CHP İsanbul Milletvekili Mahmut Tanal, Mardin'de çiftçinin sayacının kontrol edilmeden elektrik faturaları kesildiğini ileri sürerken, AKP Mardin Milletvekili Orhan Miroğlu ise yatırım açısından yaşanan hareketliliğe dikkat çekerek, “Bütün bakanlıklarımız çok faal bir şekilde sahadalar. Ve her gün onlarca toplantı gerçekleşiyor. Bunu bölgedeki özgürlük havasının teneffüs edilmesine borçluyuz” dedi. Peki rakamlar ne diyor; Mardin'de olumlu bir hava var mı, yok mu?
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve hükümet kanadından erken seçim olmayacağına ilişkin açıklamalar gelse de iktidar partisi AKP, CHP, MHP ve HDP her türlü olasılığa karşı hazırlık yapıyor. Ancak, yerel seçim çalışmaları AKP ile muhalefet arasında madalyonun önü ve arkası gibi. CHP, İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal Başkanlığı’nda gittiği Mardin’den, “Çiftçinin sayacını kontrol etmeden elektrik faturaları kesiliyor. Bir dakika içerisinde köydeki uzak mesafeli evlere nasıl aynı anda fatura kesilebiliyor” tespitlerinde bulundu. İktidar kanadı ise bölgedeki olumlu hava olduğunu söylüyor. AKP Mardin Milletvekili Orhan Miroğlu, önceki gün Mardin’de yapılan “Ulusal Kırsal Ağ Tanıtım” toplantısında, yatırım açısından yaşanajn hareketliliğe dikkat çekerek, “Bütün bakanlıklarımız çok faal bir şekilde sahadalar. Ve her gün onlarca toplantı gerçekleşiyor. Bunu bölgedeki özgürlük havasının teneffüs edilmesine borçluyuz” dedi.
Siyasetin yaklaşımı bir kenarda tutulduğunda gerçek Mardin sorusuna eğitim rakamları yanıt veriyor. Mardin özeline bakıldığında zorunlu eğitimin 12 yıl olmasına rağmen Türkiye ortalaması yüzde 82,54 olan lise düzeyinde okullaşma oranı yüzde 66,71. Mardin’de her 10 öğrenciden 4’ü zorunlu olmasına rağmen liseye gitmiyor. Yapılan hesaplamalara dayalı olarak lise düzeyinde yaklaşık 35bin 031 öğrencinin okullaşamadığına yer veriliyor.
CHP İstanbul Milletvekili Avukat Mahmut Tanal Başkanlığında İzmir Milletvekilleri Tacettin Bayır, Mustafa Balbay, Balıkesir Milletvekili Ahmet Akın ve Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi geçtiğimiz haftalarda çıkarma yaptıkları Mardin’den, “Çiftçilerin isyanlarından anladığımız Mardin’in nedenini bilmediğimiz bir şekilde cezalandırıldığıdır. Bu ülkenin vatandaşına hırsız muamelesi yapan iktidar Mardinlilerin de bu ülkenin vatandaşı olduğunu unutmasın. Mardinli çiftçi, en az Cumhurbaşkanı kadar bu ülkenin vatandaşıdır” tespitiyle döndü.
CHP’li Tanal, açıklamasında, “Toprağını ekip biçmekten başka çaresi olmayan çiftçiye tarlaları sat borcunu öde diyen bir hükümetle karşı karşıyayız. Peki, çiftçinin neden borcu var? Çiftçimin sayacını kontrol etmeden elektrik faturaları kesiliyor. Birbirine kilometrelerce uzaklıktaki sayaçlara aynı dakika içinde faturalar kesiliyor. Bir dakika içerisinde köydeki uzak mesafeli evlere nasıl aynı anda fatura kesilebiliyor? Hâlbuki araları en yakını 2 kilometre, bu durum bile gelip bizzat kontrol etmeden fatura kesildiğini gösteriyor. Bir başka bir sorun, çiftçiye gelip sayaç takıyorlar ama aboneliğini aynı gün yapmayıp ileri bir tarihe atıyorlar. Haftalarca, aylarca abonelik yapılmıyor”
CHP Genel Başkan Başdanışmanı ve Balıkesir Milletvekili Ahmet Akın da, heyetle birlikte elektrik kesintisini yerinde incelemiş ve ““Enerji Bakanı buraya gelip bu sorunu çözmek zorundadır. AKP nerede bir sorun varsa oradan kaçıyor. Bunun en güzel örneği de bu işte burası, burada büyük bir sorun var. Borcu olanın da olmayanın da elektriği kesilmiş. Borcu olmayanın ne günahı var? Adamın elektriği kesik borcunu nasıl ödeyecek, suyu kesildikten sonra üretim nasıl olacak” diye sormuştu.
CHP’nin elektrik kesintileri nedeniyle Başbakan Binali Yıldırım’ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesi şöyle:
- Sayacını tamire götürdüğü için sayacı olmayan köylüye 46 bin lira kaçak elektrik faturası kesildiği bilgisi doğru mudur? Doğru ise sayacı olmayan bir yere elektrik faturası nasıl kesildi?
