AİHM'den Türkiye'ye 'Kıbrıs çıkarması' tazminatı geliyor

Türkiye’nin, 1974’teki Kıbrıs harekâtı nedeniyle Rum Yönetimine rekor tazminat ödemekle cezalandırılacağı iddia edildi.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Kıbrıs'ta taraflar arasında müzakerelerin gidişatını etkileyebilecek önemli bir karar açıklamaya hazırlanıyor.

Kayhan Karaca’nın ntvmsnbc’deki haberine göre, değişik kaynaklar tazminat miktarının yüz milyonlarca Euro'yu bulabileceğini belirtiyor. Karar bu yönde çıkarsa Türkiye Strasbourg Mahkemesi tarafından devletlerarası bir davada ilk defa tazminat ödemekle cezalandırılmış olacak.

Mahkeme, Kıbrıs Rum Yönetimi'nin Türkiye'ye karşı 1994 yılında açtığı devletlerarası davanın tazminata ilişkin bölümüyle ilgili kararını bugün Strasbourg'da düzenlenecek bir duruşmayla açıklayacak.

Rum Yönetimi, Türkiye'nin 1974'te Kuzey Kıbrıs'a gerçekleştirdiği askeri harekât sonrası kaybolan Kıbrıslı Rumlar, yerlerinden edilmiş kişilerin ikametgâh, mülkiyet ve seçim yapabilme hakları, Kuzey Kıbrıs'taki Rumların yaşam koşulları ve Kuzey Kıbrıs'ta yaşayan Kıbrıslı Türkler ve Çingenelerin durumlarını gerekçe göstererek 22 Kasım 1994 tarihinde Strasbourg Mahkemesi'ne başvurmuştu.

Başvuruda, 1974 harekâtıyla Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin birçok maddesinin sürekli olarak ihlal edildiği savunulmuştu. Rum Yönetimi tarafından AİHM'ye sunulan belgelerde 1974 sonrası 1491 Rumun hala kayıp olduğu, 211 bin Rumun da yerlerinde edildiği belirtmişti.

Başvuru 1996 yılında Mahkeme tarafından kabul edilebilir bulunmuş, 2001 yılında karara bağlanmıştı. Rumların tezlerinin çoğunun haklı bulan AİHM, 10 Mayıs 2001 tarihinde açıkladığı kararda, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 11 değişik maddesinin 14 noktada ihlal edildiğine hükmetmişti.

Karara gerekçe olarak adanın kuzeyinin Türkiye'nin denetiminde olması gösterilmişti. AİHM, kararın maddi ve manevi tazminata ilişkin bölümünü ise ileri bir tarihe ertelediğini duyurmuştu.

Rum Yönetimi kararın tazminata ilişkin bölümü hakkında 2011 yılında AİHM'ye yeni bir başvuruda bulunmuştu.

Rum Yönetimi daha önce 1974, 1975 ve 1977 yıllarında Ankara'ya karşı 3 devletlerarası dava daha açmış, ancak bu davalar rapor ve ara karar alınarak tazminata hükmedilmeden sonuçlanmıştı.