'Alkol ve kumara düşkünlük' ordudan atılma nedeni oldu
Ahmet Küçük
TBMM'de kabul edilen Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu ile askeri personele verilen ve “disko cezası” olarak anılan oda hapsi kaldırıldı. Genel gerekçesi, iki ayrı kanundaki disiplin hükümlerini tek bir yasada ve AİHM içtihadlarına uymak olarak açıklanan Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu’nda daha önceki mevzuatın aksine alkol ve kumar düşkünlüğü de ordudan ayrılma nedeni sayıldı. Daha önce de ordudan ihraç sebebi sayılan “iffetsiz bir kimseyle yaşama ve herhangi biriyle düzenli olarak nikâhsız hayat”ile ''eşcinselliğe'' ilişkin yasak yeni kanununda da korundu.
TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen, Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu’nda yapılan değişiklikle “dağınık bir biçimde bulunan disiplin mevzuatı” tek bir kanunda toplandı.
Disiplin Kanunu’nun “Genel Gerekçe” bölümünün girişinde şu ifadelere yer verildi:
“Türk Silahlı Kuvvetleri personeli hakkında uygulanan disiplin hükümleri; 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu ile 477 sayılı Disiplin Mahkemeleri Kurulu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkındaki Kanunda dağınık biçimde düzenlenmiştir. Bu mevzuatta disiplin amirleri veya disiplin mahkemelerince personele oda veya göz hapsi cezası verilmesine imkân tanıyan düzenlemeler de yer almaktadır.
Türk Silahlı Kuvvetleri personeli hakkında uygulanan disiplin hükümleri, değişik tarihlerde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) nezdinde dava konusu olmuş, özellikle asker kişilere verilen oda hapsi cezalanın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine aykırı olduğu ileri sürülmüştür."
Yeni Disiplin Kanunu’na göre ordudan atılma nedeni olarak aşırı borçlanmak, ahlaki zayıflık, hizmete engel davranışlarda bulunmak, gizli bilgileri açıklamak, siyasi faaliyetlere karışmak, disiplinsizliği alışkanlık haline getirmek, iffetsiz kimseyle evlenmek, gayri tabii mukarenette bulunmak gösterildi.
Disko cezası kaldırıldı
TSK’da disko cezası olarak bilinen oda hapsi, yeni Disiplin Kanunu’yla birlikte kaldırıldı. Genel gerekçede Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde Türkiye aleyhine verilen kararlar örnek gösterilerek “AİHM kararları doğrultusunca, seferberlik ve savaş zamanı ile barış zamanında Türk karasuları dışında bulunan gemilerde işlenen disiplinsizler hariç oda hapsi cezası kaldırılmıştır” denildi.
Alkol ve kumar da atılma nedeni
Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu’nda daha önceki mevzuatta bulunmayan alkol ve kumar düşkünlüğü de ordudan ayrılma nedeni sayıldı. Disiplin Kanunu’nda “ahlaki zayıflık” olarak gösterilen alkol ve kumar düşkünlüğü TSK’dan ayrılma gerekçesi sayılan hükümler arasında gösterildi. Disiplin Kanunu’nun 20’nci maddesinin C hükmünde şu ifadelere yer verildi:
“Ahlaki zayıflık: Görevine, sosyal ve aile yaşantısına zarar verecek derecede menfaatine, içkiye, kumara düşkün olmak veya Türk Silahlı Kuvvelerinin itibarını sarsacak şekilde yüz kızartıcı, utanç verici veya toplumun genel ahlak yapısına aykırı fiillerde bulunmaktır.”
İffetsiz kimseyle yaşamak
Yeni Disiplin Kanunu'nda, bir askerin “iffetsiz bir kimseyle yaşama ve herhangi biriyle düzenli olarak nikâhsız hayat” da ordudan ayrılma nedeni olarak gösterildi. Ancak 22 Mart 2000 yılında kabul edilen Askeri Ceza Kanunu'nda da “iffetsiz bir kimse ile evlenen veya böyle bir kimse ile yaşayanlar”ın TSK'dan çıkarılması ve erbaşlar hakkında rütbenin geri alınması hükmünün olduğu belirlendi.
TSK Ceza Kanunu'nun 153'üncü maddesi “iffetsiz bir kimse ile evlenen veya böyle bir kimse ile yaşayanlar” başlığı altında yer alan hükümde “İffetsizliği anlaşılmış olan bir kimse ile bilerek evlenen veya evlilik bağını devam ettirmekte veya böyle bir kimseyi yanında bulundurmakta veya karı koca gibi herhangi bir kimse ile nikâhsız olarak devamlı surette yaşamakta ısrar eden asker kişiler hakkında Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezasına, erbaşlar hakkında rütbenin geri alınmasına hükmolunur” hükmünü taşıyor.
Yeni Disiplin Kanunu'ndaki hükümde ise “İffetsiz bir kimse ile evlenmek veya böyle bir kimse ile yaşamak: İffetsizliği anlaşılmış olan bir kimse ile bilerek evlenen veya evlilik bağını devam ettirmekte veya böyle bir kimseyi yanında bulundurmakta veya karı koca gibi herhangi bir kimse ile nikâhsız olarak devamlı surette yaşamakta ısrar etmektir” ifadeleri yer aldı.
Disiplin mahkemeleri kuruluşu, yargılama usulü ve disiplin suç ve cezaları hakkında kanun