AKP, kendi kurduğu '28 Şubat Alt Komisyonuna' üye vermedi; 16 ay boyunca çalışma yapılamadı
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’nun 9 Haziran 2016 tarihindeki toplantısında AKP’lilerin önergesiyle kurulan “28 Şubat Sürecinde Gerçekleşen Hak İhlalleri ve Mağduriyetlerin İncelenmesi Alt Komisyonu”, aradan geçen 16 aylık sürede iktidar partisinin üye vermemesi sebebiyle çalışmalarına başlayamadı. TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Başkanlığı'na seçilen AKP Elazığ Milletvekili Ömer Serdar’ın, kendi partisinin talebiyle kurulan ve yine onun üye göndermemesi sebebiyle çalışmayan alt komisyon hakkında nasıl bir karar vereceği merak konusu.
28 Şubat sürecinde yaşanan hak ihlalleri ve mağduriyetlerin incelenmesi amacı taşıyan alt komisyon, 9 Haziran 2016 toplantısında AKP’li Başkanvekili İstanbul Milletvekili Fatma Benli’nin, “28 Şubat sürecinde gerçekleşen hak ihlalleri ve mağduriyetlerin giderilmesi konusunda alt komisyon kurulmasına ilişkin” önergesinin oy birliği ile kabul edilmesinin ardından kuruldu. Ancak alt komisyon, iktidar partisinin üye vermemesi sebebiyle 16 aydır herhangi bir çalışma gerçekleştirmedi.
AKP’li Benli, o gün tutanaklara giren konuşmasında, kendisine ve bizzat İnsan Hakları Komisyonu'na çok fazla başvuru geldiğine dikkat çekmiş ve “Alt komisyon teklifinde bulunma sebebimiz de aslında devam eden etkilere yönelik” demişti. Benli’nin önergesinde alt komisyonun amacına dair şu ifadelere yer verilmişti:
“28 Şubat 1997 tarihinde, MGK tarafından alınan kararlar neticesi yaşanan ve kısaca “28 Şubat süreci” olarak adlandırılan süreç, günümüzde ulusal ve uluslararası camiada kesin olarak kabul edildiği üzere, binlerce insanın eğitim, çalışma, din ve vicdan hürriyeti ve siyasal yaşama katılım haklarını hukuka aykırı olarak engellemiştir. Bu suretle, iktidar ve muhalefet partilerinin tamamının ortak önergesiyle, ülkenin en hayati meselesi olan darbeler Meclis araştırma komisyonu vesilesiyle araştırılmıştır. Meclis Araştırma Komisyonunda 28 Şubat darbesi ayrıca ele alınmış ve 28 Şubat sürecinin gayrihukuki bir darbe olduğu tespit edilmiştir.
Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonundan, Meclis araştırma raporunda inceleme konusu yapılmayan 28 Şubat sürecinin neden olduğu hak ihlalleri ve devam eden etkilerin tespiti ile giderilmelerine yönelik çözüm önerisinin sunulması için alt komisyon kurulmasını teklif etmekteyiz. Uzun süre devam bir sürecin olumsuz etkilerinin halen devam ediyor olması, bu konuda yeni bir alt komisyon kurulması zaruretini ortaya koymaktadır.
Zira, 28 Şubat, dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in 28 Nisan 2007 tarihinde ifade ettiği üzere bir süreçtir. Uygulayıcılarının "Bin yıl sürecek." diyerek ifade ettiği süreç çok uzun süre devam ettiğinden, binlerce kadının hayatında olumsuz etkilere sebebiyet vermiştir. 28 Şubat sürecinde, üniversite öğrencileri, memurlar kadar, ekonomiden siyaset, sivil toplumdan iş dünyasına kadar pek çok toplum kesimleri mağdur edilmiş, açık zulümlere maruz bırakılmıştır. Zira, Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Kaldırılması Komitesinin (CEDAW) aldığı kararlar, Türkiye'nin demokratikleşmesi paralelinde idari makamlarının uygulama değişikliği ve yüksek yargı içtihatlarının değiştirilmesiyle, başörtüsü yasakları kaldırılmıştır. YAŞ'zedelerin mağduriyetinin giderilmesine yönelik yasa çıkartılmasıyla, devam eden hak ihlalleri genel olarak sonlandırmıştır.
Meclis komisyonu araştırma raporunda ifade edildiği üzere, 14 Aralık 2010 tarihli yazıyla, 406 sayılı, 28 Şubat 1997 tarih, 40 sayılı MGK kararları çerçevesinde Başbakanlık tarafından çıkartılan genelge, direktif, eylem planı, yönerge, talimat ve olurları yürürlükten kaldırılmıştır. Akabinde darbe sürecinin neden olduğu hak ihlalleri sona erdirilmiş, çıkartılan memurların iadesi, çalışmadıkları sürenin hizmet puanından sayılması, istifa edenlerin atanmasına yönelik değişik zamanlı torba yasalar çıkartılmıştır.
Ancak yasağın uygulandığı on seneyi aşkın bir süre içinde gerçekleşen mağduriyetler ve devam eden etkilerinin giderilmesine yönelik bir çalışma yapılmamıştır. Darbe planının yürürlükte olduğu süreçte mağdur edilenlerin zararları tazmin edilmemiştir. Ayrıca, Meclis araştırma raporunda 1997-2010 aralığındaki hak ihlallerinin tespitine yönelik bir çalışma gerçekleşmemiştir. Şu an bu yönde çok fazla talep bulunmaktadır. Türkiye'nin ileri demokrasiye ulaşma yolu, darbeci ve vesayetçi anlayıştan kurtulmasından geçmektedir. Raporda sadece vakıalar açıklanmış olup, darbeden etkilenen kişilere sadece örnekler bazında yer verilmiştir. Mağduriyetlerin giderilmesine yönelik çözüm önerileri sunulmamıştır. Bu durum yeni bir çalışma yapılmasını gerektirmektedir.
Bu noktada araştırma raporunda yer almayan 28 Şubat müdahalesinin neden olduğu mağduriyetler ve devam eden etkilerinin araştırılarak, çözüm önerilerinin sunulması önem arz etmektedir. Bu nedenle, Komisyonumuzda alt komisyon kurulması talebimizi saygılarımla bilgilerinize arz ederiz."