Ağaç mı, hemen şimdi!

Ağaçların çevrelediği yemyeşil bir bahçe çoğumuzun özlemidir. Çabuk büyüsünler ve bizi upuzun dallarıyla sarmalasınlar isteriz. Ama bu isteğimizin gerçekleşmesinin öyle kolay olmadığını da biliriz. Önce dikeceğiz sonra sulayacağız ve büyümesi için sabredeceğiz. Ancak size önereceğimiz üç ağaçla, bahçenizi tahmin ettiğinizden çok daha kısa sürede yeşil bir cennete çevirebilirsiniz.  Pavlonya

Ailesi: Yüksükotugiller, Scrofulariaceae

Genel bilgi: Anavatanı Doğu Asya’dır. Kimi kaynaklara göre altı, kimilerine göreyse 10 türü vardır. Sonbaharda dökülen yaprakları tüyümsüdür ve yine sonbaharda beliren çiçek tomurcukları ilkbahar başında açar.

Boyu: Olgun döneminde 20–25 metreyi bulur.

İklim: Ilıman

Yön: Güneş

Toprak: Geçirgen ve verimli

Yapraklar: Oval, üç dilimli, uç kısmı üçgendir. Sonbaharda dökülür.

Çiçekler: İlk tomurcuklar sonbaharda belirir. Koyu mavi çiçekleri yapraklanmadan önce, nisan ayı başlarında açmaya başlar.

Hastalık ve düşmanlar: Yaprak beyazı (Oidium), ağaç kabuklarında oluşan ur, yaprak lekeleri.

Öyküsü: Botanikçi P. Franz Von Siebold, bu görkemli ağaca, Rus Çarı 1. Paul’un kızı olan, karısı Anna Pauwlonia’nın (1795–1865) adını vermiştir. Bu adın verilmesinin nedeni, ağacın gövdesinin imparatorluğun geçmişi gibi görkemli oluşudur. Ağacın kökeni Çin’dir. Bununla birlikte marangozluk için oldukça uygun açık gri ve yumuşak ahşabı nedeniyle, Japonya’da yaygın olarak yetiştirilmiş ve bu ülkeye mâl edilmiştir.

Kavak Ailesi: Söğütgiller Salicaceae

Genel bilgi: Hepimizin yakından tanıdığı kavağın, 30 kadar türü vardır. Latince adı olan Populus halk anlamına gelir. Kuzey Yarım Küre’de dağılmıştır. Ülkemizde en yaygın görülen türü Akkavak Populus alba ve Titrek kavak Populus Tramula’dır.

Boyu: Olgun döneminde 30–35 metre

İklim: Sert ve soğuk kışlara dayanıklıdır.

Toprak: Geçirgen ve verimli

Yapraklar: Üçgen, çıkıntılı, parlak yeşil akkavağın, yaprak arkası gümüşidir.

Öyküsü: Kavak, özellikle Anadolu’da kız çocuk doğduğu zaman bolca dikilir ve evin kızı gelinlik çağa geldiği zamanda çeyiz giderlerini karşılamak üzere kesilirmiş. Titrek kavağın adının nereden geldiğini de aktaralım; bunun için iki rivayet vardır: İlkine göre, Hz. İsa’nın gerildiği çarmıh, kavaktan yapılmış ve bunu fark eden ağaç dehşetten titrediği için bu adı almıştır. Diğer rivayete göreyse, Hz. İsa çarmıha gerilince, kavak ağacı dışındaki tüm ağaçlar yere eğilmiş; o sonsuza dek titreyerek cezalandırılmıştır.

Okaliptüs

Ailesi: Mersingiler Myrtaceae

Genel bilgi: 500 yakın türü vardır. Özellikle bataklık alanları kurutmada kullanılır. Derin kökleri suya erişir ve bu da hızlı büyümesine ve boyunun uzamasına neden olur. Ne var ki küçük bahçeler için pek önerilmez zira suya olan tutkusu diğer bitkilerin gereksinimlerini kısıtlar. Kabukları ve yaprakları tanen (bitkilerde bulunan ve tıpta kullanılan bir madde) açısından zengindir. Antiseptik özelliği olan yağı da, solunum yolları hastalıklarına iyi gelir.

Boyu: 100 metreyi bulanları hatta aşanları vardır.

İklim: Ilıman bölgeleri sever.

Toprak: Verimli ve hafif asitli

Yapraklar: İnce uzun 10–12 santimetre parlak gri yeşil

Öyküsü: Kaptan Cook’un ilk yolculuğunda ona eşlik eden Sir Joseph Banks, Avustralya’da onu çok etkileyen, mavi zamk ağacı diye adlandırdığı ve boyları 100 metreyi bulan dev ağaçlar görür. 1780-1790’da İngiltere ve ardından da Fransa’da ilk filizler yetişir.