- Bu faturayı kesen yetkililer hakkında işlem yapıldı mı? Yapılmadı ise neden yapılmadı? Ne zaman harekete geçilecek?
- Elektriği kesilen köylülere elektriğinin kesildiğini bildirir belge verilmediği doğru mudur? Doğru ise yapılan uygulamanın amacı nedir?
- Kaçak elektrik kullanmadığı halde kaçak elektrik faturası kesilen sayaçlar olduğu bilgisi doğru mudur? Doğru ise yapılan yanlışlığı nasıl telafi edeceksiniz? Çiftçinin mağduriyeti nasıl giderilecek?
- Cumhurbaşkanı’nın Mardin mitingi öncesi kesik olan elektrikler, Cumhurbaşkanının Mardin mitingi olduğu esnada verilmiş, miting sonrası tekrar kesintiye uğratılmıştır? Bunu nedeni nedir?
- Mardin’in elektrik sorunu Cumhurbaşkanı da dâhil olmak üzere bölgeye gelen siyasiler tarafından biliniyorken neden harekete geçilmiyor?
- Tarımda yabancı ülkelerdenithalat yapılabilmek adına tarım politikaları sekteye mi uğratılmak isteniyor
HDP Mardin il örgütü de geçtiğimiz haftalarda, Kızıltepe ilçesinde Dicle Elektrik A.Ş. (DEDAŞ) tarafından gerçekleştirilen elektrik kesintilerinden dolayı zarar gören çiftçileri ziyaret etmişti. HDP Mardin Milletvekili Ali Atalan ve Batman Milletvekili Mehmet Ali Aslan ve HDP Mardin İl Eşbaşkanı Eylem Amak’ın da bulunduğu heyet, Kızıltepe Hububatçılar Sitesi’nde ve Kızıltepe Muhtarlar Derneği'nde gerçekleştirdikleri ziyarette, esnafın yaşadıkları sorunları dinlemiş ve not almıştı.
HDP’li Atalan, çiftçinin zararının çok büyük rakamlara ulaştığına dikkat çekmişti. Ali Atalan, daha önce de TBMM’de Mardin’in Kızıltepe ilçesine bağlı köylerde 18 Mart 2018’den itibaren toplu enerji kesintileri yaşandığına dikkat çekerek, “Kesintilerden önce DEDAŞ tarafından yapılan bilgilendirmede, günlük 16 saat kesinti yapılacağı ve 8 saat enerji verileceği söylenmiş olmasına rağmen, sadece geceleri ortalama 2 saat kadar enerji verildiği için, içme suyu ihtiyacı başta olmak üzere günlük ihtiyaçlar karşılanamaz duruma gelmiştir. Bölge çiftçileri de, tarlalarını sulayamadıkları için ekinlerinin kuruyacağını, ekinleri kuruduğu takdirde çiftçilerin ciddi bir borç batağına ve iflasa sürükleneceğinin kaçınılmaz olduğunu ifade etmiştirler” açıklaması yapmıştı.
Mardin Arena internet sitesi 7 Nisan 2018 günü “Mardin’de 31 projeye 18,5 milyon lira destek verilecek” haberi yayınladı. IPARD programı kapsamında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Ulusal Kırsal Ağ Tanıtım” Toplantısı Mardin’de yapılan toplantı haberini veren internet sitesinde AKP’lilerin bölgedeki olumlu havaya dikkat çektiklerini yansıttı.
Toplantıda, CHP ve HDP’nin üzerine bastığı elektrik kesintisinden çiftçi, köylü mağduriyetine ve katlanarak büyüyen çiftçi borcu gibi sorunlara değinilmediği dikkat çekiyor.
Haberde, AKP Mardin Milletvekili Orhan Miroğlu, “ Kırsalda bu türden projeleri geliştirmeyi bırakalım herhalde 2 yıl öncesine doğru gittiğimiz zaman siyaset kurumu olarak bile bazı yerlere giremez haldeydik. Ama bugün çok şükür bunu geride bıraktık. Güvenlik politikamız çok güzel sonuç verdi. Ve şimdi artık hakikaten her şeyi yeniden düşünmek ve inşa etmekle karşı karşıyayız. Yani o şiddet, terör ortamı sona erdi. Halk ile aramıza örülen duvarlar büyük çabalar ve fedakarlıklar sonucu çok şükür yıkıldı” diyor.
