Alın 'evren'i verin adımızı

12 Eylül' den sonra yardım görmek niyetiyle Çıkınağıl ilçesi Kenan Evren'in adını aldı. İlçe halkı, 30 yıl sonra eski adını geri istiyor.

İhtilal sonrası merkezden atanan yöneticiler, Çıkınağıl adını 'biryardım görürüz' düşüncesiyle Evren ismiyle değiştirmiş. Fakat Evrenadını alan ilçe halkı, şimdiye kadar bunun bir faydasını görememiş.

İlçenin eski ismini alması için 1999 yılında AnkaraValiliği'ne başvuran vatandaşların bu talebi "Kenan Evren yaşıyor, şıkolmaz" denilerek geri çevrilmiş. Vatandaşlar, isim değişikliğinintartışıldığı bugünlerde yine Evren adının değiştirilmesini istiyor.

Ankara'ya 178 kilometre uzaklıktaki ilçe, yaklaşık 6 binnüfuslu. Evren Anadolu'nun en eski yerleşim merkezlerinden birisi.Hititler, Frigler, Persler, Romalılar, Selçuklular, Karahanoğulları veOsmanlılar bu bölgede tarih boyunca çeşitli yerleşim yerlerioluşturmuşlar.

1963 yılına kadar köy statüsünde olan Çıkınağıl adı ileanılan ilçe, 1957 yılında önceki kuruluş yeri Hirfanlı Baraj Gölüsuları altında kalması nedeni ile şu andaki mevkiine taşındı. 1963yılında Şereflikoçhisar ilçesine bağlı belde oldu. 12 Eylül 1980 askerimüdahalesini gerçekleştiren dönemin Genelkurmay Başkanı Kenan Evren'eithafen 1982 yılında ismi Evren olarak değiştirildi. 1990 yılındaçıkarılan 3644 sayılı Kanun ile adı "Evren" kalmak kaydı ile ilçestatüsüne dönüştürüldü ve 2 Ağustos 1991 yılında ise ilk kaymakamıatandı.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Bitlis ziyaretinde Güroymakilçesinin eski adı "Norşin"i kullanması; Türkiye'de ismi değiştirilenil, ilçe, köy, dere, çay, nehir isimlerini yeniden gündeme taşıdı.Yapılan araştırmalara göre Türkiye'de yaklaşık 28 bin kadar yerleşmeadı değiştirildi. Bunların 12 binden fazlasını ise köy adlarıoluşturuyor. Arşiv çalışmasına göre 1981 yılı sonrasında 280 tane dahaköy adı değiştirildi.

Evren sakinleri de ilçelerinin adının yeniden Çıkınağılolmasını istiyor. Dönemin yöneticilerinin bir menfaat icabı ilçeninadını değiştirdiklerini dile getiren vatandaşlar, bir faydagörmediklerini ve ilçelerinin adının değiştirilmesini istedikleriniifade ediyor.

Dudağı arasından çıkan her şey kanundu

İlçenin adının değiştirildiği dönemde balıkçılık yapan EvrenBelediye Başkanı Nedim Keskin, yazılı kaynak olmamakla birlikteÇıkınağıl isminin 500 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu ve nerdengeldiğinin ise bilinmediğini söyledi.

O günün şartlarında merkezi bir yer olduğunu ifade edenKeskin, Hirfanlı Baraj Gölü suları altında kalması nedeniyle planlı,projeli bir şekilde bugünkü yerine taşındığını belirtti.

Çıkınağıl'ın iki heceli Türkçe bir isim olduğuna dikkat çekenKeskin, isim değişikliğini şöyle anlattı: "1980 yılında askeri ihtilaldöneminde, o dönem devlet başkanı olan sonradan Cumhurbaşkanı KenanEvren'in soy ismine ithafen verildi. 12 Eylül döneminde seçilenbelediye başkanları görevden alındı, yerine atama belediye başkanlarıgetirildi. O dönem belediyemizde muhasip (sayman) görevini yapan şimdirahmetli olan Nevzat Yılmaz ve arkadaşlarının isteği üzerine, KenanEvren'in soy ismine ithafen 'yardımları olur' diye Evren ismindendeğişiklik için Ankara Valiliği'ne müracaat etmişler. İtiraz edenolmadı. O gündür bugündür Evren diye geçiyor. 1990 yılında dakasabaydık, ilçe olduk. İsim değiştirmeye de gerek görülmedi. Bir ara1999 yılında ismin değiştirilmesi yönünde müracaatta bulunuldu. Amavalilik başta olmak üzere devlet büyükleri tarafından 'Sayın KenanEvren'in hayatta olduğunu, yaşarken bu tür isimlerin değiştirilmesininçok da şık olmayacağı' söylenerek bu işten vazgeçildi. Şu anda daismimiz Evren'dir. Evren ismi tuttu. Yaşlı ve genç insanlar alıştı.Çıkınağıl ismini kullanana az rastlarsınız. Sadece dışardansorulduğunda söylenir."

