Almanya cumhurbaşkanını nasıl seçiyor?
Joachim Gauck'un halefi kim olacak? Almanya Cumhurbaşkanı Joachim Gauck'un, ikinci beş yıllık görev dönemi için aday olmayacağını açıklamasının ardından partilerin cumhurbaşkanlığı için yeni bir isim üzerinde uzlaşması gerekiyor. Peki, Almanya'da bu süreç nasıl işliyor?
Yeni cumhurbaşkanını kim seçecek?
Almanya'da cumhurbaşkanı doğrudan halkın oyuyla seçilmiyor, cumhurbaşkanını Federal Seçiciler Kurulu belirliyor.
Federal Seçiciler Kurulu kararını ne zaman verecek?
Alman Federal Meclisi ve Eyalet Meclislerinin aksine Federal Seçiciler Kurulu sadece yeni cumhurbaşkanını belirlemek için bir araya geliyor. Federal Seçiciler Kurulu'nun bir sonraki oturumu 12 Şubat 2017'de Berlin'de Alman Meclis binası Reichstag'ta yapılacak.
Federal Seçiciler Kurulu'nun kaç üyesi var?
Joachim Gauck'un ardından cumhurbaşkanının ikametgahı olan Bellevue Sarayı'na kimin yerleşeceğine bin 200'den fazla delege karar verecek. Federal Seçiciler Kurulu'nun yapacağı seçime Alman Federal Meclisi'nin tüm üyeleri (şu an için 630 milletvekili) ile eyaletlerden aynı sayıda delege katılacak. Yani seçim bugün yapılsa yeni cumhurbaşkanını seçmek için bin 260 kişi oy kullanacaktı.
Oy dağılımı nasıl gerçekleşiyor?
Cumhurbaşkanlığı seçimini bu kez tahminen daha karmaşık hale getirecek olan nokta ise Federal Seçiciler Kurulu'na 11 partinin delegelerini gönderecek olması. Bilgi servisi "wahlrecht.de"de yar alan verilere göre dağılım şu şekilde olacak:
Hristiyan Birlik Partileri (CDU/CSU): 544 ila 546 delege
Sosyal Demokrat Parti (SPD): 386 ila 389 delege
Yeşiller Partisi: 146 ila 147 delege
Sol Parti: 94 delege
Hür Demokrat Parti (FDP): 31 delege
Almanya İçin Alternatif Partisi (AfD): 30 delege
Korsanlar Partisi: 14 delege
Bağımsız: 10 delege
Nasyonal Demokrat Parti (NPD): 1 delege
Güney Schleswig Seçmen Birliği (SSW): 1 delege
Çoğunluk için hangi kombinasyonlar mümkün?
CDU/CSU ve SPD'nin oluşturduğu büyük koalisyon şu anda oyların üçte ikisini elinde bulunduruyor. Hristiyan Birlik tek başına çoğunluğu sağlayamıyor. SPD, Sol Parti ve Yeşiller ise birinci ve ikinci turda gerekli olan salt çoğunluğa ancak Korsanlar Partisi'nin de desteğiyle ulaşabiliyor. Dolayısıyla seçimin sadece basit çoğunluğun yeterli olduğu üçüncü ya da dördüncü tura kaması mümkün. Seçime ilk kez katılacak AfD halihazırda neredeyse FDP kadar delegeye sahip.
Delegelerin dağılımı ne zaman kesinleşecek
Federal Seçiciler Kurulu'nun delege dağılımında şubat ayına kadar Mecklenburg-Vorpommern ve Berlin'de yapılacak Eyalet Meclisi seçimleri, nüfus dağılımında meydana gelebilecek değişiklikler ve delegelerin parti değiştirmeleri gibi nedenlerle oynamalar mümkün. Her eyaletten katılacak kesin delege sayısı Federal Hükümet tarafından seçimden hemen önce açıklanacak.
Seçime kimler katılabilir?
Cumhurbaşkanının seçim süreci anayasanın 54'üncü maddesinde düzenlenmiş. Buna göre Federal Meclis'te seçilme hakkına sahip olan herkes, Federal Seçiciler Kurulu'na katılmak için eyaletler tarafından görevlendirilebiliyor. Yani siyasetçilerin yanı sıra örneğin tanınmış sanatçılar, futbolcular veya Olimpiyat şampiyonları de söz konusu oylamaya katılabiliyor. Joachim Gauck'u seçen Federal Seçiciler Kurulu'nda teknik direktör Otto Rehhagel, aktris Senta Bergerbe feminist gazeteci Alice Schwarzer de yer almıştı.
Federal Seçiciler Kurulu fikri nasıl ortaya çıktı?
Federal Seçiciler Kurulu Parlamenterler Meclisi üyesi ve Almanya'nın ilk cumhurbaşkanı olan Theodor Heuss'a ait. Heuss, Weimar Cumhuriyeti'nden kalma siyasi sistemden vazgeçilmesi için çaba sarf etti. Heuss tarihte daha önce yaşandığı gibi popülistlerce ve yanlış vaatlerle kandırılabileceği için halkın cumhurbaşkanını doğrudan seçilmemesi gerektiğini savundu.