"AKM'yi yıkacağım' demek anayasal suç"
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın "AKM projesi bitti, yıkıp yeniden çok güzel bir eseri İstanbul'a kazandıracağız" açıklamasına tepki geldi. İstanbul Mimarlar Odası Başkanı Sami Yılmaztürk, "Yargının 'yıkılamaz' kararı varken 'Yıkacağım' demek anayasal suçtur" değerlendirmesinde bulundu.
2008’de “tadilat” nedeniyle kapatılan ve çürümeye terk edilen AKM yine yıkım gerekçesiyle gündeme geldi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, AKM’nin yıkılacağını ve yerine yeni, ihtişamlı bir opera binası yapacaklarını duyurdu. AKM’yi “sağlıksız ve kesinlikle çirkin yapı” olarak niteleyen Erdoğan, AKM’nin yeni projesinin çizildiğini ve mimarlarının da Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nin mimarları olduğunu belirtti.
Cumhuriyet gazetesinden Ceren Çıplak'ın haberine göre, mimarlar ve sanat dünyasından gelen tepkiler şöyle:
Eyüp Muhcu (Mimarlar Odası Genel başkanı): Erdoğan’ın AKM’yi iki nedenle gündeme getirdiğini düşünüyorum. Erdoğan, AKM’yi Cumhuriyetin simgelerine ve kültürel değerlerine karşı yürüttüğü operasyonların devamı olarak gündemde tutmaktadır. Referandumdan sonra yeniden gerilimden medet ummakta, Cumhuriyet mirasları ve yurttaşların inançları üzerine gerilim ve çatışma politikası sürdürmektedir.
Sami Yılmaztürk (Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı): Türkiye’de hukuk devleti bizzat Tayyip Erdoğan tarafından yıkılmıştır. AKM, Cumhuriyet dönemi modern mimarlık örneği ve 1. derece kültür varlığı olarak tescillenmiş bir yapıdır. Gezi Parkı, Cumhuriyet Meydanı ve AKM’nin bir bütün olarak korunmasına ilişkin bir koruma kurulu kararı vardır. AKM’nin yıkılarak yapılmasına ilişkin daha önce alınan karar yargıya taşınmış ve yargı yıkılmadan korunmasına karar vermiştir. Buna rağmen AKM yıkıma terk edilmiştir. Yıkımına karşı yargı kararı varken ‘yıkacağım’ demek anayasal bir suçtur. Daha önce de AKM’nin çürümeye terk edilmesinden sorumlu olanlar hakkında suç duyurusunda bulunmuştuk ama işleme konmuyor. AKM bir Cumhuriyet projesidir. Cumhuriyet yeni kurulduğu zaman Gezi Parkı, Cumhuriyet Meydanı ve AKM modern bir Türkiye hedefiyle İstanbul’a atılmış bir imzadır. Şimdi bu proje tek tek yok edilmeye çalışılıyor. Amaç modern Türkiye’nin yok edilmesidir.
"Ülkeyi koruyamadık ki"
Levent Üzümcü: Ülkeyi koruyamadık ki AKM’yi koruyalım. Her alanda müthiş bir baskı var. Muhalif her görüşe inen bir demir yumruktan ve karşı görüşe saygısı olmayan bir güruhtan bahsediyoruz. Kinle, hırsla, nefretle yoğrulmuş bir güruh. Opera binası yapmanın temel şartı budur; kin, hırs ve nefret.
Bedri Baykam (Uluslararası Plastik Sanatçılar Derneği (UPSD) Türkiye Başkanı, sanatçı): Bu hükümete sormak lazım, 15 yıldır kaç tane modern ve çağdaş sanat müzesi yaptınız? Yapmadığınız gibi var olan AKM’yi yok ettiniz, birçok sanat galerisini kapattınız, tiyatroların bütçelerini kestiniz. Şimdi bütün bunların üstüne bir de sanata çok önem veriliyormuş gibi Taksim’e yapılacak opera binasını anlatıyor Sayın Cumhurbaşkanı. AKM’yi bırakın yerinde, buyrun gidip İstanbul’un herhangi başka bir yerinde o çok övdüğünüz opera binası projenizi yaşama geçirin. Paris’te Bastille’de yeni opera binası yapıldı diye Opera Meydanı’ndaki eski opera binasını yıktılar mı? İstanbul gibi bir metropolde yalnız bir tane mi büyük opera binası olması lazım? Taksim’den AKM’yi kaldırma çabasının arkasında bu mu var?
Orhan Aydın (Sanatçılar Girişimi sözcüsü): Biz yıllarca AKM’nin restore edilip hayata katılmasını beklerken, “AKM yıkılacaksa bırakın alkıştan yıkılsın” derken şimdi devletin en tepesinden dozerlerle yıkılacağı bilgisi geliyor. Bu durum ülkenin ortak aklına, kent kültürüne açık bir saldırıdır.
AKMbu hale geldi
2010 yılında aldıkları ihale ile AKM’nin güçlendirme ve renovasyon projesinden sorumlu olan Taca İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Tayyar Akkurt, dün AKM’nin önünde basın mensuplarına açıklamada bulundu. Basına fotoğraflar dağıtan Akkurt, AKM’nin deprem yönetmeliğine uygun yapılmadığını, yapının çürüdüğünü ve yıkılıp yeniden yapılması gerektiğini söyledi.