Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 1 Mayıs 2008’de yaşanan olaylar nedeniyle 21 kişinin başvurusunu karara bağlayarak Türkiye’yi 162 bin 500 Euro (yaklaşık 525 bin TL) para ceza ödemeye mahkum etti. Başvuruculardan iki kişi işkence ve kötü muamele suçları nedeniyle 10'ar bin Euro tazminat alacak.
Türk Tabipleri Birliği ve İstanbul Tabip Odası’nın 2008 1 Mayıs’ında Şişli Etfal Hastanesi’nin önüne yaptığı toplanma çağrısıyla bir araya gelen kitleye müdahale eden polis, hastanenin, bahçesine, acil servisine ve kantinine gaz bombası atmıştı.
AİHM kararına göre, aralarında dönemin DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi’nin de bulunduğu 17 kişi ve Türk Tabipleri Birliği ile İstanbul Tabip Odası’na 7 bin 500, eyleme katılan iki kişi ise Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 3. maddesi ve 11. maddesinde yer alan hükümler uyarınca hak ihlâli yaşadığı gerekçesiyle 10 bin Euro tazminat alacak.
Koruma kalkanı vurgusu
AİHM ayrıca, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun’la, memur ve kamu görevlileri hakkında soruşturma yapılmasının izne tabii olmasının koruma kalkanı olduğuna vurgu yaparak, dönemin Emniyet Müdürü Celalettin Cerrah ve İstanbul Valisi Muammer Güler’in yargılanmamasına dikkat çekti.
Kararda, polis müdahalesinin ölçüsüzlüğü, eylemcilerin eylem yapacağı yeri seçme hakkı, eyleme katılmayanların da yaşadığı mağduriyete de değinildi.
Hastaneye gaz bombası atılması kınandı
AİHM'in kararında, hastaneye gaz bombası atılmasını kınanarak, şu ifadelere yer verildi:
"AİHM bilhassa TTB’nin durduğu yerde Şişli Etfal hastanesi avlusuna lakrimojen gaz bombaları atılmasının kınanmış olduğunu hatırlatmaktadır. AİHM özellikle göstericiler ve sadece bir hastanenin avlusunda bulunan kişiler arasında hiçbir ayrım gözetmeyen kör bir güçle sivil halka karşı kaygı verici bir kullanımın sözkonusu olduğunu düşünmektedir"
DİSK ve KESK'in başvurusu da haklı bulunmuştu
AİHM, 1 Mayıs 2008’deki olaylarla ilgili DİSK ve KESK’in de başvurusunu kabul ederek, Türkiye’yi haksız bulmuştu. AİHM, 1 Mayıs törenlerine katılan göstericilere karşı polisin gaz bombaları ve basınçlı suyla müdahalesini aşırı ve orantısız bularak, Ankara'nın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin toplantı ve örgütlenme özgürlüğüyle ilgili 11'inci maddesini ihlal ettiğine hükmetmişti.
İki kişinin alacağı 10'ar bin Euro tazminata konu olan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi maddeleri şöyle:
AİHS 3. Madde: Hiç kimse işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya işleme tabi tutulamaz.
AİHS 11. madde: - Herkes asayişi bozmayan toplantılar yapmak, dernek kurmak, ayrıca çıkarlarını korumak için başkalarıyla birlikte sendikalar kurmak ve sendikalara katılmak haklarına sahiptir.
- Bu hakların kullanılması, demokratik bir toplumda zorunlu tedbirler niteliğinde olarak, ulusal güvenliğin, kamu emniyetinin korunması, kamu düzeninin sağlanması ve suç işlenmesinin önlenmesi, sağlığın veya ahlakın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması amaçlarıyla ve ancak yasayla sınırlanabilir. Bu madde, bu haklarýn kullanılmasında silahlı kuvvetler, kolluk mensupları veya devletin idare mekanizmasında görevli olanlar hakkında meşru sınırlamalar konmasına engel değildir