Sitede yer alan haber şöyle:
Bölgede yatırım açısında büyük bir hareketliliğin olduğunu altını çizen AK Parti Mardin Milletvekili Orhan Miroğlu, “Bölgede hakkeden olağanüstü bir hareketlilik var. Bütün bakanlıklarımız çok faal bir şekilde sahadalar. Ve her gün onlarca toplantı gerçekleşiyor. Bunu bölgedeki özgürlük havasının teneffüs edilmesine borçluyuz. Ve bunu bu uğurda hayatını burada kaybeden, hayatını feda eden şehitlerimize borçluyuz. Bunu her zaman söylüyoruz. Şehitlerimizi yine minnetle anıyorum. Kırsalda bu türden projeleri geliştirmeyi bırakalım herhalde 2 yıl öncesine doğru gittiğimiz zaman siyaset kurumu olarak bile bazı yerlere giremez haldeydik. Ama bugün çok şükür bunu geride bıraktık. Güvenlik politikamız çok güzel sonuç verdi. Ve şimdi artık hakikaten her şeyi yeniden düşünmek ve inşa etmekle karşı karşıyayız. Yani o şiddet, terör ortamı sona erdi. Halk ile aramıza örülen duvarlar büyük çabalar ve fedakarlıklar sonucu çok şükür yıkıldı. Ve şimdi Mardin, Diyarbakır ve bölge halkı ile baş başayız. İmkanlarımız çok güçlü. Suriye’deki ve Irak’taki gelişmelere baktığımız zaman hatta orta gelişmişlikte olan devletlerin bile yatırım programlarına baktığımız zaman Türkiye Cumhuriyeti devletinin bugün başta Doğu, Güneydoğu olmak üzere çok şükür geliştirdiği projeler devasa projeler. Bakıyoruz 17-18 bin nüfuslu bir ilçemizde 200 milyonlu rakamlardan bahsediyoruz. Tabi bu çerçevede Avrupa Birliği destekli projelerde son derece önemli. Ancak maalesef bu projelerin kullanımı konusunda bazı problemler yaşıyoruz. Projelerde kullanılmak üzere gelen kaynakların büyük bir bölümü geri dönüyor. Eğitimli gençlerimizin Avrupa Birliği kapsamlı projelere gözlerini iyi dikmeleri gerektiği kanaatindeyim. Bunu bölgede rakip diyebileceğimiz siyaset biraz daha iyi kullanıyor gibime geliyor. Öyleyse bizde bu alanda iyi bir performans ortaya koymalıyız.” diye konuştu.
Konuşmasında genç çiftçilere sağlanan koyun desteğine de değinen Miroğlu, “Destek amaçlı geliştirilen hamleler söz konusu olduğunda biraz dahabölgenin koşullarına bakmak lazım. Son olarak sağlanan koyun desteği için kredi kullandırılacak ancak Mardin’de kredi kullandırmada ciddi bir problem var. Bu problemi ilk fırsatta sayın Bakanımızla da görüşeceğiz. Desteği alabilmek için Ziraat Bankasından kredi kullanımı ipotek karşılığında sağlanıyor. Bunda bir problem yok ancak banka sağladığı kredi karşılığında istediği ipotek bedeli olarak 1’e 10 ipotek oluyor. 300,400 koyun besleyecek diye 3 milyon veya daha fazla ipotek gösterebilecek çiftçilerimiz çok fazla değil. Bu ciddi bir problemdir” dedi.
Eğitim rakamları ve Mardin’le ilgili son yapılan çalışmalarda eğitim rakamları şu tespitlere yer veriyor:
-+4+4 öncesi ilköğretim düzeyinde Türkiye genelinde yüzde 98,67 olan okullaşma oranı, 4+4+4 sonrasında ilkokullarda %91,16’ya, ortaokullarda ise yüzde 95,68’e gerilemiştir. İlköğretim düzeyinde okullaşma oranında ortalama yüzde 5,32 gerileme meydana gelmiştir.
-Ayrıca okullaşma oranlarından yaptığımız hesaplamalara dayalı olarak ilkokul düzeyinde yaklaşık 481.968, ortaokul düzeyinde ise 249.216 öğrenci okullaşamamıştır. İlköğretimde okullaşamayan toplam öğrenci sayısı 731.184’tür. Bunun yanı sıra ilköğretim düzeyinde kayıtlı olmasına rağmen 129.314 öğrenci sürekli devamsızdır. Ortaöğretimde ise 1.166.340 tır.
Mardin özeline bakıldığında;
Okulöncesi eğitim, Türkiye geneli 5 yaş grubu okullaşma oranı yüzde 58,79’dur. Bu oran Mardin özelinde yüzde 42,33’tür. Okullaşma oranlarına göre yaklaşık 20.039 çocuk okul öncesi düzeyde okullaşamamıştır.
İlkokul düzeyinde okullaşma oranı yüzde 92,85’tir. İlkokul düzeyinde de yaklaşık 5.827 çocuk okullaşamamıştır.
Ortaokul düzeyinde okullaşma oranı yüzde 94,66’dır. Ortaokul düzeyinde ise yaklaşık 4.632 öğrenci okullaşamamıştır. Ortaöğretim düzeyinde iseyüzde 66,71’dir.
Mardin özeline bakıldığında zorunlu eğitimin 12 yıl olmasına rağmen Türkiye ortalaması %82,54 olan lise düzeyinde okullaşma oranının yüzde 66,71’de kalması düşündürücüdür. Her on öğrenciden 4 ü zorunlu olmasına rağmen liseye gitmemektedir. Lise düzeyinde okullaşma oranlarına göre yapılan hesaplamalara dayalı olarak lise düzeyinde yaklaşık 35.031 öğrencinin okullaşamadığı tespitine yer veriliyor.