Altılı Masa cumhurbaşkanı adayını ne zaman belirleyecek?
Ayşe Sayın
Altılı Masa’da yer alan siyasi partilerin liderleri, “güçlendirilmiş parlamenter sisteme” ilişkin 84 maddelik anayasa değişikliği tanıtım toplantısının ardından, Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal’ın ev sahipliğinde dokuzuncu kez bir araya geldi.
Geçiş sürecinin yol haritası ve Altılı Masa’nın seçim beyannamesi olarak da nitelendirilen temel politikalarla ilgili komisyon çalışmalarının ele alındığı toplantı sonrasında yapılan açıklamada, “Kuvvetler ayrılığına dayalı demokratik, özgürlükçü, adil bir sistem inşa etme” hedefine yer verildi.
28 Şubat 2022’de “Güçlendirilmiş parlamenter sistem” mutabakatını imzalayan altı siyasi partinin lideri, sabah saatlerinde, bu sisteme geçilmesi için yapılacak anayasa değişikliklerinin açıklandığı toplantıda bir araya geldi.
CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan ve Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu bu toplantının ardından, Gültekin Uysal’ın ev sahipliğinde Demokrat Parti’de buluştu.
Yaklaşık 6 saat süren toplantının ardından yapılan açıklamada, güçlendirilmiş parlamenter sisteme ilişkin anayasa değişikliği ile “Türkiye’nin yıllardır görmeyi umut ettiği tarihi bir çalışmaya imza atıldığı” vurgulandı.
Anayasa’nın 84 maddesinde değişiklik yaparak yeni bir sistem önerildiği belitilen açıklamada, yurttaşlara da anayasa değişikliğini inceleyip, öneride bulunmaları çağrısı yapıldı:
"Yarının Türkiye’sinde etkin ve katılımcı bir yasama, istikrarlı ve hesap verebilir bir yürütme, bağımsız ve tarafsız bir yargı, kurumsal kültürün hakim olduğu bir kamu yönetimi ile kuvvetler ayrılığının tesis edildiği özgürlükçü, demokratik ve adil bir sistem inşa etme kararlılığımızı ortaya koyuyoruz. Anayasa değişikliği önerisi çalışmasını hazırlayan Anayasal ve Yasal Reformlar Komisyonumuz güçlendirilmiş parlamenter sistemle ilgili anayasa değişikliği önerisine uygun olarak Meclis İçtüzüğü ve Siyasi Etik Kanunu hazırlıklarını sürdürmektedir.
"Ayrıca anayasa değişikliği önerimizi tanıtmak, kamuoyunu bilgilendirmek ve müzakere kültürü ile tüm toplumsal kesimlerin önerilerini almak üzere ilgili komisyonumuz ziyaretler gerçekleştirip tüm ülkede sivil toplum buluşmaları tertip edecektir. Tüm vatandaşlarımızın da Anayasa değişikliği önerimizi www.altilimasa.biz isimli web sitesinden incelemelerini ve görüşlerini bizlerle paylaşmalarını bekliyoruz."
Ortak açıklamada, güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş süreci yol haritasının da ayrıntılı olarak değerlendirildiği ve hazırlıkların büyük bölümünün tamamlandığı ifade edildi.
36 başlık tamamlandı
Altılı Masa’nın ve adayının “seçim bildirgesi” olarak da nitelendirilen “temel politikalar ortak çalışma grubu”nun ara raporu da toplantıda masaya yatırıldı.
Altı lider, hazırlanan ara raporu incelerken partilerinin temsilcilerinden oluşan komisyon üyeleri de toplantı yaptı.
Yapılan açıklamaya göre ortak çalışma grubunun dokuz ana başlık ve 72 alt başlıktan oluşacak olan ortak politika önerileriyle ilgili 36 alt başlık üzerindeki çalışmalar bitirildi; beş alt başlık da bitirilme aşamasına geldi. Açıklamada, bu çalışmaların sonuçlarının da önümüzdeki günlerde ortak tahhütler olarak kamuoyuna açıklayacağı ifade edildi.
İktidarın iç ve dış politikalarına eleştiri
İç ve dış politikaya ilişkin gelişmelerin değerlendirildiği belirtilen açıklamada, ulusal güvenlik konularının “iç politikada istismar edilmemesi” istendi:
“Sınırlarımızın korunması ve ulusal güvenliğimizin sağlanması dış politikada temel önceliğimizdir. Bu bağlamda, Türk Silahlı Kuvvetlerimiz ve Emniyet güçlerimizin canları pahasına terörle mücadele etmelerini takdir ve minnet duygularıyla karşılıyoruz. Ancak, konuyu iç politikada istismar eden ve farklı toplumsal kesimleri düşmanlaştıran söylemlerin ve politikaların ulusal menfaatlerimize aykırı olduğuna inanıyoruz.
"Biz Altı Siyasi Parti Genel Başkanı olarak, iktidarın, ülkemizi ve milletimizi savurduğu bu derin ekonomik ve siyasi kriz içinde sorumluluklarımızın farkındayız. Milletimizi demokrasiye, refaha ve huzura kavuşturma kararlılığındayız. Öncelikli hedefimiz bütün vatandaşlarımızı insan onuruna yaraşır bir yaşam ve refah standardına kavuşturmaktır.”
Adaylık ve ittifak yeni yıla kaldı
Altılı Masa saha önce güçlendirilmiş parlamenter sistem, seçim güvenliği, kurumsal reformlar ve bugün de anayasa ve yasal reformlar komisyonu raporlarını açıkladı.
Geçiş sürecinin yol haritası ve seçim beyannamesi niteliğindeki “temel politikalar” komisyonlarının da çalışmalarını en geç Ocak ayında sonuçlandırması planlanıyor.
Altılı Masa’nın yeni yılda en kritik konusu ise ortak cumhurbaşkanı adayını belirlemek ve seçim ittifakları olacak.
Altılı Masa'nın cumhurbaşkanı adayı ile kadrosunun da açıklanabileceği kulislerde konuşuluyor. Cumhurbaşkanı yardımcıları, Merkez Bankası gibi önemli kurumların yöneticileri ile “ortak temel politika” taahhütlerini içeren metnin de yine birlikte açıklanabileceği ifade ediliyor.
Kulislere yansıyan bilgilere göre cumhurbaşkanı adayının Ocak sonu veya en geç Şubat ayı başında belirlenmiş olacağı dile getiriliyor. Adayın netleşmesinin ardından, parlamento seçimi için ittifak trafiği yürütülmesi ve seçim takvimi ile birlikte kamuoyuna açıklanması planlanıyor.