Hürriyet yazarı Osman Müftüoğlu, seksenli yıllar ve sonrasında en çok korkulan hastalıkların başında Alzheimer'ın geldiğini vurguladı. Hastalığın bazı belirtilerini "Aynı soruları tekrar tekrar sorma", "Yakın zamanda olan şeyleri hatırlayamama", "Bir işe konsantre olamama", "Çevreye karşı daha az ilgi duyma" diye sıralayan Müftüoğlu, "İyi yaşlanmaksa bilgi ve özveri gerektiren bir süreç. Bunun farkına varanlardan biri de 70’li yaşlara hazırlanan Ertuğrul Özkök" dedi.
Osman Müftüoğlu'nun "Alzheimer kendini belli eder" başlığıyla yayımlanan (23 Ocak 2017) yazısı şöyle:
Ortalama ömrümüz uzuyor. Ve bu ‘fazla’ yıllar gençliğimize değil, yaşlılığımıza ekleniyor. Bu da Alzheimer riskini artırıyor. Bu hastalık, aslında üç evrede ‘geliyorum’ diyor. Peki bu evreler neler? Buyurun...
Sağlıklı, huzurlu, keyifli ve verimli bir ömür herkesin arzusu.
İyi yaşlanmaksa bilgi ve özveri gerektiren bir süreç. Bunun farkına varanlardan biri de 70’li yaşlara hazırlanan Ertuğrul Özkök.
Yaşı ilerleyen her insan gibi o da “süreci nasıl daha iyi yönetirim?” sorusuna yanıt arıyor. Bu nedenle de Davos’ta ekonomik toplantılara katılmak yerine, tercihini uzun yaşam ve sorunları ile ilgili bir toplantıdan yana kullanıyor. Bence doğru da yapıyor. Nedenine gelince…
Araya beklenmedik bazı olaylar, aksilik veya şanssızlıklar girmediği takdirde ömrümüz uzuyor, daha da uzayacak. Bu kesin! Dahası uzama süreci müthiş bir ivme de kazandı. Geçen her on yılda ömrümüze ortalama iki yeni yıl ekleniyor.
Bunun mühim anlamı şu: Ömrümüzün uzayan bölümü çocukluk ya da gençlik/orta yaş dönemleri değil, yaşlılık süreci. Bu da yaşlılık sorunları ile daha sık ve çok karşılaşacağımız anlamına geliyor. Bu kısa özet bile bizi yaşlanmayla ilişkili hastalıklar konusunda daha çok bilgilenmeye zorluyor.
Yaşlanma sürecinde özellikle yetmişli, seksenli yıllar ve sonrasında en çok korkulan hastalıkların en başında ise Alzheimer hastalığı geliyor.
Sizden gelen soruların yoğunluğunu dikkate alarak Mayo Clinik’in hazırladığı bir kitaptan özetlediğim önemli bazı bilgileri sizinle paylaşmak istedim. Buyurun…
- Aynı soruları tekrar tekrar sorma.
- Yakın zamanda olan şeyleri hatırlayamama.
- Bir işe konsantre olamama,
- Çevreye karşı daha az ilgi duyma.
- Bulunduğu zaman ve yer konusunda farkındalığın bozulması,
- Bildiği yollarda bile kaybolma,
- Konuşma sırasında kaldığı yeri veya konuyu unutma ve/veya doğru kelimeleri bulamama.
- Eşyaları uygun olmayan yerlere koyma (cüzdanın buzdolabına konması gibi).
- Belli bir neden olmaksızın ani duygu durum ve davranış değişiklikleri yaşama.
- İlaçlarını almayı unutma,
- Yazma ve okuma dâhil iletişim yetilerinin kaybı,
- Ütü, fırın gibi riskli bazı ev aletlerini kapatmayı unutma,
- Saldırganlık, öfke patlamaları veya içe kapanma gibi farklı beklenmedik davranışlar gösterme,
- Özellikle geceleri ortaya çıkan ve giderek yoğunlaşan huzursuzluk ve sıkıntı hissi,
- Çok uzun süre uyuma veya hiç denecek kadar az uyuma,
- Kuruntu ve halüsinasyonlar.
- Belleğin ileri derecede azalması veya tamamen kaybı,
- Konuşma ve söyleneni anlamada güçlük,
- Duyguların ifadesinde azalma veya tam kayıp,
- İnsanları, hatta aynaya baktığında kendini bile tanımada güçlük,
- Tuvalet, banyo, giyinme, yeme içme dâhil tüm kişisel bakım faaliyetlerinde yardıma ihtiyaç duyma,
- İdrar ve büyük abdesti sık sık altına kaçırma,
- Çiğneme ve yutma güçlüğü,
- Giderek artan güçsüzlük hali.
Kaynak: Mayo Clinic/Alzheimer Hastalığı/Güneş Kitapevi/İstanbul’dan özetlenmiştir.