Adalet Bakanı'ndan 'yüksek yargıya neşter' tasarısına yorum: Anayasaya uygun

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, 'yüksek yargıya neşter' tasarısına yönelik eleştiriler için "Düzenlemenin anayasaya aykırı olduğu iddiası doğru değil. Konu yasa koyucunun takdir alanında" dedi.

Ne olmuştu?

Yargıtay ve Danıştay'ın yapısını değiştiren yargı paketi Meclis'e sunuldu. Bu paketle birlikte, Adli ve idari yargıda bölge adliye mahkemelerinin 20 Temmuz'da hayata geçmesiyle birlikte yargıda büyük dönüşüm yaşanacak. Yargıtay'da 46 olan daire sayısı 12'si ceza 12'si hukuk olmak üzere 24'e düşürülecek.

Danıştay'ın daire sayısı ise 17'den 10'a düşürülecek. Yargıtay ve Danıştay'daki mevcut üyelikler ise kademeli olarak düşürülecek.

Yargıtay'ın 516 olan üye sayısı 200'e, Danıştay'ın 195 olan üye sayısı ise 90'a düşürülecek. Yargıtay uhdesinde bulunan dosyaları kendisi çözeceğinden, dosya sayısı kısa zamanda istenen seviyeye düşmeyeceği gerekçesiyle 22 daire Birinci Başkanlık Kurulu'nca en geç üç yıl içinde kademeli olarak kapatılacak. Bu daireler kapatılıncaya kadar görevlerine devam edecek.

12 yıl sınırı

Yargıtay ve Danıştay üyelerine Anayasa Mahkemesi'nde olduğu gibi 12 yıl görev süresi getirilecek. Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren beş gün içinde görevi sona eren üyeler arasından Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nca (HSYK) Yargıtay ve Danıştay üyesi seçimi yapılacak. Ayrıca bir kişi bir kez üyeliğe seçilebilecek. Görev süresi biten üyelerden yeniden seçilemeyenler Anayasa'nın 139. maddesinde düzenlenen hakimlik ve savcılık teminatı uyarınca HSYK tarafından kazanılmış hak aylık dereceleri saklı kalmak kaydıyla sınıf ve derecelerine uygun olarak bölge adliye veya ilk derece mahkemelerine atanacak.

Not uygulaması geri geliyor

Hâkim ve savcı adaylarına meslek öncesi eğitim sonunda yapılan yazılı sınava ek olarak sözlü sınav da yapılacak. Hakim ve savcılar hakkında kanun yolu incelemesi aşamasında kanun yolu değerlendirme formu düzenlenmesine yönelik değişiklikte yeni düzenlemede yer alacak. Bu kapsamda 2011'de kaldırılan Yargıtay tarafından incelenen dosyalarda ilgili hakim ve savcılar hakkında not verilmesine ilişkin uygulama yeniden getirilecek. Buna göre kanun yolu incelemesi yapan istinaf ve temyiz mercileri kanunda belirtilen ilkeler doğrultusunda ilgili hakim ve savcılar hakkında kanun yolu değerlendirme formu düzenleyecek ve bu formlar hakim ve savcıların terfilerinde dikkate alınacak unsurlardan biri olacak.

Davalar hızlanacak

Tasarıyla Adalet Bakanlığı'nca soruşturma ve davaların tamamlanması hususunda makûl süreler belirlenecek. Şeffaflık ve hesap verebilirlik ile hem yargıya güven güçlenecek, hem de taraflar yargılamanın ne zaman sonuçlanacağı hususunda bilgi sahibi olacak.