AİHM vicdani ret ve 2 dinleme davasında Türkiye'yi mahkûm etti
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), iki ayrı dinleme davasında Türkiye’yi 2 kişiye toplam 20 bin Euro tazminat ödemeye mahkûm etti. AİHM, vicdani retçi Enver Aydemir’i de açtığı davada haklı buldu. Türkiye, Aydemir’e de 18 bin Euro ödeyecek.
AİHM’nin karara bağladığı davalardan biri Ergenekon soruşturmasında yapılan bir telefon dinlemesiyle ilgili olarak açıldı. Ergenekon soruşturmasında 2008’de savcı Hamdi Ünal Karabeyoğlu’nun üzerine kayıtlı 5 telefon, izinler alındıktan sonra üç ay süreyle dinlemeye alındı. Telefonlardan üçünün başkaları tarafından kullanıldığının belirlenmesi üzerine, bunların dinlenilmesine son verildi. Diğer iki telefonun ise dinleme süresi uzatıldı. 2009’da elde edilen verilerin Ergenekon’a destek verildiğini kanıtlayacak düzeyde olmadığı gerekçesiyle dinleme sonlandırıldı. Kayıtlar imha edildi. Adalet Bakanlığı da Karabeyoğlu hakkında açılan disiplin soruşturmasına son verdiğini Mart 2010’da gönderdiği bir mektupla bildirdi.
Karabeyoğlu, aynı yıl içinde konuyu AİHM’ye taşıdı. AİHM dün açıkladığı kararında, davacının demokratik bir toplumda hukukun üstünlüğünün gerektirdiği asgari korumadan faydalandığını, dinlemenin objektif olarak makul bir gerekçe temelinde ve mevcut yasal mevzuata uygun olarak yapıldığını belirtti.
Geç imha edildi
Ancak kararda, telefon dinlemesiyle elde edilen bilgilerin disiplin soruşturmasında kullanılması ve bu verilerin gecikmeli olarak imha edilmesi ihlal olarak değerlendirildi. AİHM, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) ‘özel hayata ve aile hayatına saygı hakkına’ ilişkin 8. maddesini ihlal ettiğine hükmetti. Türkiye, Karabeyoğlu’na 7 bin 500 Euro tazminat ödeyecek. Dinlemeyle ilgili ikinci karar ise İmarbank ile bağlantılı bir soruşturmada avukat Cevat Özel’in telefonunun dinlenmesi nedeniyle açtığı davada alındı. Türkiye, yine AİHS’nin 8. maddesinin ihlali nedeniyle mahkeme masrafları da dahil olmak üzere 12 bin 500 Euro tazminata mahkûm edildi.
‘İşkence ve kötü muamele’
AİHM, vicdani retçi olduğu gerekçesiyle askerlik yapmayı reddeden Enver Aydemir’in açtığı davada Türkiye’nin AİHS’nin işkence ve kötü muameleyi yasaklayan 3’üncü maddesini ihlal ettiğine karar verdi. Aydemir 2007’de zorla askere alınmış, ‘emre itaatsizlik’ nedeniyle hakkında cezai süreç başlatılmıştı. Tutuksuz yargılanırken ‘kaçak’ duruma düştükten sonra 2009’da yakalanan Aydemir’e 2011’de hapis cezası verildi. Türkiye, Aydemir’e de 18 bin Euro tazminat ödeyecek.