Af gibi serbestlik sürprizi

Denetimli serbestlikten yararlanan 7 kişiye elektronik kelepçe takılması bir ilk olma özelliği taşıyor.

Adalet Bakanı Sadullah Ergin, Bakanlar Kurulu’nda imzaya açılan tasarıyla ilgili olarak gazetecilere bilgi verdi. Ergin, “Belli şartları taşıyan hükümlülerin açık ceza infaz kurumunda infaz edilmesi gereken cezalarının son bir yılının, denetimli serbestlik uygulanmak suretiyle toplum içinde infaz edilmesi” olarak tanımladığı sistemle açık cezaevlerinden “toplum içine” bırakılan hükümlülerin denetimli serbestlik müdürlükleri tarafından denetim ve takip altında tutulacaklarını söyledi. Ergin, tasarının mahkemelerin yeniden karar vermesini gerektirecek “af” niteliğinde bir düzenleme olmadığını da ifade etti.

15 bin tahliye

Tasarıda, tahliye için son 6 ayını kesintisiz olarak açık cezaevinde kurumunda geçiren, iyi halli olan, şartlı tahliye tarihine 1 yıl veya daha az bir süre kalan hükümlülerin tahliye olması öngörülüyor. Tasarıya konulan geçici maddede ise, açık cezaevine gitme hakkını kazanmış olmasına rağmen kapasite yetersizliği, sağlık durumu ve talep yokluğu gibi nedenlerle açık cezaevine gitmemiş olan diğer hükümlülerin de bir defaya mahsus olmak üzere düzenlemeden faydalanmaları öngörüldü.

Bakan Ergin, düzenlemeyle, 9 bini açık cezaevine geçme hakkı bulunmasına rağmen kapalı cezaevlerinde bulunan, 6 bini de açık cezaevinde olmak üzere 15 bin civarında hükümlünün bu sayede serbest kalacağını aktardı. Cezaevlerinde kapasitenin 119 bin, tutuklu ve hükümlü sayısının 129 bin 900 olduğunu söyleyen Ergin, böylece, 93 bin hükümlüden 15 bininin cezaevinden çıkartılacağını ifade etti. Yani her 6 hükümlüden 1’i tasarının yasalaşmasıyla tahliye olacak.

Ergin: Af değil

Ergin, serbest bırakılmasına rağmen hükümlünün ceza süresinde değişiklik olmayacağını, şartlı tahliye tarihinin değişmeyeceğini, düzenlemenin mahkemelerin yeniden karar vermesini gerektirecek af niteliğinde bir düzenleme olmadığını aktardı. Ergin, bu kapsama alınacak hükümlülerde iyi halli olma koşulunu da aradıklarını söyledi.

Adalet Bakanlığı’nın Elektronik kelepçe merkezinin tamamlandığını, pilot uygulamaların başladığını belirten Ergin, başarı sağlanırsa, denetimli serbestlik kapsamında örneğin ev hapsine alınan ya da belirli bir bölgeye yaklaşması yasaklanan kişilere elektronik kelepçe takılabileceğini vurguladı.

Bakan Ergin, denetimli serbestlik müdürlüklerinin araç ve motorsikletlerle gezen görevlilerinin hükümlüleri takip altında tutacağını kaydetti.

Uymayan cezaevine dönecek

Hükümlü, tahliye olduktan sonra 3 gün içinde denetimli serbestlik müdürlüğüne müracaat edecek. Müdürlük tarafından belirlenen denetim ve iyileştirme programına, uyarı ve önerilere, denetim planına uymak zorunda olacak. Bunlara uymayan ve cezaevine dönmek isteyenler ise infaz hakimi tarafından cezaevine gönderilecekler.

Müdürlüğe, müracaat süresi 2 gün geçmesine rağmen müracaat etmeyen, cezaevine dönmesine karar verilmesine rağmen 2 gün içinde teslim olmayan hükümlüler hakkında ise “firar” suçundan işlem yapılacak.

Açık cezaevlerine toplam cezasının 5’te 1’ini iyi halli olarak geçirenler ve şartlı tahliyelerine 5 yıldan az süre kalmış olanlar açık cezaevlerine ayrılabiliyor. Yeni düzenlemeye göre 10 yıl ceza alan bir hükümlünün şartlı tahliye olabileceği süre 6 yıl 8 ay iken yeni sistemde 5 yıl 8 ayını cezaevinde, 1 yılını ise dışarda geçirecek.

Bu hükümlü cezasının 5’te 1’ini, yani 2 yılını kapalı cezaevinde geçirdikten sonra açık cezaevine geçme hakkını kazanacak. Hükümlü, 3 yıl 8 ay açık cezaevinde kaldıktan sonra kalan 1 yılını denetimli serbestlim tedbirlerine uyma şartıyla dışarda geçirecek, yani 1 yıl erken tahliye olacak.

Yeni sistemle cezaevleri doldu

Hükümlülerin belirli bir program doğrultusunda “dışarıda” cezasını tamamlaması anlamına gelen uygulamanın 2006-2011 arasında 436 bin 150 kişiye uygulandığını, 2011’de 130 bin 402 kişinin denetimli serbestlik programlarıyla takip edildiğini, halen 108 bin 957 kişiyle ilgili uygulamaların sürdüğünü aktaran Ergin, buna rağmen, yeni TCK’da ceza miktarlanın artırılması, cezaların infaz süresinin yüzde 40’tan yüzde 67’ye çıkartılması, Yargıtay’ın davaları daha hızlı sonuçlandırması nedeniyle cezaevlerindeki sayının giderek yükseleceğini kaydetti ve cezaevlerindeki yoğunluktan kaynaklı sıkıntıları anlattı. 

7 kişiye elektronik kelepçe

Türkiye'deki ilk elektronik kelepçe uygulamasının merkezi Ankara oldu. Aralarında ailesine şiddet uygulayan bir koca, annesine baskı uygulayan bir erkek ve alkolle eve gitmesi yasaklanan birinin de bulunduğu 7 kişi kelepçeyle denetleniyor. 7 kişiden gelen sinyallerin Denetimli Serbestlik Kontrol Merkezi’nden 24 saat izlendiği kaydedildi.

Alkol kontrolü

Kontrol altındaki kişilerin nerede olduğu tespit edilirken, uygulama kapsamında, alkolle eve gitmesi yasaklanan kişi hakkındaki tedbir de merkez tarafından uygulanıyor. Bu kişinin evine alkolmetre cihazı konulduğu ve her akşam evine girişte cihaza üflemek zorunda olan kişinin alkollü olup olmadığını sistemin gördüğü belirtilirken, başka birinin cihazı üflemesi halinde ise sistemin hata verdiği kaydedildi.

Bu tedbirler uygulanacak

- Kamuya yararla bir işte ücretsiz olarak çalıştırılma.

- Bir konut veya bölgede denetim ve gözetim altında bulundurulma. (Ev hapsi veya belli bir şehirde ikamet zorunluluğu)

- Belirlenen yer ve bölgelere gitmeme. (Okullara, parklara, stadlara vs.yaklaşmama)

- Belirlenen programlara katılma. (Eğitim ve rehabilitasyon çalışmaları)

Bunlar yararlanamayacak

- Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum olanlar.

- Örgüt ve terör suçlarından hükümlü olanlar.

- Haklarında ikinci defa tekerrür hükümleri uygulananlar.

- Haklarında iyi hal kararı verilse bile iki kez hücreye koyma cezası alanlar.

- Koşullu salıverme kararının geri alınması nedeniyle kalan cezasını çekenler.

- Firar edenler. (Kemal Göktaş- Vatan)