Aile hekimleri, seyyar sandıklarda oy kullanabilmesi için 294 bin yatağa bağımlı seçmeni belirleyecek
Sağlık Bakanlığı aile hekimlerinden, 24 Haziran’da yapılacak seçimlerde yatağa bağımlı hastaların seyyar sandıklarda oy kullanabilmeleri için rapor düzenlemelerini istedi. Bakanlık 294 bin kişiye rapor verilmesini ama diğer 1 milyona yakın ağır engelli raporlulardan da talep olursa rapor verilmesini istiyor. Aile hekimleri listede yer almamakla birlikte yatağa bağlı olduğunu bildikleri diğer kayıtlı hastalar için de rapor düzenleyebilecekler.
Hürriyet'ten Mesude Erşan'ın haberine göre, oy kullanabilecek durumda olan engelliler, 2014 yılından bu yana Sağlık Bakanlığı Evde Sağlık Hizmetleri ekipleri tarafından evlerinden alınıp seçim sandıklarına taşınıyordu. Mart ayında yapılan kanun değişikliğiyle hastalığı ya da engeli nedeniyle yatağa bağımlı olanların evlerinde seyyar sandıklarda oy kullanmalarının yolu açılmıştı. Bunun üzerine Yüksek Seçim Kurulu genelge yayımlayarak bu durumda olanların, bir yakınının seyyar sandık kurulu talep formu ve sağlık raporuyla başvuru yapmasını istemişti. Sağlık Bakanlığı bunun üzerine 30 Nisan Pazartesi günü sağlık raporu düzenlenmesine ilişkin genelge yayınlayarak bu görevi aile hekimlerine verdi. Genelgeyle aile hekimlerinden kendilerine kayıtlı kişileri hızla gözden geçirmeleri ve bu haktan yararlanabileceklerin ‘mevcut’ durumuna veya geçerli sağlık kurulu raporuna göre değerlendirme yaparak ‘Yatağa Bağımlı Kişiler İçin Durum Bildirir Tek Hekim Sağlık Raporu’ hazırlamaları istendi. Bakanlığın genelgeye ek olarak yine aile hekimlerine yolladığı yazıya göre, halen kayıtlarında yaklaşık 1 milyon civarında ağır engelli ibaresi bulunan sağlık raporlu vatandaş bulunuyor. Bu rakama rapor için başvurmamış ve geçici (hastalığı) sebeplerle yatağa bağımlı olanlar dahil değil. Bununla birlikte ağır engelli raporu bulunan tüm vatandaşlar da kanunun ilgili hükmünde ifade edildiği gibi yatağa bağımlı değil. Bununla birlikte ağır engelli raporu bulunan tüm vatandaşlar arasında da oy kullanma hakkı bulunmayan (hükümlü, akıl hastası, vesayet altında bulunanlar vb.) var. Aile hekimlerinin işlerini kolaylaştırmak için ağır engelli olması nedeniyle Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından kayıt altına alınanlardan evde sağlık hizmetinden yararlanan toplam 294 bin kişinin listesi ulaştırıldı.Genelgede sürenin kısıtlılığı nedeniyle hekimlerin kanun kapsamında yer alanlar için daha önce rapor alma şartı da aramaması gerektiği vurgulandı.
"Bu süre içerisinde tamamlanamaz"
Uygulama aile hekimleri arasında soru işaretlerine yol açtı. Bazı aile hekimlerinin görüşleri şöyle: “Engelli sağlık raporları ile ilgili yönetmelik var. Yönetmelik uyarınca sağlık kurulları standart kriterler doğrultusunda karar veriyorlar. Mesela kişi Hawking gibi ALS hastasıdır, boyundan aşağı hiçbir uzvunu hareket ettiremiyor, ancak bilişsel yetenekleri çok ileri. İşte bu kişi için eve sandık gelmeli. Öte yandan kişi yaşlı, işitme-görme yetisi azalmış, dünyadaki gelişmelerden uzak, evden dışarı çıkamıyor, yaşlılığa bağlı kaslarında zayıflık var. Bu kişiye de sandık gidecek, yakınları ne derse oraya mühür basacak. Ortada kriter olmadığı için aile hekimi mecburen herkese rapor verecek. İşte bu nedenle gerçek sayıyı şimdiden tespit etmek çok zor.” “Alzheimer hastası olup herhangi bir vesayet makamına bildirilmemiş birinin yakını bize gelirse ne yapacağız?” “Bize verdikleri süre kısa, tamamlanamaz. Yollanan liste ise tutarsız. Benim listemde 6 yatağa bağımlı hastam var. Ama ikisi bana ayakta gelebiliyor.” “Uygulamadan faydalanabilecek kişilerin taşımaları gereken sağlık şartlarla ilgili hiçbir kriter sunulmadı.”