerini" yazdı. 

Gürses'in "Hamaseti milli tezgâhı evrensel" başlığıyla yayımlanan (27 Mart 2018) yazısının ilgili bölümü şöyle: 

‘Açgözlü yatırımcı tuzağını’   tanıma işaretleri

1- Risksiz ya da çok düşük riskle çok yüksek getiri: Kuralı unutmamak gerekir; yüksek getiri yüksek risk demektir. “Garantili yüksek getiri” şüphe uyandırmalı. Türkiye ölçeğinde, mevduat getirileri 2018 mart koşullarında yaklaşık yıllık yüzde 10-15 arasında iken bunun çok üzerinde “yüksek düzenli sabit getiriyi” işaret edenlere şüpheyle yaklaşılmalı. Bu herhangi bir bilgisayar-internet oyunu olsa da.

2- Her daim değişmeyen sabit getiri: Hem yüksek hem de düzenli sabit getiri ikilisi iyi bir “olağan şüpheli”. Uzak durun.

3- Kaydı olmayan yatırımlar: Ponzi tipi sahtekarlık çarklarının kayıtlı ve kurumsal bir yapısı yoktur. Örneğin, kamusal yatırım ve tasarruf otoriteleriyle işleri yoktur. Şeffaf değildirler. Bu yüzden hesaplara bakıp bilgi alınabilecek üçüncü bir göz kullanmaktan uzak dururlar.

4- Yetkisiz-lisanssız satıcılar: Kurumsal bir yapı altında olmadıkları gibi yetkili ve lisanslı değillerdir.

5- Gizemli veya karmaşık yatırım stratejisi: Para yatıranların anlayacağı bir yatırım mimarisi yoktur. Sorana da tam bilgi vermekten kaçınırlar. Kahvehane sohbeti düzeyinde bilgi, parmak hesabıyla hesap verirler.

6- Kayıtlardaki tuhaflıklar: Kayıtları görmezsiniz, karmaşıktır, özensizdir, tutarsızdır, hatalıdır, eksiktir.

7- “Paranı isteme benden, buz gibi soğurum senden” kuralı: Yatırımı ya da getiriyi nakit olarak geri alırken zorluklar çıkartılması; yatırımı uzatma ya da yenileme ısrarı.