Kenan Evren'in, cumhurbaşkanı olduktan sonra davet edildiğini anlatan Keskin, Evren'in 1987 yılında ilçeye geldiğini kaydetti.

"İlçe olmak istediğimizi söyledik. Su Ürünleri Fabrikasıistedik. Sulu tarıma geçebilmek için çevre köylerden talepler oldu."diyen Keskin, "Ama hiçbir faydasını göremedik. Bir cumhurbaşkanıdüşünün, ismi verilen bir kasabaya geliyor. Ziyaret ediyor, hiçbirfaydasını göremedik. Üstelik de o dönemde dudağı arasından çıkan hersöz kanundu." ifadesini kullandı.

İsim değişikliğinin duyurulması için bir tören yapılmadığınıdile getiren Keskin, belediyenin müracaat ettiğini ve vatandaşabildirilmediğinin altını çizdi.

Dönemin Ankara Valisi Mustafa Gönül'ün değişikliği haberverdiğini vurgulayan Keskin, "Ankara'dan Samsun'a gitti, oradan AnayasaMahkemesi üyeliğine atandı. Şubat günü buraya geldi. Kahvenin önündeoturdu, sohbet etti. 20-25 kişi oturduk. Bu konuyu bize o bildirdi. Biritiraz olup olmadığını sordu. Çıkınağıl isminin nerden geldiğini sordu.Kimsede itiraz etmedi, kesinleşti." diye konuştu.

Halktan talep gelirse değerlendiririz

İlçe halkından değişiklik konusunda bir talep gelmesi halindearkadaşlarıyla bunu değerlendireceklerini söyleyen Keskin, "Sonuç neçıkar, bilmiyorum. Bir memnuniyetsizlik yok. Şu an değiştirildiği zamanbir külfeti var. Bir okuldaki mühür dahi değişecek. Sık sık bununlaoynanması taraftarı değilim. Kendi ilçemde olduğu gibi ülkenin başkayerleri içinde aynısını düşünüyorum. Şuan böyle bir şey düşünmüyoruz."şeklinde konuştu.

İlçenin adının hizmet amaçlı konduğunu belirten MehmetKaraağıç ise O zaman Kenan Evren'in gittiği yerlerde yolların,fabrikaların yapıldığını anlattı. Bir faydasını şimdiye kadargörmediklerini anlatan Karaağıç, "Değiştirilmesini istiyoruz. Evren'denmemnun değilim ki isminden de memnun olayım." açıklamasını yaptı.

Kenan Evren geliyor diye ismin konduğunu ifade eden RızaAlparslan da, değişiklik konusunda "Ben geldim gidiyorum işte. Olsa neolur olmasa ne olur. Onu gençlere sorun." karşılığını verdi.

Menfaat icabı ismi koyduklarını kaydeden Ali Dede Alıcı da,"Ama bir menfaatini göremedik. Eski ismi daha iyiydi. Değiştirilirsedaha iyi olur." diye konuştu.

İlçede 3,5 yıldır imamlık yapan Muammer Altunkaya ise,Ankara'nın yerlisinin Evren diye bir ilçenin olduğunu bilmediğinisöyledi.

Tayin olduğunda Evren'i sorduğunu ve kimsenin bilmediğinianlatan Altunkaya, "Ama Çıkınağıl dendiğinde herkes biliyor. 80 öncesidoğumlular Çıkınağıl kullanıyor. 80 sonrası doğanlar Evren'ikullanıyor." şeklinde konuştu.