Akıllı pasaportlarda kafa karışıklığı devam ediyor

T24 - 14.5 milyon euro bedelli akıllı pasaport projesindeki zihin karışıklığı büyüyor. Proje sadece 72 milyon vatandaşın her birini tek tek ilgilendirmiyor. Akıllı pasaport; terörle mücadele, uluslararası güvenlik, bütçe kaynakları, B'ye uyum gibi önemli alanları kavrıyor. Kafa karışıklığında, devletin iki ciddi kuruluşunun kısa arayla yaptığı iki açıklamadaki çelişkilerin payı büyük. Biri 8; diğeri 13 Temmuz tarihli açıklamaları alt alta okuyup meseleyi kavrayabilene aşk olsun... Darphane Genel Müdürlüğü; Malezyalı IRIS ve Türk ortağı Kunt'u kastederek 'İşi sorunsuz tamamlamıştır' derken; İçişleri Bakanlığı, 'Testlerimizden geçemediler. Sözleşmeyi feshettik. Ceza verdik. İhale yasağı getirdik' dedi.  CHP Konya Milletvekili Atilla Kart da açıklamaların ardından, iki kurumun yöneticileri ve bağlı bakanları hakkında 'ihaleye fesat karıştırıldığı' iddiasıyla suç duyurusunda bulundu.***Bugün yargıya taşınan ve uluslararası yükümlülüklere rağmen, zamanında geçemediğimiz çipli pasaporttaki tartışmalı ihalenin geçmişi, 2006 başına gidiyor. Darphane yönetimi, ihaledeki soru işaretleri nedeniyle izleyip o sıra çalıştığım gazeteye yazdığım haberlere tekzip göndermişti.Zaman, gerçekler ve haklılık ilişkisinden söz etmek, bu yazının sınırlarını aşar. Onun yerine taze haber verelim:  Bozuk kapaklara ödenen para Malezya borsasından çıktıDarphane ile İçişleri açıklamalarında, devletin  IRIS-Kunt firmasına ne kadar ödediğine dair  bilgi yoktu...İşte bu önemli bilgiyle birlikte, bazı ayrıntılar Malezya borsasından çıktı...Çipli pasaport ihalesini, yerli ortağı Kunt'la beraber kazanan IRIS Technology, hisseleri Malezya borsasında işlem gören bir şirket. Halka açık bütün şirketler gibi, IRIS'in de yayımladığı her bilginin doğru olması yasal bir zorunluluk. IRIS, geçen ay, yatırımcıları için bir sirküler yayımladı. Buradaki bazı bilgiler, İçişleri Bakanlığı'nın 13 Temmuz tarihli açıklamasıyla tutarlı. Yeni bilgiler ise şunlar:- Çipli pasaport ihalesini kazanan IRIS-Kunt ortaklığına, akıllı pasaport kapağı üretimi için 'ilk parti' olarak 6 milyon 195 bin lira ödenmiş. - Emniyet, 14 Eylül'de sözleşmeyi iptal edip parayı geri istemiş. Karşılığında da  testlerden geçmeyen yazılım programı ve bütün dokümanları IRIS-Kunt'a geri vermeyi önermiş. - Para geri ödenmeyince Emniyet, IRIS-Kunt'un 2007 tarihli 5 milyon TL'lik teminat mektubunu mahkeme kararıyla nakde çevirtmiş. (İçişleri açıklamasında, Maliye'ye irad kaydedilmesi istediğini duyurduğu tutar da bu olmalı) -  IRIS-Kunt, karşı dava açarak, teminata konu 5 milyon TL'yi geri istemiş. 10 Haziran itibarıyla davanın ikinci duruşması görülmüş... IRIS-Kunt avukatları, İçişleri Bakanlığı talebinin reddedileceği beklentisi içindeymiş.Bu bilgilerden yola çıktığımızda devlet, kullanamadığı ve depolarda bekleyen 'akılsız' kapaklar için IRIS-Kunt'tan hala 1 milyon liranın üzerinde alacaklı görünüyor...Tüm bu gelişmeler olurken, Darphane Genel Müdürü Ahmet Büyükkaymaz'ın 'Firma işi sorunsuz olarak tamamlamıştır' sözünün anlamını çözemiyoruz.O açıklamada ayrıca Darphane'nin sadece 'kıymetli evrak' faslından 'defter' basmakla görevli olduğu, verilerin elektronik ortamda kişiselleştirilmesi  işini Emniyet'in yaptığına dair açıklama da var ki, o da dayanaksız görünüyor.  Kaldı ki, IRIS'in web sitesinde halaa erişilebilen 15 Ağustos 2007 tarihli duyuruda; Türk hükümetiyle yapılan anlaşmanın, akıllı pasaport sistemlerini altyapı çözümleri, e-pasaport kişiselleştirilmesi ekipmanından söz ediliyor.IRIS'in Türkiye macerası Bangladeş'te tartışıldıİRİS'İin Türkiye macerası, Bangladeş'te de tartışıldı. Lübnan'da İngilizce yayımlanan The Daily Star gazetesinin 10 Aralık 2009 tarihli on-line versiyonu; Bangladeş'teki çipli pasaport ihalesinde, IRIS'in hükümet nezdinde güvenilmez bir izlenim bıraktığı, firmanın Türkiye'de de pasaportları teslim edemeyip mahkemelik olduğunu yazdı. Bunun üzerine IRIS, 'O IRIS biz değiliz, kardeş şirketimiz' diye açıklama yapıyor. IRIS'in yukarıda anlattığımız borsa sirkülerinde ise Türkiye'de ihaleye giren IRIS Technology Berhad'ın hisselerinin tamamının IRIS kontrolünde olduğu belirtiliyor.(Çiğdem Toker - Akşam)