Ahmedinejad, Esed'e sırtını dönecek mi?

Suriye'de 16 aydır devam eden şiddet olaylarına çözüm bulamayan Beşşar Esed'e İran'ın yakın gelecekte sırtını dönebileceği iddia edildi. İran'ın bölgede bir Sünni-Şii çatışmasının önüne geçmek için Esed'i kurban edeceği savunuldu.İddiaların sahibi ise Stiftung Wissenschaft und Politik'de İran uzmanı olarak görev yapan Walter Posch.

BM ve Arap Birliği Suriye özel temsilcisi Kofi Annan, geçtiğimiz hafta BM Genel Kurulu'na Suriye konusunda verdiği brifingde, kendi ismini alan Annan barış planının başarıya ulaşma şansının çok az olduğunu söyledi. Annan, 6 maddellik barış planının başarıya ulaşmasının tek şansının BM Güvenlik Konseyi üyeleriyle birlikte bölgedeki güçlü ülkelerin biraraya geleceği bir konferans olduğunu belirtti. Suriye özel temsilcisi Annan'ın bölgesel ülkelerden kastının İran olduğu iddia edildi.

Annan'ın geçtiğimiz hafta BM'deki konuşması öncesinde Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da, Suriye'deki sorunu çözmek için İran ve Türkiye'nin de aralarında bulunduğu bir konferans önerisinde bulunmuştu.

'Rusya İran'ı yanında tutmaya çalışıyor'

Siyasi uzmanlar, Suriye'de 16 ay önce çatışmaların başlamasından bu yana Beşşar Esed'e destek veren Rusya ve İran'ın bu konuda bir ayrışma yaşayabileceklerini belirtiyor. Rusya, Suriye'de bir rejim değişikliğine izin vermeyeceğini, Suriye halkının istemesi halinde Esed'in iktidardan uzaklaştırılabileceğini ve dışardan müdahalelere sıcak bakmadığını her fırsatta dile getiriyor.

Suriye'de 16 aydır devam eden şiddet olaylarının önüne geçemeyen Beşşar Esed konusunda İran'ı ise farklı düşünmeye başladığı savunuldu. İran'ın Suriye'den başlayarak tüm bölgeye yayılan bir Sünni-Şii çatışmasının önüne geçmek için Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'i kurban edeceği ileri sürüldü.

'Hiçbir zaman aşk evliliği yapmamışlardı'

Almanya'nın önemli düşünce kuruluşlarından Stiftung Wissenschaft und Politik'de (Bilim ve Politika Enstitüsü) İran uzmanı olarak görev yapan Walter Posch, tarihten bu yana Suriye ile İran ilişkilerinin "pragmatik" bir zemine oturtulduğunu belirterek, "Şam'da Esed ya da başka biri iktidarda olmuş, bu İran'ın umurunda bile değil" dedi. İran ile Suriye arasında sanıldığı gibi "aşk evliliği" bulunmadığını iddia eden Posch, Tahran'ın bölgede bir Sünni-Şii çatışmasının önüne geçmek için Esed'i kurban edebileceğini söyledi.

'İran'ın korkusu Sünni-Şii Çatışması'

İran'ın Suriye olayına tamamen çıkarları açısından baktığını savunan Posch, "Tahran'ın en büyük endişesi Esed sonrasında Şam'da Sünni bir yönetimin iktidara gelmesi ve bu durumun bölgede Sünni-Şii çatışmasına neden olması. İran şu anda bunu önlemek için pazarlık yapıyor. Yoksa Esad gitmiş ya da kalmış umurunda değil" dedi.

Washington merkezli Middle East Institute uzmanı Alex Vatanka da, İran'ın Esed'e her an sırtını dönebileceğini iddia etti. Vatanka, halkların bölgede demokratik taleplerde bulunduğu bir dönemde Tahran'ın sadece Esed rejimini ayakta tutmak için her şeyi riske edemeyeceğini belirtti.

'Batı'nın bu fikre alışması gerekiyor'

Ancak Batılı ülkelerin Suriye konusunda İran'ı da masaya çağırma fikrine alışmaları için zamana ihtiyaçları olduğu belirtildi. Geçtiğimiz haftalarda İstanbul'da yapılan Suriye toplantısına katılan Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, Suriye konusunda İran'la görüşmeler yapılması durumunda, bunun Tahran'la yapılan nükleer görüşmeleri de etkileyeceği uyarısında bulundu.