Almanya'dan Türkiye'ye sınır dışına Anayasa Mahkemesi engeli
Almanya Anayasa Mahkemesi, gönderileceği ülkede siyasi takibata maruz kalma tehlikesi yaşayan sanıkların, iade talep eden ülkelere gönderilmelerinin önünü kesen bir karara imza attı. Anayasa Mahkemesi üyeleri, ilgili davaları gören mahkemelerin, iade edilecek ülkenin uluslararası hukuka uygun davranma taahhütüne güvenmesinin yeterli olmadığına ve sanıkların iade edildiği ülkede nasıl bir muamele ile karşı karşıya kalacağının araştırılması gerektiğine hükmetti. Almanya’nın en yüksek mahkemesi olan Anayasa Mahkemesi böylece, bu kararın alınmasına neden olan davada Türkiye tarafından cinayetle suçlanan bir sanığın bu ülkeye iade edilmesinin önüne geçmiş oldu.
Türkiye’de cinayet suçundan aranan ve hakkında uluslararası yakalama kararı çıkarılan Kürt asıllı zanlı, Alman mahkemesinde görülen iade davasında, Türkiye tarafından hakkında öne sürülen iddiaların kurgu olduğunu ve aslında sol örgütlerdeki faaliyetleri nedeniyle Türk makamları tarafından siyasi takibat altında bulunduğunu öne sürmüştü. Zanlı ayrıca ifadesinde, daha önce Türkiye’de işkenceye maruz kaldığını da ileri sürmüştü. Hakkındaki dava sürecinde mahkeme önüne gelen soruşturma sonuçlarının birbirine tezat olmasına rağmen, Türkiye’nin avukatına, gizli olduğu gerekçesiyle kendi hakkındaki belgeleri ve sözde video görüntülerini de göstermediği de yine zanlı tarafından kaydedilmişti.
Taahhüt yeterli değil
Türkiye'nin iadesini talep ettiği zanlı diğer yandan Türkiye'de cezaevlerinin durumu ve muhaliflere yönelik keyfi tutuklama uygulamalarının da, bu ülkeye iadesi önünde bir engel teşkil ettiğini dile getirmişti. Davanın görüldüğü Hamm Yüksek Eyalet Mahkemesi daha önce aldığı bir kararda, Türk makamlarının söz konusu zanlı ile ilgili uluslararası hukuk standartlarına uyma taahhüdünde bulunduğunu ve bu nedenle Türkiye’ye iadesinin önünde bir engel bulunmadığına hükmetmişti.
Almanya Anayasa Mahkemesi ise, siyasi takibat tehlikesi ile ilgili somut şüphelerin olduğu durumlarda mahkemelerin olayın esasını incelemeleri gerektiğini ifade etti. Anayasa Mahkemesi ayrıca, zanlının muhalif kimliği sebebiyle neden takibata maruz kaldığını ve insanlık dışı tutukluluk koşullarına detaylı bir biçimde işaret etmesine rağmen, davayı gören mahkemenin bunu gerektiği ölçüde dikkate almadığının altını çizdi. Anayasa Mahkemesi'ne göre zanlının avukatına, müvekkili ile ilgili dosyaları eksiksiz bir biçimde inceleme izni verilmemiş olması da, bir suç davasında dikkate alınması gereken asgari standartlara uyulmaması sebebiyle, şüphelinin Türkiye'ye iade edilmesi önünde bir engel teşkil ediyor.